Εμπορεύματα: Η επόμενη μέρα μετά το σοκ της νίκης Τραμπ

Ήταν άλλη μια τρελή εβδομάδα, σε πολιτικό και χρηματοοικονομικό επίπεδο. Η απροσδόκητη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ την Τρίτη προκάλεσε κύματα σοκ σε όλες τις διεθνείς αγορές, με όλα τα προϊόντα, από τα νομίσματα και τις μετοχές μέχρι τα εμπορεύματα και κυρίως τα ομόλογα, να προσπαθούν να εκτιμήσουν τι επιφυλάσσει το μέλλον.

Ίσως είναι καλύτερα να ξεκινήσουμε την εβδομαδιαία ενημέρωση ρίχνοντας μια ματιά σε ορισμένες από τις σημαντικότερες εξελίξεις στην αγορά από το βράδυ της Τρίτης, προτού αρχίσουν να κλείνουν οι κάλπες στις ΗΠΑ. Το πλέον σημαντικό γεγονός που έγινε γνωστό μετά το αποτέλεσμα ήταν η υπόσχεση του Τραμπ ότι θα ανοίξει τον δημόσιο κουμπαρά, με περισσότερα από 500 δισ. USD να δεσμεύονται για έργα υποδομής όπως η «ανοικοδόμηση της Αμερικής».

Ο συνδυασμός αυξημένων δημοσιονομικών δαπανών και μειώσεων φορολογίας βοήθησε ώστε οι αποδόσεις των ομολόγων να σκαρφαλώσουν σε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα, αφού ενίσχυσε τις πιέσεις χρηματοδότησης, αλλά και τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό. Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ημερών, οι μαζικές πωλήσεις ομολόγων επεκτάθηκαν από τις ανεπτυγμένες στις αναδυόμενες αγορές, αφού τα χρόνια της φθηνής χρηματοδότησης σε δολάρια μοιάζει να φτάνει αναπόφευκτα στο τέλος της.

Οι κινήσεις των αγορών μετά τις προεδρικές εκλογές

Ο χώρος των εμπορευμάτων προετοιμαζόταν για μια νίκη της Κλίντον και το γεγονός αυτό οδήγησε την αγορά να πιστεύει ότι τα επόμενα τέσσερα έτη θα έμοιαζαν λίγο-πολύ με τα προηγούμενα. Η πιθανότητα μιας νίκης του Τραμπ αναμενόταν -εσφαλμένα, όπως αποδείχθηκε- ότι θα ενίσχυε τον χρυσό και θα έπληττε εμπορεύματα που εξαρτώνται από την ανάπτυξη όπως τα βιομηχανικά μέταλλα.

Η υπόθεση αποδείχθηκε απολύτως λανθασμένη, καθώς προ εκλογών είχε δοθεί έμφαση κυρίως στην προσωπικότητα του Τραμπ και όχι στις συνέπειες των πολιτικών που αυτός υποστήριζε, στην αγορά.

Αντί να δούμε τον χρυσό να διασπά την πτωτική τάση του 2011, τελικά ο χαλκός ήταν αυτός που κινήθηκε ανοδικά και κατέγραψε το μεγαλύτερο εβδομαδιαία κέρδος των τελευταίων δεκαετιών.

Η βελτίωση των κινεζικών δεδομένων, η δέσμευση του Τραμπ για επενδύσεις υποδομής και η αύξηση της κερδοσκοπικής ζήτησης που παρατηρήθηκε σε πολλά χρηματιστήρια, από τη Νέα Υόρκη ως το Λονδίνο και ιδίως τη Σαγκάη, οδήγησαν τον χαλκό σε υψηλό 16 μηνών. Αυτό συνέβη έπειτα από ένα έτος κατά το οποίο το συγκεκριμένο βιομηχανικό μέταλλο παρουσίαζε διακυμάνσεις, αφού η αυξανόμενη προσφορά συνέχιζε να τροφοδοτεί μια αγορά πτωτικής ζήτησης.

Τα κέρδη μόνο μετά το εκλογικό αποτέλεσμα φθάνουν το 13%.

Τελικά, ήταν ο χαλκός -και όχι ο χρυσός- αυτός που διέσπασε το 5ετές πτωτικό μοτίβο και κατέγραψε την καλύτερη εβδομάδα εδώ και δεκαετίες.

Ο χρυσός κατέγραψε τεράστιες μεταβολές την Τετάρτη, μετά την απροσδόκητη νίκη Τραμπ. Την περίοδο πριν από τις εκλογές, μια νίκη Τραμπ αντιμετωπιζόταν ως θετική για τον χρυσό εξαιτίας της υψηλής αβεβαιότητας την οποία συνεπαγόταν. Όπως ακριβώς συνέβη με το απροσδόκητο αποτέλεσμα του Brexit τον περασμένο Ιούνιο, και καθώς ξεκίνησαν να ανακοινώνονται τα αποτελέσματα ανά πολιτεία, ο χρυσός άρχισεε να απογειώνεται ενώ οι μετοχές και το δολάριο υποχωρούσαν.

Ο χρυσός διέσπασε ανοδικά την αντίσταση στα 1.308 $ και στα 1.328 $ ανά ουγγιά, αλλά προτού ακόμα επισημοποιηθεί η νίκη του Τραμπ, οι περισσότερες αγορές ξεκίνησαν να ακολουθούν αντίστροφη πορεία. Κατά την πανηγυρική ομιλία του, ο Τραμπ υιοθέτησε τόνο συμφιλίωσης, ενώ υπογράμμισε την απόφασή του για ανοικοδόμηση της Αμερικής μέσω αυξημένων δαπανών για υποδομές.

Ο χρυσός κατέληξε να διαγράφει μια αντίστροφη πορεία συνολικού μεγέθους 70 USD, με διαπραγματευτικούς όγκους-ρεκόρ στο χρηματιστήριο Futures του Comex, προτού κλείσει την ημέρα σχεδόν αμετάβλητος.

Η άνοδος των ομολογιακών αποδόσεων δεν είναι θετική για τον χρυσό, εκτός και αν συνοδεύεται από ανάλογη άνοδο του πληθωρισμού. Το παρακάτω διάγραμμα υποδεικνύει ότι μέχρι στιγμής η μεταβολή στις αποδόσεις των 10ετών ομολόγων έχει οδηγήσει σε άνοδο των πραγματικών αποδόσεων στο 0,25% -το υψηλότερο επίπεδο από τον Ιούνιο.

Οι χαμηλές ομολογιακές αποδόσεις αποτέλεσαν σημαντική πηγή στήριξης για τον χρυσό φέτος, αλλά με βάση τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό, η συγκεκριμένη πηγή στήριξης έχει μειωθεί κάθετα, τουλάχιστον προς το παρόν.
Οι ανοδικές αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων και η υποβόσκουσα κρίση των αναδυόμενων αγορών έχει προκαλέσει ισχυρή ζήτηση στο USD μετά τις εκλογές, και το γεγονός αυτό σηματοδοτεί άλλη μια αρνητική εξέλιξη για τον χρυσό.

Η αυξανόμενη ζήτηση για χαλκό και άλλα βιομηχανικά μέταλλα παρείχε στήριξη στον ημιπολύτιμο άργυρο και αυτό πυροδότησε μια υπεραπόδοση σχεδόν 5% την προηγούμενη εβδομάδα, ενώ ο δείκτης χρυσού/αργύρου υποχώρησε σε χαμηλό 3μήνου.

Για άλλη μια φορά ο χρυσός αντιμετώπισε προκλήσεις από τα γεγονότα των τελευταίων ημερών. Οι αναταράξεις θα συνεχιστούν έως ότου οι αγορές, συμπεριλαμβανομένων των ομολόγων και του δολαρίου, σταθεροποιηθούν. Ο Τραμπ δεν έχει ακόμα παρουσιάσει τις λεπτομέρειες του πλάνου του για τα επόμενα τέσσερα χρόνια και η αυξημένη αβεβαιότητα της αγοράς μόλις το πράξει ενδέχεται να προσφέρει εκ νέου στον χρυσό τα οφέλη του ρόλου ασφαλούς καταφυγίου.

Η επενδυτική ζήτηση μέσω διαπραγματεύσιμων προϊόντων θα λειτουργήσει για άλλη μια φορά ως σημαντικός παράγοντας μέτρησης για το πώς βλέπουν οι πιο μακροπρόθεσμοι επενδυτές τον χρυσό μετά τις χρηματοοικονομικές αναταράξεις της περασμένης εβδομάδας.

Η εντυπωσιακή αποτυχία του χρυσού να συγκρατήσει τα αρχικά κέρδη του και τα συνεπαγόμενα προβλήματα από την άνοδο των ομολογιακών αποδόσεων και του δολαρίου ενδέχεται να τον οδηγήσουν να δοκιμάσει ξανά τη βασική στήριξη στα 1.250 $ ανά ουγγιά. Μια διάσπαση κάτω από αυτό το επίπεδο θα θέσει στο προσκήνιο τα 1.211 $ ανά ουγγιά -δηλαδή τον μέσο του πρόσφατου 11μηνου ράλι.

Το αργό πετρέλαιο παραμένει εγκλωβισμένο σε μια «τέλεια καταιγίδα» αρνητικών ειδήσεων, ενώ με κάθε ίχνος μείωσης της τιμής, αυξάνεται η πίεση προς τον ΟΠΕΚ να προχωρήσει σε σημαντική μείωση της παραγωγής. Εκτός από το εκλογικό αποτέλεσμα της Τετάρτης, το οποίο αρχικά οδήγησε τις τιμές στο -5% προτού υπάρξει ανάκαμψη, οι ειδήσεις για τα αποθέματα και την παραγωγή άσκησαν πρόσθετη πίεση.

Στην τελευταία εβδομαδιαία έκθεση πετρελαίου, η Υπηρεσία Ενέργειας των ΗΠΑ (EIA) ανέφερε ότι τα αποθέματα αργού πετρελαίου αυξήθηκαν περισσότερο από το αναμενόμενο για δεύτερη εβδομάδα. Παράλληλα, οι εκτιμήσεις παραγωγής κατέδειξαν αύξηση 170.000 βαρέλια/ημέρα, το μεγαλύτερο άλμα σε επίπεδο εβδομάδας από τον Μάιο του 2015.

Στο εσωτερικό του ΟΠΕΚ, το Ιράν ανακοίνωσε ότι τον Οκτώβριο αύξησε την παραγωγή του κατά 210.000 βαρέλια/ημέρα, τη μεγαλύτερη μηνιαία αύξηση από την άρση των κυρώσεων και μεγαλύτερη από το άθροισμα των πέντε προηγούμενων μηνών, αναφέρει έκθεση του Bloomberg. Ενδεχομένως, αυτό είναι μια προσπάθεια να συμμετάσχει στη συμφωνία ΟΠΕΚ ανακοινώνοντας πάγωμα της παραγωγής σε επίπεδα λίγο πάνω από αυτά που προβλέπουν σήμερα δευτερεύουσες πηγές.

Καθώς ο Τραμπ κατευθύνεται προς τον Λευκό Οίκο, η αγορά πετρελαίου θα περιμένει να δει ποιες από τις σχετικές με το πετρέλαιο δεσμεύσεις του θα προσπαθήσει να πραγματοποιήσει. Η πιο σημαντική από αυτές είναι η απειλή του να ακυρώσει την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν και να επαναφέρει τις κυρώσεις, κάτι που θα καθιστούσε ιδιαίτερα δύσκολο στο Ιράν την προσέλκυση των απαραίτητων ξένων επενδύσεων και τεχνογνωσίας ώστε να αναπτύξει περαιτέρω τη βιομηχανία του.

Ο ΟΠΕΚ βρίσκεται αναμφίβολα σε αγώνα δρόμου ενάντια στον χρόνο, ώστε να καταλήξει σε μια ρεαλιστική συμφωνία. Με δεδομένο το τρέχον αρνητικό κλίμα στην αγορά, τυχόν αποτυχία του ενέχει τον κίνδυνο να στείλει το πετρέλαιο πίσω σε τιμές κάτω από τα 40 $ ανά βαρέλι.

Κατά τη συνάντηση του Σεπτεμβρίου στο Αλγέρι, το καρτέλ εξέταζε το ενδεχόμενο περικοπής της παραγωγής αρκετά ώστε να κατευθύνει την τιμή προς τα 60 $ ανά βαρέλι. Πλέον το καλύτερο που μπορεί να ελπίζει είναι η επιστροφή στα 50 $ ανά βαρέλι.

Το αργό πετρέλαιο Brent, το οποίο το τελευταίο 7μηνο κυμαίνεται κατά μέσο όρο στα 48 $ ανά βαρέλι, δέχεται εκ νέου πιέσεις, με την παροχή να συνεχίζει να ενισχύεται ενώ η αύξηση της ζήτησης αμφισβητείται. Τυχόν αποτυχία του ΟΠΕΚ να καταλήξει σε συμφωνία πριν από τις 30 Νοεμβρίου θα οδηγούσε σε μια νέα δοκιμή των 40,40 $ ανά βαρέλι, ενώ ακόμα και σε περίπτωση συμφωνίας, η αγορά ίσως να μην καταφέρει να ανέβει πολύ πάνω από τα 50 $ ανά βαρέλι.

*Ο Οle Hansen είναι οικονομολόγος της Saxo Bank