Οράματα σε χαρτί υγείας... Βενεζουέλας

Η παραδοχή του Ν. Παππά ότι ταξίδεψε στη Βενεζουέλα για τη διερεύνηση «δυνατοτήτων σε σχέση με αγορά προϊόντων αγροτικών από τα κρατικά σούπερ μάρκετ» δεν θα έπρεπε να μας εκπλήσσει. Γνωρίζουμε ότι τα κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης εξάντλησαν κάθε περιθώριο εναλλακτικών «λύσεων» σε κάθε χώρα που επέχει θέση σωτήρα στο φαντασιακό θυμικό των Ελλήνων. Φυσικό αέριο από Ρωσία, πετρέλαιο από Ιράν, λεφτά από Κίνα.

Το εναλλακτικό σχέδιο, αν ο εκφοβισμός της ευρωζώνης με όπλο την αυτοκτονία της χώρας(!) δεν έπιανε, ήταν βοήθεια με οτιδήποτε από οποιαδήποτε χώρα του πλανήτη.

Το κυβερνητικό μίγμα ήταν εκρηκτικά κατάλληλο για απονενοημένες απόπειρες. Ένας νάρκισσος υπουργός Οικονομικών που θα εκνεύριζε και ναρκωμένους με ηρεμιστικά συνομιλητές, μαζί με όσους αποχώρησαν μετά το δημοψήφισμα που επεδίωκαν μία επαναστατική ρήξη που δεν έζησαν στα νιάτα τους και τον Καμμένο που δήλωνε ότι η χώρα θα είχε επάρκεια φαρμάκων με την υποστήριξη του στρατού (μάλλον θα χορηγούσε κουνουπέλαιο για πάσα νόσο).

Ο φόβος καθοδηγεί, όταν η λύση είναι διαφυγή με ελικόπτερα

Είναι νωρίς για να γραφτεί η ιστορία των χρόνων που ζούμε. Οι ιστορικοί του μέλλοντος θα βρουν όλα τα κομμάτια και θα βγάλουν διάφορα συμπεράσματα. Πιστεύω πάντως ότι ο φόβος οδήγησε τον πρωθυπουργό και κάποιους γύρω του να στρίψουν αντίθετα από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος που οι ίδιοι προκάλεσαν. Ο τρόμος θα πρέπει να ήταν ζωγραφισμένος στα πρόσωπά τους, όταν θα τους περιέγραφαν πως για πρώτη φορά στη σύγχρονη ιστορία μία ανεπτυγμένη χώρα θα ζούσε με ανθρωπιστική βοήθεια. Ο Σόιμπλε είχε προτείνει μάλιστα και ποσό (50 δισ. ευρώ) σαν κατευόδιο στο έξοδό μας από το ευρώ.

Εικόνες ανθρώπων που θα ζητούσαν τρόφιμα, ασθενείς που θα εκλιπαρούσαν να συνεχίσουν τη θεραπεία τους και διάφορες άλλες απρόβλεπτα χαώδεις καταστάσεις εμφύσησαν τόσο φόβο σε όσους πίστευαν σε εύκολες διαπραγματευτικές νίκες, που υπερίσχυσαν αρχέγονα ένστικτα αυτοσυντήρησης. Τα υπόλοιπα τα ζούμε σήμερα. Η χώρα σέρνεται προς τα πίσω με την κοιλιά και ο προϋπολογισμός για το 2017 περιγράφει ανάπτυξη δρομέα. Και τι πειράζει; Κανείς δεν φορολογήθηκε επειδή ονειρεύτηκε και πάντα μπορεί να πλασάρεται ως ρομαντικός.

Ηθικά πλεονεκτήματα, ιδεολογικές κυριαρχίες και άλλα σύγχρονα παραμύθια

Για να δικαιολογηθούν τα αδικαιολόγητα επιστρατεύονται ηθικά πλεονεκτήματα και ανώτεροι ιδεολογικοί στόχοι. Πιστεύω ότι όποιος έχει ηθικό πλεονέκτημα είναι επικίνδυνος. Το «ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς» είναι ανύπαρκτο, γιατί η ηθική ακεραιότητα είναι ένα αυστηρά ατομικό χαρακτηριστικό, πιθανότατα χρήσιμο σε διάφορες περιπτώσεις, αλλά ποτέ συλλογικό. Καμία δημοκρατία δεν βασίζεται σε ηθικές αλλά σε θεσμούς που αντιμετωπίζουν τις ανθρώπινες αδυναμίες και τη διαφορετικότητα. Όσοι «αριστεροί» αισθάνονται ηθικά δυνατοί, πιστώνοντας στον εαυτό τους ανωτερότητες, θα τους θύμιζα τη Θάτσερ που έλεγε «το να είσαι ισχυρός είναι όπως να είσαι κυρία. Αν πρέπει να λες στους άλλους ότι είσαι, δεν είσαι».

Όσοι από την άλλη όχθη προσπαθούν να αποδείξουν ότι «έχασε η Αριστερά το ηθικό της πλεονέκτημα», αποδεικνύουν: (α) ότι κάποτε το είχε (άρα το θέμα είναι αν το διατηρεί), (β) ότι η Αριστερά έγινε σαν και αυτούς (άρα αυτοί ήταν και είναι ανήθικοι).

Η «ιδεολογική κυριαρχία της αριστεράς» είναι 1ον: Μύθος, 2ον: Δικαιολογία (φτηνή αλλά βολική), 3ον: Ομολογία ιδεολογικής ένδειας όσων την επικαλούνται. Σε μία χώρα που δεν τολμάει να εφαρμόσει στοιχειώδεις μεταρρυθμίσεις αν διαφωνεί η Εκκλησία, είναι αστείο να θυμούνται ορισμένοι ότι είχαν κόμπλεξ τη δεκαετία του '80 να μιλήσουν στα φοιτητικά αμφιθέατρα. Όσοι εκτόξευσαν τον ΣΥΡΙΖΑ δεν έγιναν ξαφνικά οπαδοί του Μαρξ. Τιμώρησαν το προηγούμενο πολιτικό κατεστημένο και πίστεψαν εύκολες λύσεις που πάντα προσφέρει ο επιτυχημένος λαϊκισμός, ανεξαρτήτως πολιτικού πρόσημου.

Μήπως ήρθε η ώρα να ξεμπερδέψουμε με την Αριστερά;

Η ρητορεία εναντίον της Αριστεράς με αφορμή τα πεπραγμένα αυτής της κυβέρνησης είναι άστοχη. Δεν πρόκειται να αλλάξουν πεποιθήσεις οι ψηφοφόροι της κυβέρνησης χαρακτηρίζοντάς τους γίδια και σανοφάγα ζώα. Αυτοί που ψήφισαν υπέρ της στο περσινό δημοψήφισμα (γιατί ερώτημα δεν υπήρχε) έχουν παγιωμένες αντιλήψεις που όλο και αποκλίνουν από αυτό που αποκαλούμε Ευρώπη και μάλιστα μαζί και με αρκετούς που δεν την ψήφισαν. Δεν είναι τυχαίο ότι ο πιο δημοφιλής ηγέτης στην Ελλάδα είναι ο Πούτιν, με σοβιετικά ποσοστά.

Όταν η πρόταση του Β. Πολύδωρα για την προεδρία του ΕΣΡ μοιάζει κακόγουστο αστείο, δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι κάτι τέτοιοι (και ακόμα γραφικότεροι) κυβερνούσαν για δεκαετίες τη χώρα. Αν δεν υπήρχε το άρρωστο παρελθόν, δεν θα μπορούσε να σταθεί η σημερινή κυβέρνηση ούτε μία ώρα. Όταν όλοι πιστεύουμε ότι όντως υπήρχε «τρίγωνο διαπλοκής» στα μέσα ενημέρωσης, οι θεσμικές αγριότητες του κ. Παππά δικαιολογούνται σε μεγάλο βαθμό.

Αριστερά, Δεξιά και στη μέση ζάλη

Η πόλωση η οποία επιδιώκεται από διάφορους στη διαχωριστική γραμμή Δεξιά-Αριστερά είναι παραπλανητική, αναχρονιστική και απομακρύνει την έξοδό μας από το τέλμα. Άλλωστε η βεβαιότητα της απόλυτης αλήθειας δεν είναι αριστερό χαρακτηριστικό. Ο Α. Γεωργιάδης (αντιπρόεδρος της ΝΔ, παρακαλώ) ονειρεύεται φυλακές για όσους επιμένουν να είναι σήμερα κομμουνιστές. Η βεβαιότητα κατοχής της απόλυτης αλήθειας μετατρέπει τον αντίπαλό σου σε διάβολο και επιτρέπει την εξόντωσή του. Το ίδιο επικίνδυνοι είναι όσοι δεν ανέχονται τη διαφορετική άποψη, ανεξαρτήτως αν το δικαιολογούν στο όνομα του Λένιν, ή του Χάγιεκ, ή του Χριστού.

Αν πραγματικά θέλει ο Κ. Μητσοτάκης να διευρύνει την πολιτική επιρροή της ΝΔ, δεν πρέπει να στηρίζεται στα πολιτικά περιτρίμματα που ονειρεύονται βουλευτική μονιμότητα. Καμία κυβέρνηση (ακόμα και με 40% των ψήφων) δεν μπορεί να μας οδηγήσει έξω από την κρίση, αν δεν επιτευχθεί ένας ελάχιστος κοινός παρονομαστής που αναγκαστικά θα περιλαμβάνει αντιπάλους. Υπάρχουν επείγουσες αλλαγές που χρειάζεται η χώρα, που δεν έχουν πολιτικό πρόσημο. Δεν μπορεί για παράδειγμα η Ελλάδα να κατατάσσεται 141η (σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα) στην καταχώριση ακίνητης περιουσίας, όταν έχει χιλιάδες δικηγόρους, ακριβούς υποθηκοφύλακες και ένας στους εκατό Ελληνες είναι μηχανικός.

Φταίμε κι εμείς φταίει κι ο Χατζηπετρής

Τα οράματα της σημερινής κυβέρνησης ήταν φρούδα και εξαντλούν κάθε δικαιολογία για τις πράξεις της καθώς είναι αντίθετα με όλες (μα όλες) τις διακηρύξεις που την έσπρωξαν στη διακυβέρνηση της χώρας. Φταίνε οι ξένοι, οι συσχετισμοί δυνάμεων, ο νεοφιλελευθερισμός-Μινώταυρος, τα λάθη που κάνουν οι (καλοί) άνθρωποι, οι αυταπάτες που έχουν οι ρομαντικοί επαναστάτες.

Πρόκειται για μία πρόσκαιρη συνταγή απάτης, που έχει πάντα ημερομηνία λήξεως, όσο επιτυχημένη και αν είναι, γιατί συνθλίβεται από την πραγματικότητα. Το γεγονός ότι η κυβέρνηση δεν έχει καταρρεύσει εφευρίσκοντας συνεχώς δικαιολογίες αποδεικνύει τις πραγματικές της δυνατότητες.

Όπως έλεγε και ο Βενιαμίν Φραγκλίνος: «Όποιος είναι καλός στις δικαιολογίες σπανίως είναι ικανός σε οτιδήποτε άλλο». Θα χρειαστούν όμως συναινέσεις που δεν πέτυχε ποτέ η χώρα παρά την κρίση και περισσότερη ειλικρίνεια από όλους.

*Ο Κώστας Μαρκάζος είναι οικονομολόγος.