Guardian: Είναι η παραμονή στο ευρώ ισόβια κάθειρξη;

«Ο Γιάνης Βαρουφάκης μετανιώνει την ημέρα που η Ελλάδα μπήκε στο ευρώ. Λέει πως η χώρα του θα ήταν καλύτερα αν συνέχιζε να χρησιμοποιεί τη δραχμή. Κατά βάθος, λέει, και οι 18 χώρες που χρησιμοποιούν το κοινό νόμισμα εύχονται η ιδέα να είχε «πνιγεί στην κούνια της», όμως καταλαβαίνουν πως όταν μπεις δεν βγαίνεις χωρίς καταστροφή», γράφει ο οικονομικός συντάκτης τη Guardian Larry Elliot.

«Όλα αυτά είναι σωστά και εξηγούν γιατί η Ελλάδα έχει σε ένα παιχνίδι του δειλού με όλους τους άλλους παίκτες αυτού του δράματος: το ΔΝΤ, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, την ΕΚΤ και τη γερμανική κυβέρνηση. Ο Βαρουφάκης θέλει περισσότερη οικονομική βοήθεια, όχι όμως αν αυτό σημαίνει πως η ελληνική οικονομία θα μπει σε 'σπιράλ θανάτου'. Οι πιστωτές της Ελλάδας δεν θα ρίξουν άλλο ρευστό μέχρις ότου η Αθήνα τηρήσει τους όρους της διάσωσης που κατά τον Βαρουφάκη θα κάνουν αυτό ακριβώς.

Η κατάσταση θα κλιμακωθεί αυτό το καλοκαίρι διότι είναι ξεκάθαρο πως η Ελλάδα δεν μπορεί να καταβάλει όλες τις επερχόμενες πληρωμές. Πρέπει να βρει 10 δισ. ευρώ για το ΔΝΤ, την ΕΚΤ και άλλους ομολογιούχους πριν το τέλος Αυγούστου και το χρήμα δεν υπάρχει.

Οι πιστωτές της Ελλάδας το γνωρίζουν αυτό και είναι έτοιμοι να αφήσουν την ελληνική κυβέρνηση να βράσει στο ζουμί της. Γνωρίζουν πως η ελλάδα έχει μόνο δυο επιλογές: να παραδοθεί ή να φύγει από το ευρώ, και αφού έχει πει πως θέλει να παραμείνει στη νομισματική ένωση, περιμένουν πως σύντομα θα κυματίσει η λευκή σημαία», λέει ο Elliot, συμπληρώνοντας πως η προθυμία της Ελλάδας να προχωρήσει στην ιδιωτικοποίηση του ΟΛΠ θα εκληφθεί από τους σκληροπυρηνικούς των Βρυξελλών και του Βερολίνου ως απόδειξη ότι καλώς τήρησαν σκληρή στάση στις διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ.

Ο Elliot λέει πως είναι ξεκάθαρο λάθος ότι η Ελλάδα εντάχθηκε στο ευρώ, αλλά και ότι η χώρα θα ήταν καλύτερα με τη δραχμή, δεδομένου ότι η ελληνική οικονομία έχει συρρικνωθεί κατά 25% τα τελευταία πέντε χρόνια και εξακολουθεί να συρρικνώνεται. «Μπορείς να φύγεις από το ευρώ και να επιστρέψεις στη δραχμή χωρίς καταστροφή; Αναμφίβολα θα υπήρχαν τεράστια κόστη από κάτι τέτοιο, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής ελέγχου στην κίνηση κεφαλαίων προκειμένου να αποτραπεί η φυγή χρήματος, αλλά και ένα πρωτοφανές σοκ για την επιχειρηματική και καταναλωτική εμπιστοσύνη. Υπάρχουν επίσης πρακτικές δυσκολίες στην αντικατάσταση του νομίσματος», σημειώνει ο Elliot.

«Κατά κάποιον τρόπο, όμως, δεν είναι αυτό το ερώτημα που θα πρέπει να θέτει η Ελλάδα», συμπληρώνει ο συντάκτης της Guardian, λέγοντας πως «το πραγματικό ερώτημα δεν είναι το αν θα είναι καταστροφή η έξοδος από το ευρώ, διότι θα είναι. Το πραγματικό ερώτημα είναι αν θα είναι μεγαλύτερη καταστροφή από το αν παρέμενε στο ευρώ».

Όπως εξηγεί, υπάρχουν και πολιτικές και οικονομικές διαστάσεις στο ερώτημα αυτό. «Πολιτικά, ο Τσίπρας έχει ένα πραγματικό δίλημμα: ο ελληνικός λαός ψήφισε για λιγότερη λιτότητα, οι πιστωτές δεν θέλουν να εγκαταλείψει τη λιτότητα. Δεν μπορεί να ικανοποιηθούν και οι δυο. Το να υποκύψει στη Μέρκελ θα έδινε τη δυνατότητα στην Ελλάδα να αποκτήσει πρόσβαση στην βραχυπρόθεσμη χρηματοδότηση που θα της επέτρεπε να πληρώσει τα χρέη της, όμως θα ήταν πολιτική αυτοκτονία για τον ΣΥΡΙΖΑ. Αργά ή γρήγορα ο Τσίπρας πρέπει να αποφασίσει τι θέλει να κάνει: να συνεχίσει με μια λαϊκιστική προσέγγιση που είναι ασύμβατη με τη συμμετοχή στο ευρώ, ή να επιστρέψει απρόθυμα στις πολιτικές που επιδιώκουν η κεντροαριστερή και η κεντροδεξιά κυβέρνηση από τότε που ξέσπασε η κρίση».

Αναφερόμενος στο θέμα του δημοψηφίσματος, ο Elliot επισημαίνει πως ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε υποψιάζεται πως αν έρθουν αντιμέτωποι με το δίλλημμα, οι Ελληνες θα ψηφίσουν υπέρ της παραμονής στο ευρώ. «Όμως τα δημοψηφίσματα είναι ένα περίεργο πράγμα, και το ερώτημα που θα θέτονταν θα είχε σημασία. Η απάντηση στο ερώτημα «θέλετε η Ελλάδα να συνεχίσει να χρησιμοποιεί το ευρώ;» θα διέφερε από την απάντηση στο «θέλετε η Ελλάδα να συνεχίσει να χρησιμοποιεί το ευρώ αν αυτό σημαίνει περικοπές σε μισθούς και συντάξεις;».

Κατά τον ίδιο, η Γερμανία δεν θα πρέπει να υποτιμά και τα ελληνικά αισθήματα κατά των Γερμανών, λόγω της κατοχής, αλλά και το ότι πολλοί Έλληνες αισθάνονται πως τιμωρούνται επίτηδες γιατί επέλεξαν μια κυβέρνηση που δεν «βολεύει» την υπόλοιπη ευρωζώνη.

«Σε οικονομικό επίπεδο, το ερώτημα είναι αν η Ελλάδα θα ξεπεράσει γρηγορότερα τα δεινά της αν αποκτήσει τον έλεγχο των υποθέσεών της», αναφέρει ο Elliot, κάνοντας αντιπαραβολή με την εμπειρία της Ισλανδίας (με βάση μελέτη των Roger Bootle και Jessica Hinds της Capital Economics), η οποία –όπως σημειώνει- αναμφίβολα πέρασε πολύ δύσκολα, όμως ανέκαμψε.

Οι Bootle και Hinds υποστηρίζουν πως ο τουρισμός της Ελλάδας θα επωφελούνταν από το φθηνότερο νόμισμα ενώ το τεράστιο απόθεμα της αχρησιμοποίητης οικονομικής ικανότητας θα περιόριζε την κλίμακα της αύξησης του πληθωρισμού που θα προκαλούσε η υποτίμηση που θα ακολουθούσε μια έξοδος από το ευρώ.

Οι έλεγχοι στην κίνηση κεφαλαίων θα έβλαπταν την οικονομία, όμως μπορεί να είναι απαραίτητοι ακόμα και αν η Ελλάδα παραμείνει στη νομισματική ένωση, λέει ο Elliot. «Το πιο αδύναμο νόμισμα που θα προέκυπτε από την έξοδο από την ευρωζώνη δεν σημαίνει ελευθερία από τη φυλακή. Όμως μετά από πέντε χρόνια στα κάτεργα, η παραμονή στην ευρωζώνη μοιάζει με ισόβια κάθειρξη χωρίς άφεση».