Κέζος: Μπορεί, ακόμη και τώρα, να διασωθεί η ΕΒΖ

Ασχολήθηκα, ως υπάλληλος της ΑΤΕ, με την Ελληνική Βιομηχανία Ζάχαρης για 26 χρόνια, από τα οποία τα 16 από υπεύθυνη θέση. Αλλά και από το 2010, που συνταξιοδοτήθηκα, δεν έπαψα, ως ιδιώτης, να ενδιαφέρομαι για την πρώην μεγαλύτερη βιομηχανία τροφίμων της χώρας.

Έγκαιρα διαπίστωσα, όπως και πολλοί άλλοι, το σημερινό πρόβλημα της ΕΒZ και το δημοσιοποίησα το Δεκέμβριο του 2012, με άρθρο μου στο ηλεκτρονικό site του Πρώτου Θέματος, και αργότερα στην Εφημερίδα «ΜΕΤΟΧΟΣ» (28.2.2014).

Το πρόβλημα συνίσταται στο ότι ενώ η ΑΤΕ ξεκίνησε (Φεβρουάριος του 2011) τη διαδικασία πώλησης των μετοχών της ΕΒΖ, όταν αποφασίστηκε το κλείσιμο της ΑΤΕ, οι μεν μετοχές της βιομηχανίας παρέμειναν στην υπό εκκαθάριση ΑΤΕ, τα δε δάνεια μεταφέρθηκαν στην Τράπεζα Πειραιώς.

Εδώ βρίσκεται η αιτία του προβλήματος. Όταν το πρόβλημα επισημάνθηκε το Δεκέμβριο του 2012, μπορούσε ακόμη να διορθωθεί (να μεταφερθούν δάνεια και μετοχές σε ένα νομικό πρόσωπο), αλλά δεν ενδιαφέρθηκε κανένας. Κι ας γνώριζαν όλοι ότι ο παραπάνω διαχωρισμός ήταν η αιτία που δεν ευοδώθηκε ο πρώτος διαγωνισμός (φθινόπωρο του 2012).

Βέβαια θα διερωτηθεί κάποιος: Η Τράπεζα Πειραιώς κατέβαλε 95 εκατ. ευρώ για να αγοράσει το υγιές κομμάτι της ΑΤΕ, στο οποίο περιλαμβανόταν και το (εξυπηρετούμενο μέχρι τότε) δάνειο της ΕBZ, ύψους 130 εκατ. ευρώ. Αν δεν λάμβανε το δάνειο της ΕΒZ, τότε θα έπρεπε το δημόσιο να καταβάλει και 35 εκατ. ευρώ στην Πειραιώς για να παραδώσει το υγιές κομμάτι της ΑΤΕ!!! Άλλη ιστορία αυτή.

Το ζήτημα λοιπόν δεν είναι ότι έγινε ένα λάθος. Το ζήτημα είναι ότι συνεχίστηκε και συνεχίζεται ακόμη. Το Τ.Χ.Σ. και η Τράπεζα της Ελλάδος πρέπει να γνωρίζουν ποιός φταίει για το λάθος και τη συνέχισή του.

Ο διαγωνισμός για την πώληση των μετοχών επαναλήφθηκε, φυσικά απέτυχε, ύστερα σταμάτησε η διαδικασία και μετά ξεκίνησαν οι μελέτες βιωσιμότητας. Δεν έμεινε εταιρία συμβούλων, μικρή ή μεγάλη, που να μη μελέτησε τη βιωσιμότητα της ΕΒZ, ή κάποιες πτυχές της λειτουργίας της. Οι περισσότερες μελέτες την έβγαζαν βιώσιμη, χωρίς όμως να θέτουν και να επιλύουν το κεντρικό πρόβλημα, της συγκέντρωσης, δηλαδή, μετοχών και δανείων σε ένα πρόσωπο.

Μετά ήρθαν οι προτάσεις από όλα τα γεωγραφικά μήκη και πλάτη για συνεργασίες, ως εάν το θέμα μας να είναι η αξιοποίηση της πρώτης ύλης των άλλων.

Για την πώληση των μετοχών της ΕΒΖ, βέβαια ούτε λόγος, έστω κι αν με βάση το Ν.4328/14.5.2015, η ΕΒZ θεωρείται «συμμετοχή υπό ρευστοποίηση, ανήκουσα στο υπό εκκαθάριση πιστωτικό ίδρυμα» (ΑΤΕ).

Η πώληση των μετοχών θεωρείται ξεπούλημα, και η δογματική αυτή αντίληψη οδηγεί (αν δεν οδήγησε ήδη) την ΕΒZ σε πλήρη απαξίωση. Αλήθεια πιστεύει κανείς σοβαρός άνθρωπος ότι έχει μέλλον μια εταιρία που από το 2004 μέχρι σήμερα (μέσα σε 12 δηλαδή χρόνια) έχει αλλάξει 13 Προέδρους του Δ.Σ. (πολύ ικανούς καθόλα);

Πρόταση για πιθανή λύση στο αδιέξοδο της ΕΒΖ

Σπεύδω να διευκρινίσω ότι δεν έχω τη λύση. Ενδεχομένως η πρότασή μου να συμβάλει ώστε να βρεθεί λύση. Και ασφαλώς δεν είμαι εγώ που θα πω στους εμπλεκόμενους τι πρέπει να κάνουν. Δεν κάνω υποδείξεις, απλά προτείνω, με μοναδικό στόχο τη διατήρηση και επαναφορά της τευτλοκαλλιέργειας, στα παλιά επίπεδα.

Σε κάθε περίπτωση απαιτείται η συναίνεση της Κυβέρνησης, της Τράπεζας Πειραιώς και του Εκκαθαριστή της ΑΤΕ. Επίσης πρέπει να προηγηθεί η επίλυση του προβλήματος της αύξησης του μετοχικού κεφαλαίου κατά € 30 εκατ., που αποφασίστηκε αλλά δεν υλοποιείται για γνωστούς αλλά και προφανείς λόγους.

Ποια είναι τα Δεδομένα

* Η ΕΒZ δεν μπορεί να συνεχίσει να λειτουργεί όπως είναι σήμερα, δηλαδή με άλλο μέτοχο και άλλο πιστωτή. Στις 30.9.2015 παρουσιάζει, ίδια κεφάλαια αρνητικά € 57,4 εκατ. (και € 27,4 εκατ. εάν συνυπολογιστεί η εκκρεμούσα αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου), συσσωρευμένες ζημιές € 244,6 εκατ., ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προς Τρ. Πειραιώς € 154,3 εκατ., υποχρεώσεις προς προμηθευτές € 68,6 εκατ.. Τα στοιχεία της 31.12.2015 δεν διαφοροποιούνται σημαντικά από τα παραπάνω.

* Όπως αναφέρθηκε, με βάση το Ν. 4328/14.5.2015, άρθρο Πρώτο, η ΕΒZ θεωρείται συμμετοχή υπό ρευστοποίηση, ανήκουσα στο υπό εκκαθάριση πιστωτικό ίδρυμα (ΑΤΕ).

* Η ΕΒZ ουσιαστικά ανήκει στην τράπεζα Πειραιώς, είτε έτσι ως έχει σήμερα είτε με την κεφαλαιοποίηση μέρους των απαιτήσεων της και την απόκτηση της πλειοψηφίας των μετοχών. Η Τράπεζα Πειραιώς επιδιώκει την απεμπλοκή της από την ΕΒZ.

* Στόχος πρέπει να είναι ένας και μοναδικός: Η ΕΒZ να παραμείνει εν λειτουργία και παράλληλα να συνεχιστεί η τευτλοκαλλιέργεια και να αυξηθεί προς όφελος των αγροτών της χώρας μας και της εθνικής οικονομίας.

* Η κατανάλωση ζάχαρης κυμαίνεται από 280-300.000 τόνους και είναι δυνατό, αν όχι επιβεβλημένο, να παράγεται στην Ελλάδα.

* Έχουν γίνει ενέργειες για τη συνδεδεμένη ενίσχυση της τευτλοκαλλιέργειας από τη νέα ΚΑΠ καθώς και για την ενίσχυση με βάση τη διαδικασία ολοκληρωμένης διαχείρισης, ώστε σε συνδυασμό με τις τιμές που θα δίνει η ΕΒZ, οι τιμές για τον παραγωγό να είναι ικανοποιητικές, να αυξηθεί η παραγόμενη ποσότητα τεύτλων, να λειτουργούν και τα 3 εργοστάσια, να μειωθεί συνεπώς το κόστος παραγωγής. Το ζήτημα είναι ότι οι ως άνω ενισχύσεις δεν καταβάλλονται εμπρόθεσμα, ενώ το ποσό για την ολοκληρωμένη διαχείριση είναι εκ των προτέρων καθορισμένο, οπότε με την αύξηση των καλλιεργούμενων εκτάσεων, μειώνεται η στρεμματική ενίσχυση.

* Με δεδομένα ότι σε 1 στρέμμα παράγονται 7 τόνοι τεύτλων και ότι η συνδεδεμένη ενίσχυση είναι €53/στρέμμα και η ενίσχυση λόγω ολοκληρωμένης διαχείρισης είναι €30/στρέμμα, συνάγεται ότι η ενίσχυση από τη Πολιτεία ανέρχεται σε €12/τόνο τεύτλων.Με την υπόθεση ότι ο αγρότης, για να καλλιεργήσει τεύτλα ζητά € 40-45/τόνο, ενώ η Πολιτεία επιδοτεί με €12/τόνο, συνάγεται ότι η ΕΒZ πρέπει να καταβάλει € 28-33/τόνο. Θα είναι βιώσιμη η λειτουργία της ΕΒZ εάν αγοράζει τεύτλα προς € 28-33/τόνο και καλλιεργούνται τεύτλα για παραγωγή 158.000 τόνων ζάχαρης και μετά την κατάργηση των ποσοστώσεων 300.000 τόνων ζάχαρης; Αυτό είναι το κρίσιμο ερώτημα. Και η πρώτη απάντηση είναι πως ναι, η ΕΒZθα είναι βιώσιμη, εφόσον απαλλαγεί από τα χρέη και λάβει επιπλέον μέτρα εξυγίανσης.

* Συμπληρωματικά με την εγχώρια παραγωγή και για την κάλυψη της κατανάλωσης, είναι δυνατόν η ΕΒZ να συνεχίσει να δραστηριοποιείται και εμπορικά (να πραγματοποιεί εισαγωγές), ή ακόμη και να επεξεργάζεται εισαγόμενη πρώτη ύλη για ζάχαρη (ραφινερία).

Πρόταση

Βασικοί άξονες της πρότασης

1. Επαναφορά της τευτλοκαλλιέργειας, ει δυνατόν, στα επίπεδα προ του 2006 (εισαγωγή νέας ΚΟΑ Ζάχαρης), ιδιαίτερα μετά την κατάργηση των ποσοστώσεων το 2017. Μας ενδιαφέρουν οι έλληνες αγρότες – τευτλοπαραγωγοί.

2. Λειτουργία ακόμη και τριών εργοστασίων (Πλατύ, Σέρρες, Ορεστιάδα) για την παραγωγή 250.000 τόνων ζάχαρης.

3. Καθορισμός δύο βασικών τιμών:

*Της τιμής που αποδέχονται οι αγρότες για να καλλιεργούν τεύτλα (π.χ. € 40/τόνο)
* Της τιμής που ένας ιδιώτης βιομήχανος δέχεται να καταβάλλει για τα τεύτλα, ώστε η βιομηχανία να είναι βιώσιμη (π.χ. € 28/τόνο).
* Η διαφορά θα καλύπτεται από νόμιμες κρατικές και ευρωπαϊκές ενισχύσεις. Η ΕΒZ δεν μπορεί να επιβιώσει στον ανταγωνισμό χωρίς επιδότηση της τευτλοκαλλιέργειας, λόγω του μικρού κλήρου και των δυσμενών, σε σχέση με τις χώρες της Κεντρικής Ευρώπης, κλιματολογικών συνθηκών.

4. Επίλυση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος – Εξεύρεση στρατηγικού επενδυτή.

5. Ο ιδιώτης θα κρίνει εάν μπορεί να επεκταθεί σε συμπληρωματικές εργασίες (ραφινερία κλπ).

6. Μέχρι την εξεύρεση επενδυτή, που πρέπει να γίνει πολύ γρήγορα, να ληφθούν όλα τα μέτρα για τη μείωση του κόστους.

Η πρόταση συνίσταται στα εξής:

* Η ΑΤΕ (υπό εκκαθάριση) αποκτά όλες τις μετοχές της ΕΒZ και τις μεταβιβάζει στην Τράπεζα Πειραιώς έναντι προσυμφωνημένου, συμβολικού πλέον, τιμήματος.

* Η Τράπεζα Πειραιώς, ως μόνη μέτοχος και πιστώτρια Τράπεζα, μπορεί να προχωρήσει στις εξής (ενδεικτικές) ενέργειες:

α) Να αποκτήσει όλα τα ακίνητα της ΕΒZ, εκτός των εργοστασίων Πλατέως, Σερρών και Ορεστιάδας, κυριότητας της ΕΒZ, με ισόποση μείωση του βραχυπρόθεσμου δανεισμού.

β) Να πουλήσει τα εργοστάσια της Σερβίας, με ανάλογη μείωση του δανεισμού. Γι' αυτούς που διαφωνούν η απάντηση είναι απλή: Μας ενδιαφέρουν οι Έλληνες αγρότες και ούτως ή άλλως, το ένα από τα δύο εργοστάσια δεν λειτούργησε την τελευταία περίοδο.

γ) Να πουλήσει το 100% των μετοχών της ΕΒZ σε ιδιώτες, αφού προηγουμένως εξασφαλίσει από το δημόσιο
- Συγκεκριμένο ύψος συνδεδεμένης ενίσχυσης κατά παραγόμενο τόνο τεύτλων, και
- Συγκεκριμένο ύψος ενίσχυσης για την ολοκληρωμένη διαχείριση της καλλιέργειας, ανά στρέμμα.

δ) Να κεφαλαιοποιήσει μέρος των απαιτήσεων της από την ΕΒZ, αφού προηγουμένως μειώσει το μετοχικό κεφάλαιο της Εταιρίας, ώστε να εξορθολογιστεί η κεφαλαιακή διάρθρωση της Εταιρίας.

ε) Η Τράπεζα Πειραιώς να διαγράψει σημαντικό μέρος ή και όλες τις υπόλοιπες απαιτήσεις της.

* Το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης θα εξασφαλίζει για το σύνολο της πρώτης ύλης, τη συνδεδεμένη ενίσχυση, την ολοκληρωμένη διαχείριση και θα επιχειρήσει την τροποποίηση του Κανονισμού 1308/2013 (άρθρο 214) για επιδότηση των τεύτλων (κρατική ενίσχυση), κατ΄ αναλογία των ισχυόντων για τη Φινλανδία (ακραίες καιρικές συνθήκες). Άμεσα πρέπει να ζητηθεί από τον Επίτροπο Γεωργίας η τροποποίηση του Κανονισμού, στη βάση της αρχής της Αναλογικότητας, αν και τούτο έπρεπε να επιτευχθεί κατά τη ψήφιση του Κανονισμού. Θα διερωτηθούν κάποιοι: Κρατική ενίσχυση; Βεβαίως, γιατί πρώτον θα είναι νόμιμη και δεύτερον γιατί το κράτος θα δαπανά μεν € 15 εκατ. περίπου ετησίως, αλλά θα εισπράττει πολλαπλάσια και επιπλέον θα ενισχύσει ουσιαστικά 6-7.000 τευτλοπαραγωγούς.

Γνωρίζω ότι υπάρχει ένσταση για τη μεταφορά των μετοχών στην Τράπεζα Πειραιώς. Κατά την άποψή μου δεν δικαιολογείται γιατί:

1. Ως μοναδικός μέτοχος και μοναδικός πιστωτής θα μπορέσει να συμψηφίσει απαιτήσεις από την ΕΒZ με τα μη λειτουργικά ακίνητα και τα εργοστάσια της Σερβίας, άμεσα.

2. Θα μπορέσει πολύ πιο εύκολα και άμεσα να μετοχοποιήσει οφειλές της ΕΒZ, να διαγράψει χρέη και να εξορθολογίσει το μετοχικό κεφάλαιο της ΕΒZ. Αυτό δεν μπορεί να γίνει με μέτοχο την ΑΤΕ και πιστωτή την Πειραιώς.

3. Θα μπορέσει πολύ πιο γρήγορα να βρεί στρατηγικό επενδυτή.

4. Στο πλαίσιο της αναζήτησης στρατηγικού επενδυτή θα διασφαλίσει κατά τον καλύτερο τρόπο τα συμφέροντά της.

5. Ενόψει του σχεδίου αυτού, θα μπορέσει ενδιάμεσα να χρηματοδοτήσει τη λειτουργία της ΕΒZ, για να μη κλείσει.

Πιστεύω ότι μια λύση του προβλήματος βασισμένη στις παραπάνω βασικές αρχές θα είναι προς όφελος των αγροτών – τευτλοπαραγωγών, των εργαζομένων της ΕΒZ, της Τράπεζας ΠΕΙΡΑΙΩΣ, της Εκκαθάρισης της ΑΤΕ και της Εθνικής Οικονομίας. Άλλωστε παραγωγική ανασυγκρότηση δεν θέλουμε; Ιδού λοιπόν μια ισχυρή παραγωγική βάση.

*Ο Ν. Κέζος είναι πρώην Διευθυντής Στρατηγικής του Ομίλου ΑΤΕ