Γιατί δεν πρέπει να πουληθεί ο ΔΕΣΦΑ

Κουαρτέτο, αξιολόγηση Ελληνικού Προγράμματος, αποκρατικοποιήσεις, ΤΑΙΠΕΔ, διαχείριση ελληνικής περιουσίας, ανάπτυξη και στο βάθος, το πιο σημαντικό περιουσιακό στοιχείο της χώρας, ο ΔΕΣΦΑ. Ας δούμε τι σημαίνει για την Ελλάδα αυτή η αποκρατικοποίηση.

Η απώλεια του ΔΕΣΦΑ ισοδυναμεί με την απώλεια του κυριότερου γεωπολιτικού όπλου που η οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση θα είχε στη διάθεσή της και αυτό το γεγονός θα έχει επίπτωση και στην ευρωπαϊκή ασφάλεια εφοδιασμού, αλλά ιδίως στην Ελλάδα και στον ελληνικό λαό.

Διότι δεν είναι δυνατόν την περίοδο που η διπλωματία έχει μετατραπεί σε «διπλωματία του φυσικού αερίου», η Ελλάδα να χάσει το 66% του συστήματος αγωγών φυσικού αερίου και του terminal ΥΦΑ που έχει υπό τον έλεγχό της, με το υπάρχον μοντέλο αποκρατικοποίησης.

Βεβαίως εκτός από τη γεωπολιτική διάσταση του θέματος, υπάρχει και η οικονομική διάσταση. Το ποσό που θα εισπράξει η Ελλάδα από την πώληση του ΔΕΣΦΑ είναι 400 εκατομμύρια ευρώ. Από αυτό το ποσό τα 188 εκατομμύρια θα πάνε στους πιστωτές μας για την αποπληρωμή του χρέους και τα 212 εκατ. στα ΕΛΠΕ. Να θυμίσω ότι η σημερινή αξία των παγίων εγκαταστάσεων του ΔΕΣΦΑ ανέρχεται περίπου στο ποσό του 1,3 δισεκατομμυρίου ευρώ.

Προκειμένου να υπάρξει μια εκτίμηση για την αποκρατικοποίηση του ΔΕΣΦΑ, ας δούμε μια αντίστοιχη αγοροπωλησία.

Το 2005 η Gazprom απέκτησε το 50% του συστήματος αγωγών της Λευκορωσίας καταβάλλοντας 2,5 (δυόμισι) δισεκατομμύρια δολάρια. Το 2011 η Gazprom εξαγόρασε από την κρατική εταιρία της Λευκορωσίας Beltransgaz και το υπόλοιπο 50% του συστήματος αγωγών της, καταβάλλοντας άλλα 2,5 (δυόμισι) δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τις ανακοινώσεις του ρωσικού Τύπου. Το ποσό των 2,5 δισεκατομμυρίων του 2011 καταβλήθηκε από την Gazprom εν μέσω παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης, προκειμένου να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο μιας εταιρίας που ήδη κατείχε κατά 50% και μάλιστα αφορούσε ένα σύστημα αγωγών τράνζιτ και όχι μια βασική πύλη εισόδου/εξόδου για την αγορά φυσικού αερίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως είναι ο ΔΕΣΦΑ, ο οποίος ανήκει σε χώρα-μέλος της Ευρωπαικής Ένωσης.

Καθίσταται λοιπόν φανερό ότι η τεράστια γεωπολιτική αξία του ΔΕΣΦΑ αυξάνει και το αντίστοιχο τίμημα απόκτησής του και συνεπώς το ποσόν των 400 εκατομμυρίων ευρώ δεν ανταποκρίνεται στην πραγματική του αξία.

Σύμφωνα με όλα τα ανωτέρω, η Ελλάδα πρόκειται να απωλέσει ένα πολύ μεγάλο έσοδο σε περίπτωση που προχωρήσει αυτή η αποκρατικοποίηση ως έχει, το οποίο είναι πολύ σημαντικό για την αποπληρωμή του χρέους της προς τους πιστωτές της. Αυτό όμως το γεγονός έχει άμεση επίπτωση στην προσπάθεια που καταβάλλει ο ελληνικός λαός προκειμένου η χώρα να πετύχει τους απαιτούμενους δημοσιονομικούς στόχους και ως εκ τούτου δεν προστατεύεται το συμφέρον των Ελλήνων πολιτών.

Όμως υπάρχει επίσημο έγγραφο του πρώην Προέδρου της Κομισιόν κ. Jose Manuel Barroso, που εκδόθηκε την 13η Μαΐου 2013 και φυσικά δεσμεύει την Ευρωπαΐκή Επιτροπή, το οποίο αναφέρει ξεκάθαρα ότι μόνο οι ελληνικές αρχές μπορούν να αποφασίζουν για το ποια εταιρία του δημοσίου θα αποκρατικοποιείται ή το πώς θα αποκρατικοποιείται και ότι σε κάθε αποκρατικοποίηση θα πρέπει να είναι προστατευμένο το γενικό συμφέρον των Ελλήνων πολιτών. Το έγγραφο αυτό επικυρώθηκε για άλλη μια φορά από την Ευρωπαΐκή Επιτροπή την 1η Δεκεμβρίου 2015.

Καθίσταται λοιπόν ευνόητο ότι η εμπλοκή του Κουαρτέτου στη διαδικασία των αποκρατικοποιήσεων, ή η τοποθέτηση των δύο μελών του Κουαρτέτου στο υπό ίδρυση νέο υπερταμείο, μόνο διακοσμητική μπορεί να είναι και τίποτε παραπάνω. Εάν δεν είναι διακοσμητική και έχουν τη δυνατότητα να θέτουν βέτο στις αποφάσεις της οποιασδήποτε ελληνικής κυβέρνησης (βάσει του προαναγγελθέντος καταστατικού που αναφέρει 4+1 ψήφους για τη λήψη αποφάσεων) για το ποια εταιρία του δημοσίου θα αποκρατικοποιείται ή το πώς θα αποκρατικοποιείται, τότε το κουαρτέτο αμφισβητεί την επίσημη θέση του πρώην προέδρου της Κομισιόν κ. Barroso, δηλαδή αμφισβητεί την ίδια την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Συνεπώς ένα από τα προαπαιτούμενα που θέτει το κουαρτέτο σήμερα για την αξιολόγηση του προγράμματος εξυγίανσης της ελληνικής οικονομίας και αφορά στη δομή και λειτουργία του νέου υπερταμείου αποκρατικοποιήσεων, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με την επίσημη θέση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και είναι παντελώς παράνομο.

Δεν γνωρίζω εάν η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει την απόφαση Barroso στη διαπραγμάτευση που πραγματοποιεί με το κουαρτέτο για την αξιολόγηση του προγράμματος, γνωρίζω όμως ότι υπάρχει σε ισχύ η επίσημη απόφαση της Κομισιόν που δίνει πλήρη ελευθερία στην οποιαδήποτε ελληνική κυβέρνηση να διαχειριστεί χωρίς καμία παρέμβαση τα περιουσιακά στοιχεία της Ελλάδος. Εάν το κουαρτέτο αμφισβητήσει αυτή την απόφαση της Κομισιόν, αυτομάτως παρανομεί και βάσει συγκεκριμένων άρθρων της Συνθήκης της Λισαβόνας θα αναγκάσει την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να πληρώσει στην Ελλάδα αποζημιώσεις ενώ δημιουργεί ένα εξαιρετικά σημαντικό πολιτικό ζήτημα για το ποιος ασκεί εξουσία στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Είναι ευνόητο ότι η οποιαδήποτε κυβέρνηση πρέπει να προχωρήσει σε αποκρατικοποιήσεις, διότι απλούστατα το κράτος δεν μπορεί να διαδραματίσει ρόλο επιχειρηματία. Ο ρόλος του κράτους είναι εποπτικός και ρυθμιστικός.

Όμως η περίπτωση του ΔΕΣΦΑ δεν είναι άλλη μια αποκρατικοποίηση, αλλά ένα εξαιρετικά σημαντικό θέμα που άπτεται της γεωπολιτικής αναβάθμισης της χώρας, της προσέλκυσης επενδύσεων και επηρεάζει την εξωτερική πολιτική και της Ελλάδος και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πρέπει δε να γίνει σαφές προς όλες τις πλευρές ότι η συγκεκριμένη αποκρατικοποίηση δεν εξαρτάται μόνο από τη βούληση της οποιασδήποτε ελληνικής κυβέρνησης να προχωρήσει σε αποκρατικοποιήσεις, αλλά κυρίως από το ενδιαφέρον των επενδυτών και τις προϋποθέσεις και τους όρους που θέτει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην αποδοχή αυτού του ενδιαφέροντος. Είναι λοιπόν προφανές ότι κουαρτέτο, αποκρατικοποιήσεις με γνώμονα τη δημοσιονομική πειθαρχία εις βάρος της ανάπτυξης και προοπτική εξόδου της χώρας από την κρίση είναι τρεις εντελώς διαφορετικές έννοιες και δεν συνδέονται.

*Ο Σάββας Πούλος είναι Σύμβουλος Στρατηγικής & Ανάπτυξης Αγορών Φυσικού Αερίου