Η φοροεπιδρομή και το συνταγματικό ατόπημα!

Σε μια προσπάθεια να κατανοήσω υποχρεώσεις και δικαιώματά μου ως πολίτης αυτής της χώρας, με αφορμή τη φορο-λαίλαπα που μας επιφυλάσσουν και ήδη ξεδιπλώνεται με τα μέτρα, αναζήτησα διέξοδο στο Σύνταγμα της Ελλάδας.

Στο άρθρο 4 εδάφιο 5, το Σύνταγμα αναφέρει:

«Οι Έλληνες πολίτες συνεισφέρουν χωρίς διακρίσεις στα δημόσια βάρη, ανάλογα με τις δυνάμεις τους».

Ψάχνοντας λίγο παραπάνω, ανακάλυψα πλήθος νομικών ερμηνειών της παραγράφου αυτής, που είναι και η μόνη στο Σύνταγμα που αναφέρεται στην υποχρέωση της φορολογίας. Χωρίς καμία διάθεση να ξεπεράσω τη νομική επιστήμη και τους συνταγματολόγους, αναρωτήθηκα με την  δική μου, απλή λογική τα εξής:

Ποιος και με ποιον τρόπο μπορεί να καθορίσει ποιες είναι οι δυνάμεις μου ανάλογα με τις οποίες θα συνεισφέρω στα δημόσια βάρη;

Η απάντηση προφανώς είναι: Οι νόμοι που παράγονται από τους νομοθέτες, δηλαδή τους βουλευτές, επομένως από την κυβέρνηση. Αυτοί καλούνται να αποφασίσουν για τις δικές μου δυνάμεις.

Και πάω ένα βήμα πιο κάτω: Γίνεται αυτό στην πράξη; Δηλαδή οι νομοθέτες ασχολούνται όντως με την εξεύρεση τρόπου ώστε να υπολογίσουν ποιες είναι οι δυνάμεις μου για να συνεισφέρω στα δημόσια βάρη, όπως επιτάσσει το Σύνταγμα;

Κάθε άλλο, απαντώ. Ο επιμερισμός των δημόσιων βαρών -στην Ελλάδα- γίνεται ως εξής:

Προσδιορίζουμε πρώτα τα δημόσια βάρη. Με την απαρέσκεια που υπάρχει στις μεταρρυθμίσεις -που θα είχαν σαν αντικείμενο να μειωθούν τα δημόσια βάρη- συνηθίζουμε να τα θεωρούμε περίπου ανελαστικά. Ενώ στα δημόσια βάρη, τις δαπάνες δηλαδή, βρίσκεται όλο το μυστικό της οικονομίας μιας χώρας.

Στη συνέχεια, λοιπόν, αφού έχουμε τα βάρη, αρχίζουμε να σκάβουμε πώς θα τα καλύψουμε με φόρους και από ποιους θα τα πάρουμε. Κάθε χρόνο η εκάστοτε κυβέρνηση αμφισβητεί αυτό που υπάρχει ήδη και ξεκινάει από την αρχή να κάνει υπολογισμούς. Να βάλουμε αφορολόγητο; και σε ποιο ύψος; να τσιμπήσουμε την κλίμακα για τους πλούσιους; και ποιους θα αποκαλούμε φέτος πλούσιους; και τα τέλη κυκλοφορίας; Φέρτε μου ένα νέο τρόπο υπολογισμού, θέλω να τα αλλάξω λέει ο υπουργός. Παιδιά, σας έχω μια καταπληκτική ιδέα λέει ο άλλος: Να βάλουμε ΦΠΑ στα κακομαθημένα πλουσιόπαιδα που πάνε σε ιδιωτικά σχολεία! Cool! φωνάζουν όλοι μαζί, θα πάθει πλάκα η τρόικα με την ιδέα. Άντε πάμε να φάμε κάτι, γιατί παραδουλέψαμε σήμερα.

Κάπως έτσι γίνεται, να είστε σίγουροι. Κανένας σχεδιασμός, καμία σοβαρή και σε βάθος μελέτη των επιπτώσεων (οικονομικών και κοινωνικών) από κανένα μέτρο, ιδέες που δοκιμάζονται ως «λαγός», για να μας φορέσουν στη συνέχεια κάτι άδικο μεν αλλά λίγο καλύτερο από αυτό που αρχικά είχαν στο μυαλό τους -κλασική συνταγή- και συνεχής αναζήτηση τρόπων έτσι ώστε να έχουν το αποτέλεσμα αλλά να μη νοιάζεται κανείς τι γίνεται πιο πίσω.

Η ουσιαστική καταστρατήγηση του Συντάγματος είναι κατά την άποψή μου προφανής: Υπερισχύει η κατεύθυνση «Ορίζω τα δημόσια βάρη και υπολογίζω τη συνεισφορά ενός εκάστου πολίτη ανάλογα με τις δυνάμεις του» αντί της σίγουρα πιο σωστής και πιο συγγενούς φαντάζομαι στο πνεύμα του Συντάγματος «Ορίζω τις δυνάμεις ενός εκάστου πολίτη -τη φοροδοτική του ικανότητα δηλαδή- και στη συνέχεια προσδιορίζω τα δημόσια βάρη».

Και ισχυρίζομαι έντονα, ότι το πνεύμα του άρθρου 4 του Συντάγματος είναι πιο ισχυρό στην έννοια «ανάλογα με τις δυνάμεις του», γιατί με τον τρόπο αυτό το Σύνταγμα θέλει να προστατεύσει τον πολίτη από νόμους που του ζητούν να πληρώσει δυσανάλογα με τις δυνάμεις του, δηλαδή υπέρμετρα σε σχέση με την πραγματική φοροδοτική του ικανότητα.

Τα ευτράπελα αλλά και τραγικά των τελευταίων ημερών, όπου σχεδόν κάθε μέρα κάποιος υπουργός σκαρφίζεται ένα νέο φόρο ή ένα νέο τρόπο να υπολογίσει και να κατανείμει παλιούς φόρους, είναι φαινόμενα που αγνοούν τις πραγματικές δυνάμεις των πολιτών να πληρώσουν.

Η πολιτεία δεν ενδιαφέρεται ποτέ να προσδιορίσει με αξιόπιστους και διαφανείς τρόπους την πραγματική φοροδοτική ικανότητα του πολίτη. Να προσδιορίσει δηλαδή ότι ένας πολίτης που έχει Α μονάδες εισόδημα και Β μονάδες περιουσία, η συνολική φοροδοτική του ικανότητα προς το κράτος για τα πάντα είναι Χ μονάδες. Και με βάση αυτές τις Χ μονάδες να κάνει τα κουμάντα της. Αντίθετα, θεωρεί ότι το Χ μπορεί να είναι συνεχώς μετακινούμενο -πάντα προς τα πάνω-, περιορίζοντας την αυτοδιάθεση του πολίτη, την ελευθερία του δηλαδή να ορίσει ο ίδιος για τον εαυτό του το επίπεδο ζωής που επιθυμεί. Και αυτό γιατί τα περίφημα δημόσια βάρη αντιμετωπίζονται σαν περίπου ιερή αγελάδα.

Αυτό δεν έκανε ο Φίλης με τον ΦΠΑ στην εκπαίδευση; Δεν παραβιάζει κατάφωρα το Σύνταγμα και την ελευθερία του πολίτη ένας νόμος που αλλάζει τις παραμέτρους με βάση τις οποίες ο πολίτης άσκησε το δικαίωμά του να επιλέξει την ιδιωτική εκπαίδευση; Και μάλιστα στη μέση της σχολικής χρονιάς; Δηλαδή, αν ασκώ ένα δικαίωμα που έχω, το κράτος έχει το δικαίωμα να αλλοιώνει επί το δυσμενέστερο τις προϋποθέσεις με τις οποίες ασκώ αυτό το δικαίωμα; Αυτό κρίνεται συνταγματικά αποδεκτό;

Πού τελειώνει η πρόβλεψη του Συντάγματος «...ανάλογα με τις δυνάμεις τους»; Είναι δυνατόν η ερμηνεία αυτής της συνταγματικής πρόβλεψης να μην έχει συνταγματικές άμυνες απέναντι στην αυθαιρεσία της διοίκησης να την εφαρμόζει; Είναι συνταγματικά αποδεκτό οι «δυνάμεις» μου να στρεσάρονται από φοροδοτική άποψη κάθε χρόνο και να γνωρίζω πώς διαμορφώνονται τα φορολογικά μου βάρη ακόμα και ελάχιστες ημέρες πριν κληθώ να τα καταβάλω; (βλ. ΕΝΦΙΑ, Τέλη Κυκλοφορίας κ.λπ).

Δηλώνω ότι πληρώνω όλες μου τις φορολογικές υποχρεώσεις στο ακέραιο. Αναρωτήθηκα όμως τελευταία αν πρέπει να το κάνω. Και αυτό γιατί θεωρώ ότι, με τη συνταγματική έννοια, πληρώνω πλέον υπέρμετρα σε σχέση με τις δυνάμεις μου. Υπάρχει όντως καταφύγιο στο Σύνταγμα;

κ.κ. Συνταγματολόγοι και Συμβούλιο Επικρατείας, μήπως πρέπει να αναλάβετε δράση;