Χρήμα στο εξωτερικό; Πώς θα αποφύγετε τη φοροπαγίδα

Από 1.1.2017 τίθεται σε ισχύ μία εφαρμογή, βάσει της οποίας την 31/12 έκαστου έτους οι τράπεζες διαφόρων κρατών οφείλουν να αποστέλλουν τραπεζικά στοιχεία αναφορικά με τους κατόχους λογαριασμών στις αρμόδιες αρχές των χωρών ιθαγένειας των κατόχων λογαριασμών.

Οι χώρες που υιοθετούν την εφαρμογή, και άρα θα αποστέλλουν τραπεζικά στοιχεία, είναι όλες οι χώρες της Ευρώπης από 1.1.2017, ενώ ειδικώς η Ελβετία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα από 1.1.2018.

Σήμερα ακόμα δεν έχει αποσαφηνιστεί τι στοιχεία θα αποστέλλουν οι τράπεζες, όμως θεωρείται βέβαιο ότι θα αποστέλλουν:

Α) τα στοιχεία του τραπεζικού λογαριασμού και ποιοι είναι δικαιούχοι αυτού.

Β) το υπόλοιπο της 31/12 του έτους.

Γ) τους τόκους/κέρδη που αποκτήθηκαν εντός του έτους.

Δ) μάλλον το ανώτατο ποσό που είχε ο τραπεζικός λογαριασμός κατά τη διάρκεια του έτους (ή θα το καθιστούν ευχερώς διαθέσιμο).

Λόγω αυτής της εφαρμογής (η οποία θα λειτουργεί αυτοματοποιημένα και αντίστοιχα με την εφαρμογή που ήδη ισχύει στην Ελλάδα αναφορικά με τους τόκους καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες), καταρτίζεται ήδη από το Υπουργείο Οικονομικών μία νέου είδους φορολογική δήλωση ως προς την οποία θα είναι υπόχρεοι όλοι οι Έλληνες φορολογούμενοι κάτοικοι Ελλάδος, το «περιουσιολόγιο».

Πρακτικά στο περιουσιολόγο θα κληθούμε όλοι μας να δηλώνουμε με ημερομηνία 31/12 έκαστου έτους το σύνολο των περιουσιακών μας στοιχείων (στην Ελλάδα και στο εξωτερικό). Οτιδήποτε δεν δηλωθεί, θα θεωρείται παράνομο, και εφόσον βρεθεί, θα καταλογισθεί ως προσαύξηση περιουσίας στον φορολογούμενο (45% φόρος εισοδήματος συν προσαυξήσεις 120%), ενώ υπάρχουν φωνές που ζητούν την κατάσχεση των μη δηλωθέντων.

Δύο είναι τα κρίσιμα σημεία που χρήζουν προσοχής από τους φορολογούμενους:

i) Ο χρόνος εφαρμογής του περιουσιολογίου θα είναι την 31/12/2016, προσοχή όμως: δεν θα ανακοινωθεί εντός του 2016, αλλά φέρεται ότι το 2017 θα ψηφιστεί το σχετικό νομοσχέδιο βάσει του οποίου οι φορολογούμενοι θα πρέπει, εντός του 2017, με στοιχεία 31/12/2016, να δηλώσουν ό,τι κατείχαν. Κατά τον τρόπο αυτό, ό,τι δεν δηλώσουν, κι εφόσον οι Τράπεζες του εξωτερικού το αποστείλουν ως πληροφορία, θα αποτελέσει αντικείμενο έρευνας και φορολόγησης.

ii) Αν πρόκειται για εταιρικό λογαριασμό αλλοδαπής εταιρίας (offshore ή μη) στο εξωτερικό, οι ελληνικές αρχές και πάλι θα ενημερωθούν για τα χρήματα που κατέχει η εταιρία στο εξωτερικό, εφόσον θα στέλνουν οι Τράπεζες τα στοιχεία στη χώρα φορολογικής ιθαγένειας του πραγματικού δικαιούχου (beneficial owner).

Ειδικότερα, ακόμα και αν υπάρχει nominee ή trustee σε μία εταιρία, και αποκρύπτεται -φαινομενικά- ο πραγματικός δικαιούχος, εφόσον στην τράπεζα έχει δηλωθεί ο πραγματικός δικαιούχος (συνήθως υποβάλλοντας τη σύμβαση trust/nominee agreement εκ μέρους του λογιστικού ή δικηγορικού γραφείου που ενεργεί ως trustee ή nominee), τότε η αλλοδαπή τράπεζα θα αποστείλει τα στοιχεία στην Ελλάδα, ώστε να συνδεθούν με το ΑΦΜ του φυσικού προσώπου που είναι τελικός δικαιούχος.

Πρακτικά όλοι οι εταιρικοί λογαριασμοί offshore (και onshore) εταιριών που έχουν (ήδη) ανοιχθεί με -φαινόμενη- απόκρυψη του τελικού δικαιούχου φυσικού προσώπου (κατοίκου Ελλάδος φορολογικά), θα αποκαλυφθούν στις ελληνικές αρχές, στον βαθμό που στην τράπεζα έχει υποβληθεί το trust/nominee agreement, ή έχει δηλωθεί στο KYC (know your customer) ο Ελληνας φορολογούμενος ως τελικός δικαιούχος.

Είναι μάλιστα δεδομένο πως ό,τι δεν δηλωθεί το πρώτο έτος εφαρμογής του περιουσιολογίου, αν δηλωθεί αργότερα θα οδηγήσει σε επιβολή φόρου προς τον φορολογούμενο. Αντιστοίχως είναι δεδομένο πως ό,τι δηλωθεί κατά το πρώτο έτος εφαρμογής του περιουσιολογίου, και δεν ανταποκρίνεται στις (ψηφιακές) φορολογικές δηλώσεις που έχει το Τaxis, ενδεχομένως οδηγήσει σε έκδοση εντολής ελέγχου.

Επομένως πρέπει από τώρα οι φορολογούμενοι να διαχειριστούν τα του οίκου τους εν ψει της 31/12/2016 και να πράξουν αναλόγως.

*Ο Μαρκουλάκος Μιχάλης είναι διευθύνων εταίρος δικηγόρος στη «Ι. και Μ. Μαρκουλάκος και Συνεργάτες» (www.markoulakoslaw.gr).