Ανοίξτε πάλι τα κλειστά εργοστάσια!

Εάν ρωτήσουμε έναν Έλληνα πολίτη τι παράγουμε ως χώρα, αυθόρμητα θα απαντήσει: «Τίποτα». Τέτοια χώρα δεν υπάρχει στον πλανήτη μας και να κατοικείται. Τα καταφέραμε για μια ακόμα φορά να γίνουμε μοναδικοί.

Γιατί όμως; Τώρα πια όλοι γνωρίζουμε. Για αρκετές δεκαετίες επιλέξαμε να είμαστε οι θεατές και όχι οι παίκτες σε όλους τους αγώνες. Το ίδιο και στον πλέον σημαντικό αγώνα κάθε χώρας που είναι η βιομηχανική της παραγωγή. Παρά την αυτάρκειά μας σε πολλές πρώτες ύλες, εμείς επιλέξαμε τις εισαγωγές. Δεν ήταν θέμα κόστους ή καινοτομίας. Ήταν η εύκολη και βραχυπρόθεσμα επικερδής λύση.

Η καινοτομία σε προϊόντα και υπηρεσίες είναι πάντα σημαντική, αλλά όχι πάντα απαραίτητη για την βιομηχανία. Κάθε καινοτομία επιδέχεται βελτίωση. Η βελτίωση και προσαρμογή των καινοτόμων προϊόντων είναι ένα είδος καινοτομίας εξίσου σημαντικό.

Γνωρίζουμε ότι με τον ερχομό της τηλεόρασης, η αμερικανική βιομηχανία παραγωγής συσκευών τηλεοράσεων γιγαντωνόταν με εταιρείες όπως η RCA και η ZENITH να μονοπωλούν. Μερικές δεκαετίες αργότερα οι Ιάπωνες πήραν τα ηνία στην παραγωγή των τηλεοπτικών συσκευών με τις SONY, PANASONIC να μονοπωλούν τις διεθνείς αγορές με πρώτη αυτή των ΗΠΑ.

Επίσης την δεκαετία του 1960 οι γαλλικοί οίκοι μόδας αποτελούσαν την βαριά βιομηχανία της ένδυσης σε όλο τον δυτικό κόσμο και όχι μόνο. Είκοσι χρόνια αργότερα τα σκήπτρα πήραν οι Ιταλοί εξαφανίζοντας την για τόσα χρόνια γαλλική καινοτόμο σχόλη. Και οι δυο χώρες παρήγαγαν ενδύματα.

Ελλάδα: Ιστορικό και δυνατότητες

Η Ελλαδα έχει τις δυνατότητες και να σχεδιάσει, και να παράγει. Το έκανε άλλωστε για πολλά χρόνια στο παρελθόν.

Ξεπεράσαμε δύσκολες περιόδους της πρόσφατης ιστορίας μας με παραγωγικές προσπάθειες όπως ΙΖΟΛΑ, ΠΙΤΣΟΣ, ELCO, ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ, ΠΕΙΡΑΙΚΗ-ΠΑΤΡΑΙΚΗ, 3ΑΛΦΑ, ΚΑΠΑ ΜΑΡΟΥΣΗΣ και τόσες άλλες. Ο λόγος που άντεξαν όλες αυτές οι επιχειρήσεις για αρκετά χρόνια ήταν ο σχεδιασμός και η ποιότητα και όχι τόσο η καινοτομία. Ήταν όνειρο και επιδίωξη για τις γενιές του 60 και του 70 να δουλέψουν σε αυτές τις επιχειρήσεις.

Αρκετές από αυτές αφού πρώτα καταξιώθηκαν στην Ελλάδα μετά είχαν το θάρρος να ανταγωνιστούν τους γίγαντες στο εξωτερικό. Παρέμειναν παραγωγικές για δυο ολόκληρες γενιές. Όμως οι διεθνείς προκλήσεις μετά το 1980 βρήκαν απροετοίμαστες τις περισσότερες από αυτές με αποτέλεσμα να μην αντέξουν. Επίσης ήταν και αποτέλεσμα της μέθης και του εφησυχασμού της επιτυχίας, που όπως έλεγε και ο Στήβ Τζόμπς είναι ο χειρότερος εχθρός της δημιουργικότητας.

Με τέτοιο ιστορικό αξίζει να μηδενίσουμε τον μετρητή μας και να ξαναβάλουμε μπρος. Ας μην υπολογίσουμε το κράτος. Άλλωστε, το κρατικό υπήρξε το πιο κακό μοντέλο. Έχουμε και υποδομές, και εργατικό δυναμικό, έμπειρο, αρκετό και πρόθυμο. Μένει να αλλάξουμε την αντίληψη μας περί παραγωγής, ανοίγοντας τα κλειστά εργοστάσια δίνοντας τους και πάλι ζωή.

Στη Δύση αυτό λέγεται VINTAGE και προσφέρεται σε πολύ υψηλές τιμές και με μεγάλη ζήτηση. Ας φανταστούμε για λίγο πώς θα ήταν να βλέπαμε και ελληνικά Vintage Brand Names, Made In Greece πάλι σε σημεία πώλησης και όχι σε κάθε χωράφι και κάθε σκεπή άλλο ένα φωτοβολταικό!

Αυτό που χρειαζόμαστε είναι να πιστέψουμε ότι μπορούμε να το κάνουμε πράξη. Αρκετά με το ανόητο κλισέ "και δεν μπορούμε και δεν γίνεται" που αποστηθίσαμε για δυο ολόκληρες γενιές. Δυο φράσεις συνώνυμες της αποτυχίας και της ανικανότητας.

Η Ελλάδα θα τα καταφέρει, όταν επιχειρήσει να τα καταφέρει.

Οι θέσεις εργασίας δεν προφέρονται, αλλά δημιουργούνται από τον κάθε ένα από εμάς. Ο καθένας μας πρέπει να προσπαθεί καθημερινά να δίνει το καλύτερο -και τίποτα λιγότερο- και να είναι υπερήφανος γι' αυτό. Λένε ότι οταν κάποιος άλλος το έχει κατορθώσει, τότε μπορούμε και εμείς. Είναι αλήθεια. Δεν έχουμε άλλη επιλογή. Σε αυτόν τον αγώνα δεν υπάρχει δεύτερη θέση αλλά μόνο πρώτη και πρέπει να την κατακτήσουμε. Αυτά που θα χάσουμε είναι πολλά, αλλά αυτά που θα κερδίσουμε πολύ περισσότερα.

Ας θυμηθούμε τι ήταν το Ελληνικό basketball πριν από το 1980: Σίγουρα, όχι αυτό που είναι σήμερα. Σκληρές και επίπονες προσπάθειες τριάντα χρόνων. Πιστέψαμε σε κάποιον και αυτός σε εμάς. Έτσι λειτουργεί η δημιουργία.
Έχουμε λοιπόν ένα όχημα φορτωμένο με πολύτιμο φορτίο, αλλά με μεγάλη βλάβη, ανίκανο να συνεχίσει. Τι κάνουμε; Το παρατάμε με το πολύτιμο φορτίο; Ασφαλώς όχι. Μεταφορτώνουμε το πολύτιμο φορτίο σε νέο όχημα και συνεχίζουμε. Το πολύτιμο φορτίο είμαστε εμείς. Εγκαταλείπουμε το παλιό όχημα (τον τρόπο σκέψης μας) και συνεχίζουμε με καινούργιο. Η μεταφόρτωση είναι δύσκολη, αλλά παράλληλα είναι και η μόνη μας επιλογή.

* Ο Στάθης Ψαρρέας είναι σύμβουλος επιχειρήσεων.