Οι αριθμοί φωτογραφίζουν τους «ενόχους» της φοροδιαφυγής

Την προηγούμενη εβδομάδα ο ΣΕΒ παρουσίασε μια ανάλυση στοιχείων για τη φορολόγηση, ορισμένες πτυχές της οποίας έχουν ήδη παρουσιαστεί. Κατά την άποψή μου όμως, τα πλέον ενδιαφέροντα στοιχεία που αφορούν στις ενδείξεις φοροδιαφυγής προκύπτουν από μια άλλη οπτική των δεδομένων.

Διότι από τα στοιχεία που αφορούν στις τελευταίες φορολογικές δηλώσεις προκύπτει αβίαστα ότι η μεγάλη πλειονότητα τόσο των αγροτών, όσο και των ελεύθερων επαγγελματιών στην Ελλάδα ζει με… αέρα!

Συγκεκριμένα, υπήρξαν, σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει ο ΣΕΒ, 431.790 δηλώσεις με εισοδήματα από αγροτική εκμετάλλευση, εκ των οποίων οι 236.627 επέδειξαν εισόδημα «έως 1.000 ευρώ», με μέσο εισόδημα τα… 123 ευρώ ετησίως, ενώ άλλες 128.764 δηλώσεις είχαν εισόδημα από 1.001 έως 5.000 ευρώ, με μέσο εισόδημα τα… 1.483 ευρώ σε ετήσια βάση!

Τι σημαίνει αυτό πρακτικά; Ότι σχεδόν το 85% όσων δηλώνουν εισόδημα από αγροτική εκμετάλλευση ζει κατά μέσο όρο με λιγότερα από 1.500 ευρώ τον χρόνο, ήτοι με περίπου 130 ευρώ τον μήνα!

Που σημαίνει ότι είτε έχουν άλλη κύρια απασχόληση (και εισοδήματα), είτε ανακάλυψαν κάποιο μαγικό τρόπο να ζουν με αέρα, είτε πολύ απλά δεν δηλώνουν τα πραγματικά τους εισοδήματα.

Ανάλογη εμφανίζεται η κατάσταση σε ό,τι αφορά στις δηλώσεις εισοδημάτων από ελευθέρια επαγγέλματα. Στην προκειμένη περίπτωση, επί συνόλου 495.019 δηλώσεων, οι 131.624 αφορούν δηλωθέντα εισοδήματα από ελευθέριο επάγγελμα κάτω από 1.000 ευρώ, με μέσο δηλωθέν εισόδημα τα… 111 ευρώ. Πρόκειται για το 26,6% των συνολικών δηλώσεων εισοδημάτων από ελευθέριο επάγγελμα.

Επίσης άλλες 157.158 δηλώσεις κινούνται κάτω από το όριο των 5.000 ευρώ, με μέσο δηλωθέν εισόδημα από ελευθέρια επαγγέλματα τα… 1.450 ευρώ!

Αθροιστικά λοιπόν ποσοστό πάνω από το 58% των δηλώσεων εισοδήματος από ελεύθερο επάγγελμα αφορά μέσο εισόδημα κάτω από 1.450 ευρώ ετησίως, ήτοι περίπου 120 ευρώ τον μήνα! Και τούτο όταν το «μπλοκάκι» παροχής υπηρεσιών απαιτεί από μόνο του 500 ευρώ φόρο. Προφανώς πρόκειται περί ενός μικρού θαύματος.

Σε αυτές, θα πρέπει να προστεθούν άλλες 78.640 δηλώσεις με μέσο όρο εισοδήματος τις 5.658 ευρώ ετησίως (κάτω από 500 ευρώ τον μήνα, προ φόρων), αλλά και 40.151 δηλώσεις με μέσο όρο τις 11.204 ευρώ τον χρόνο, ήτοι λιγότερα από 1.000 ευρώ τον μήνα -και πάλι προ φόρων.

Αθροιστικά όλες οι παραπάνω δηλώσεις εισοδημάτων από ελεύθερο επάγγελμα αποτελούν το 82% όλων των δηλώσεων της κατηγορίας. Που σημαίνει ότι το 82% των ελεύθερων επαγγελματιών εμφανίζεται να έχει εισοδήματα πολύ κάτω των 1.000 ευρώ τον μήνα, πριν τους φόρους.

Το πλέον οξύμωρο στην υπόθεση είναι ότι με βάση τα ίδια στοιχεία, οι Έλληνες μισθωτοί και συνταξιούχοι εμφανίζονται να αποτελούν την πιο προνομιούχα κατηγορία, προφανέστατα διότι δεν έχουν την ίδια δυνατότητα απόκρυψης εισοδημάτων.

Έτσι στην κατηγορία εισοδήματος από μισθούς ή συντάξεις, επί συνόλου 5.270.677 δηλώσεων, μόλις οι 279.913 εμφανίζουν εισόδημα έως 1.000 ευρώ, ήτοι το… 5,2% του συνόλου, ενώ στην κατηγορία από 1.001 έως 5.000 ευρώ, εμφανίζονται 1.165.650 δηλώσεις, δηλαδή το 21,7% και μάλιστα με σχεδόν διπλάσιο μέσο εισόδημα (2.800 ευρώ) σε σχέση με την ίδια κατηγορία στους αγρότες και τους ελεύθερους επαγγελματίες.

Και σε αντίθεση με τις άλλες κατηγορίες, το «κέντρο βάρους» (ποσοστό πέριξ του 50%) κινείται στην περιοχή μεταξύ 5.001 και 15.000 ευρώ, κάτι που φαίνεται να αντικατοπτρίζει αρκετά ορθά την τρέχουσα πραγματικότητα των μισθωτών αλλά και των συνταξιούχων.

Στην κατηγορία της πλασματικής εικόνας φαίνεται να ανήκει και η «κορυφή» των φορολογικών δηλώσεων, καθώς μεταξύ των δηλώσεων εισοδήματος που είναι πάνω από τις 100.000 ευρώ, εμφανίζονται 6.330 από μισθωτές υπηρεσίες, 3.299 από ελευθέρια επαγγέλματα και μόλις 373 από αγροτικά εισοδήματα, ενώ στον «μεγάλο πλούτο», με πάνω από 500.000 ανήκουν 211 μισθωτοί, 67 ελεύθεροι επαγγελματίες και μόλις 2 πρόσωπα με αντίστοιχα εισοδήματα από αγροτική εκμετάλλευση.

Πέρασαν τέσσερα χρόνια από την τελευταία φορά που είχαμε ασχοληθεί με αυτό το θέμα, με τον τίτλο «Να ποιοι είναι οι πλούσιοι Έλληνες», η κατάσταση όμως παραμένει απαράλλακτη, παρά τα χρόνια που πέρασαν και παρά τις απανωτές εξαγγελίες για την πάταξη της φοροδιαφυγής.

Τα στοιχεία δείχνουν καθαρά ότι η φοροδιαφυγή είναι εδώ, ζει και βασιλεύει. Κι εξηγούν με τον καλύτερο τρόπο γιατί συμβαίνουν αυτά που συμβαίνουν.

Έως ότου να φανερωθούν τα πραγματικά εισοδήματα των μη μισθωτών και συνταξιούχων (πράγμα που δεν πρόκειται να γίνει ΠΟΤΕ, χωρίς τη λήψη μέτρων και την εφαρμογή πραγματικών κινήτρων για την πάταξη της φοροδιαφυγής) τα «συνήθη υποζύγια», μαζί με όσους από τις άλλες κατηγορίες, είτε διότι είναι ειλικρινείς, είτε για άλλους λόγους, εμφανίζουν υψηλότερα εισοδήματα, είναι καταδικασμένα να πληρώνουν το μάρμαρο.

Μόνο που με τους συντελεστές σε αυτά τα επίπεδα, η κατάσταση έχει πράγματι φτάσει στα όριά της. Η πάταξη της φοροδιαφυγής, για την οποία ορθώς φωνάζουν εδώ και χρόνια οι εταίροι και δανειστές, είναι μονόδρομος για την επιβίωση του κράτους και της κοινωνίας.

Κι αυτό, ειδικά για μια αριστερή κυβέρνηση, θα έπρεπε να αποτελεί στρατηγικό στόχο για έναν ακόμη λόγο. Διότι η άσκηση κοινωνικής πολιτικής, σε μια κοινωνία που μεγάλο μέρος της φοροδιαφεύγει, δεν μπορεί παρά να καταλήξει σε μια τρύπα στο νερό.