Richard Haass (CFR): Μετά το Παρίσι, τι;

Οι επιθέσεις στο Παρίσι, αμέσως μετά τις επιθέσεις στη Βηρυτό και την κατάρριψη του ρωσικού επιβατικού αεροσκάφους στην Αίγυπτο, δείχνουν πως η τρομοκρατική απειλή μπαίνει σε μια νέα και πιο επικίνδυνη φάση, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων, Richard N. Haass, ο οποίος τονίζει πως η πρόκληση του Ισλαμικού Κράτους απαιτεί απάντηση σε πολλαπλά μέτωπα.

Η μια απάντηση, κατά τον κ. Haass είναι στρατιωτική, και περιλαμβάνει ενισχυμένες επιθέσεις από αέρος κατά στόχων του Ισλαμικού Κράτους, κατά εγκαταστάσεων πετρελαίου και αερίου και κατά ηγετών της Οργάνωσης. Οι αεροπορικές επιθέσεις, όμως, για να είναι αποτελεσματικές, θα πρέπει να συνοδεύονται από χερσαίες επιχειρήσεις.

Ο κ. Haass προτείνει στενότερη συνεργασία με τους Κούρδους στρατιώτες αλλά και με επιλεγμένες σουνιτικές φυλές από το Ιράκ και τη Συρία, στις οποίες θα παρασχεθούν πληροφορίες, όπλα αλλά και εκπαίδευση από Αμερικανούς στρατιώτες, οι οποίοι μπορεί να βοηθήσουν στη στρατιωτική αντίδραση.

Όπως σημειώνει, αυτή η προσπάθεια πρέπει να είναι συλλογική -είτε ανεπίσημη (ένας συνασπισμός προθύμων που θα περιλαμβάνει τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, τη Βρετανία, αραβικά κράτη και ακόμα και τη Ρωσία), είτε υπό την αιγίδα του ΝΑΤΟ ή του ΟΗΕ. Παράλληλα, σχολιάζει πως οι συμβολικές «κηρύξεις πολέμου» θα πρέπει να λαμβάνονται υπόψη με προσοχή, διότι μπορεί να φανεί ότι το Ισλαμικό Κράτος κερδίζει κάθε μέρα που δεν χάνει.

Μια άλλη απάντηση θα πρέπει να δοθεί σε διπλωματικό επίπεδο και αφορά στην κυβέρνηση που θα διαδεχθεί τον Σύρο πρόεδρο Μπασάρ αλ Άσαντ. Η κυβέρνηση αυτή θα πρέπει να μπορεί να διατηρήσει την τάξη και να μην επιτρέψει στο Ισλαμικό Κράτος να εκμεταλλευτεί το κενό εξουσίας, όπως έγινε και στην περίπτωση της Λιβύης. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων, η ομαλή πολιτική αλλαγή μπορεί να έρθει μόνο με τη στήριξη της Ρωσίας και του Ιράν, ενώ προτείνει τον σχηματισμό ενός κυβερνητικού συνασπισμού του οποίου θα ηγείται εκπρόσωπος της μειονότητας των Αλαουιτών. Θεωρητικά και με την πάροδο του χρόνου θα προκύψει μια πιο αντιπροσωπευτική εθνική κυβέρνηση, αν και είναι μάλλον δύσκολο να διενεργηθούν εκλογές μέσα σε 18 μήνες.

Ωστόσο, όπως σημειώνει ο κ. Haass, ένας τέτοιος συμβιβασμός μπορεί να είναι αδύνατος και αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο χρειάζεται μια αυξημένη στρατιωτική προσπάθεια, που θα δημιουργήσει μεγαλύτερους και πιο ασφαλείς θύλακες που θα μπορούν να προστατεύσουν καλύτερα τους πολίτες και να φέρουν τον πόλεμο στο Ισλαμικό Κράτος. Παράλληλα, εκτιμά πως μια Συρία με θύλακες ή καντόνια είναι ένα πιο ρεαλιστικό μοντέλο για τη χώρα, για το προβλέψιμο μέλλον.

Ένα άλλο στοιχείο της «απάντησης» στην τρομοκρατία του Ισλαμικού Κράτους θα πρέπει να περιλαμβάνει την παροχή βοήθειας ή την άσκηση πιέσεων προς την Τουρκία, για να κάνει πολλά περισσότερα ώστε να αναχαιτίσει τη ροή αυτών που στρατολογούνται στο ΙΚ. Σύμφωνα με τον κ. Haass, η Τουρκία, η Ιορδανία και ο Λίβανος χρειάζονται περισσότερη οικονομική βοήθεια, καθώς επωμίζονται το μεγαλύτερο μέρος των προσφυγικών ροών, ενώ την ίδια ώρα οι Αραβες και μουσουλμάνοι ηγέτες θα πρέπει να υψώσουν τη φωνή τους και να απονομιμοποιήσουν τη συμπεριφορά του Ισλαμικού Κράτους.

Σε επίπεδο εσωτερικής πολιτικής, θα πρέπει να υπάρξει προσαρμογή της εσωτερικής ασφάλειας και της επιβολής του νόμου, με ενίσχυση της προστασίας εντός και εκτός συνόρων. Οι «μικροτρομοκράτες», δηλαδή άτομα ή μικρές ομάδες που διενεργούν ένοπλες επιθέσεις κατά σχετικά απροστάτευτων στόχων στις ανοικτές κοινωνίες, είναι εξαιρετικά δύσκολο να αντιμετωπιστούν, υποστηρίζει ο πρόεδρος του Συμβουλίου Διεθνών Σχέσεων, τονίζοντας πως θα χρειαστεί μεγαλύτερη κοινωνική ανθεκτικότητα και πιθανότατα μια νέα ισορροπία μεταξύ της προστασίας της ιδιωτικής ζωής και της συλλογικής ασφάλειας.

Η μάχη κατά του Ισλαμικού Κράτους δεν είναι ένας συμβατικός πόλεμος, λέει ο κ. Haass, υπογραμμίζοντας πως δεν μπορεί να εξαλειφθεί ή να καταστραφεί σύντομα, αφού δεν είναι μόνο ένα δίκτυο και μια ιδέα, αλλά και ένας οργανισμός και ένα de facto κράτος που ελέγχει εδάφη και πλουτοπαραγωγικούς πόρους.