Λιμάνια: ”Μονόδρομος” η παραχώρηση διαχείρισης

Την τεράστια ανάπτυξη του εμπορίου με τις θετικές συνέπειες για τους λιμένες αλλά και την ευρύτερη κινητικότητα που επικρατεί διεθνώς στον ”κλάδο” τονίζει ο κ. Ν. Φίλιππας, με αφορμή τους διαγωνισμούς σε ΟΛΘ και ΟΛΠ. Παράλληλα, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για την πιθανή περιθωριοποίηση της Ελλάδας από τις παγκόσμιες εξελίξεις.

Δημοσιεύθηκε: 15 Ιανουαρίου 2008 - 07:54

Λιμάνια: ”Μονόδρομος” η παραχώρηση διαχείρισης

του Νικόλαου Δ. Φίλιππα, Επίκουρου Καθηγητή του Πανεπιστημίου του Πειραιά και Μέλους του Δ.Σ. του Οργανισμού Λιμένος Πειραιώς

Τα τελευταία χρόνια (1998 - 2006) ο πλανήτης Γη έχει παρουσιάσει εντυπωσιακή πραγματικά ανάπτυξη αφού το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν έχει σημειώσει αύξηση της τάξης του 62,81%, φθάνοντας το εντυπωσιακό 48,2 τρισ. δολάρια. Αξίζει να σημειωθεί ότι για το 2008 το παγκόσμιο ΑΕΠ αναμένεται να φτάσει στα 51,1 τρισ. δολάρια.

Νέες χώρες προβάλουν στο παγκόσμιο στερέωμα επιβεβαιώνοντας τις εκτιμήσεις του επικεφαλής της Goldman Sacks κ. Jim O’Neill (2001) για τον νέο ρόλο των χωρών που στη διεθνή βιβλιογραφία ονομάζονται πλέον BRICs.

Η δυναμική των χωρών αυτών και η εντυπωσιακή τους μεγέθυνση έχει ευεργετικές συνέπειες για ολόκληρο τον κόσμο και δεν θα ήταν υπερβολή να ειπωθεί ότι αποτελούν μαξιλάρι σε οποιαδήποτε κρίση των δυτικών οικονομιών.

Η ενσωμάτωση των χωρών αυτών στην παγκόσμια οικονομία επιτεύχθηκε λόγω της άρσης των διεθνών εμποδίων στη διακίνηση των αγαθών, των υπηρεσιών, του κεφαλαίου και της εργασίας, αλλά ιδιαίτερα λόγω της επιταχυνόμενης τεχνολογικής και επιστημονικής προόδου.

Η τεχνολογική πρόοδος έχει δημιουργήσει νέες ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις στα πλαίσια μιας όλο και περισσότερο σύνθετης παγκόσμιας οικονομίας, ενώ οι μειώσεις του κόστους της μεταφοράς και της επικοινωνίας επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να μεταφέρουν τις δραστηριότητές τους σε περιοχές χαμηλότερου κόστους.

Αυτό έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων αγορών, όπως είναι η Κίνα (πραγματική αύξηση του ΑΕΠ 10,2% το 2005 και 10,5% το 2006), η Ινδία (8,5% και το 2005 και το 2006), η Τουρκία (7,4% και 6% αντίστοιχα) αλλά και άλλες περιοχές της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης.

Ένα άμεσο αποτέλεσμα των προαναφερθέντων εξελίξεων είναι η άνθηση του διεθνούς εμπορίου.

Έπειτα από μια πολύ εντυπωσιακή αύξηση της τάξης του 9,5% το 2004 (κατά ένα μεγάλο μέρος λόγω της ανάπτυξης της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής), ο όγκος των παγκόσμιων εξαγωγών αυξήθηκε κατά 6% το 2005.

Το διεθνές εμπόριο αντιπροσωπεύει πλέον ένα αυξανόμενο μερίδιο της παγκόσμιας παραγωγής και η αύξηση του εμπορίου αναμένεται να ξεπεράσει τη γενική αύξηση της παραγωγής για το άμεσο μέλλον. Βάσει πρόσφατων εκτιμήσεων, το διεθνές εμπόριο αναμένεται να διπλασιαστεί φτάνοντας στο 30% της παγκόσμιας παραγωγής μέχρι το 2010.

Η τεράστια αυτή ανάπτυξη έχει προφανείς θετικές συνέπειες στον τρόπο διακίνησης και στην ανάπτυξη αλλά και στον ρόλο των λιμένων.

Πιο συγκεκριμένα, την τελευταία δεκαετία η εξέλιξη του μεγέθους των πλοίων ήταν γρήγορη και υπάρχουν πλέον 14.000+ TEU πλοία υπό παραγγελία, τα οποία θα είναι 35% φθηνότερα από τα σκάφη των 5.000 TEU, 45 δολάρια/TEU φθηνότερα στο κόστος μεταφοράς και ταχύτερα. Επιπλέον, σήμερα σχεδιάζονται πλοία των 18.000 TEU (400 m length x 69 m beam).

Ένα άλλο σημαντικό χαρακτηριστικό είναι οι συνεργασίες των διαχειριστών των λιμένων και επιχειρήσεων που διακινούν εμπορευματοκιβώτια. Μεγάλες ναυτιλιακές επιχειρήσεις και εταιρίες διαχείρισης εγκαθίστανται σε λιμένες-κλειδιά ώστε να πάρουν θέσεις για το μέλλον.

Επιπλέον, οι εταιρίες αυτές λόγω του μεγέθους τους προσδιορίζουν τον όγκο των διακινούμενων εμπορευματοκιβωτίων αλλά και τα λιμάνια που θα επιλέξουν, προσδιορίζοντας ουσιαστικά και τη μελλοντική πορεία τους.

Οι λιμένες της Μεσογείου έχουν σημαντική στρατηγική θέση καθώς:

* Βρίσκονται κοντά στις μεγάλες αγορές της δυτικής Ευρώπης.

* Βρίσκονται κοντά σε ταχύτατα αναπτυσσόμενες χώρες, όπως είναι η Ρωσία και οι υπόλοιπες χώρες της ανατολικής Ευρώπης.

* Τέλος, λόγω της άμεσης πρόσβασης από τη διώρυγα του Σουέζ.

Θα πρέπει όμως να τονιστεί ότι υπάρχει σοβαρός ανταγωνισμός μεταξύ των λιμένων της Μεσογείου, ο οποίος είναι περισσότερο οξύτερος στα λιμάνια στην ανατολική πλευρά της.

Σήμερα οι εξελίξεις στην παγκόσμια λιμενική βιομηχανία είναι ταχύτατες αφού αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη 390 (!!!)επεκτάσεις υπαρχόντων και νέων σταθμών εμπορευματοκιβωτίων.

Τα αποτελέσματα των εξελίξεων αυτών έχουν οδηγήσει σε σοβαρές ανακατατάξεις στις σχετικές θέσεις των σημαντικότερων λιμένων, με το λιμάνι του Πειραιά να χάνει από το 2004 15 θέσεις στην παγκόσμια κατάταξη (2006 – 73η θέση, 2005 – 63η θέση και 2004 – 58η θέση), την ίδια στιγμή που ανταγωνιστικά λιμάνια, όπως αυτό της Constantza (2006 – 85η θέση και 2005 – 99η θέση), έχουν σημειώσει ταχύτατους ρυθμούς ανάπτυξης.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2002 το λιμάνι της Constantza διακινούσε μόλις 136.272 ΤΕU, ενώ το 2006 εξαπλασίασε τη δυναμικότητά του διακινώντας 1.037.068 TEU.

Αυτή η εντυπωσιακή ανάπτυξη του λιμένα της Constantza οφείλεται στην παραχώρηση της διαχείρισής του στην Dubai Port World, μια από τις μεγαλύτερες εταιρίες διαχείρισης σταθμών εμπορευματοκιβωτίων παγκοσμίως, ελέγχοντας περισσότερα από 42 terminals σε 27 διαφορετικές χώρες.

Μία άλλη σημαντική εξέλιξη στην περιοχή της ανατολικής Μεσογείου αφορά στο λιμάνι του Port Said της Αιγύπτου,το οποίο σημείωσε εντυπωσιακή αύξηση στην κίνηση εμπορευματοκιβωτίων (1.340.000 TEU το 2005 [+54% από το 2004] και 2.695.764 το 2006 [+101% από το 2005]), καταλαμβάνοντας την 35η θέση στην παγκόσμια κατάταξη.

Ανακεφαλαιώνοντας, τα κυριότερα πλεονεκτήματα συνεργασίας των λιμένων με μεγάλες επιχειρήσεις που κατέχουν την κατάλληλη τεχνογνωσία είναι τα ακόλουθα:

* Βελτίωση της τεχνογνωσίας λόγω εφαρμογής νέων τεχνολογιών.

* Υλοποίηση επενδύσεων με εξολοκλήρου ανάληψη του κινδύνου από τον ιδιώτη επενδυτή.

* Εξασφάλιση πελατών για τον σταθμό από την εταιρία διαχείρισης.

* Δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, τόσο άμεσων με τη λειτουργία του σταθμού όσο και έμμεσων λόγω της αύξησης της κίνησης.

* Αύξηση της χρηματιστηριακής τιμής της εταιρίας.

* Αύξηση της χρηματιστηριακής αξίας για το Δημόσιο.

* Σημαντικές θετικές επιπτώσεις στην εθνική οικονομία.

Η ανάδειξη των κρυφών δυνατοτήτων του δημόσιου τομέα θα υλοποιηθεί μέσα από συνεργασία με υγιείς κολοσσιαίες ιδιωτικές εταιρίες, που κατέχουν τη σχετική τεχνογνωσία αλλά και τη δύναμη και θα αποφέρουν τα κάτωθι πλεονεκτήματα:

* Η ανάδειξη των κρυφών δυνατοτήτων του δημόσιου τομέα μέσα από συνεργασία με τον ιδιωτικό και με διαφανείς διαδικασίες θα απογειώσει τους λιμένες, γεγονός που σε μεγάλο βαθμό έχει γίνει αποδεκτό και από τη χρηματιστηριακή αγορά.

Επιπλέον, θα είναι σε θέση να προσελκύσει τις μεγαλύτερες ελληνικές ναυτιλιακές εταιρίες και να καταστεί παγκόσμιος ναυτιλιακός πόλος.

Σε έναν κόσμο που κινείται με μεγάλες ταχύτητες κανείς δεν έχει το δικαίωμα στην ακινησία ή, αν την επιλέξει τελικά με καταστροφικές απεργίες για τον τόπο, πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του μπροστά στις εξελίξεις οι οποίες αφορούν και στο μέλλον της Ελλάδας ολόκληρης αλλά και στην περιθωριοποίησή της από τις παγκόσμιες εξελίξεις....

* Οι πίνακες με τα αναλυτικά στοιχεία για τα λιμάνια της Μεσογείου δημοσιεύονται στη δεξιά στήλη ”Συνοδευτικό Υλικό”.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.