Μπαλάκι οι ευθύνες για το ελληνικό ατύχημα

«Φαλιρίζουμε». «Όχι, δεν φαλιρίζετε». «Μας στραγγαλίζετε». «Όχι, δεν σας στραγγαλίζουμε». «Μας χρωστάτε από τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο». «Σας έχουμε ήδη δώσει».

Το παιχνίδι του δειλού μεταξύ της Ελλάδας και των διεθνών πιστωτών της μετατρέπεται σε έναν φαύλο κύκλο επίδοσης ευθυνών, καθώς η Αθήνα πλησιάζει πιο κοντά στην χρεοκοπία, χωρίς να φαίνεται στον ορίζοντα κάποια συμφωνία για την καταβολή μετρητού έναντι μεταρρυθμίσεων, γράφει ο Paul Taylor σε άρθρο του στο Reuters.

Όπως αναφέρει, οι πολιτικοί ηγέτες και κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρώπης και οι Έλληνες πολιτικοί συμφωνούν μόνο σε ένα πράγμα: αν «πέσει» η Ελλάδα, δεν θέλουν να υπάρχουν τα δακτυλικά τους αποτυπώματα στο όπλο του εγκλήματος.

Αν η Αθήνα ξεμείνει από ρευστό και χρεοκοπήσει τις επόμενες εβδομάδες, όπως φαίνεται όλο και πιο πιθανό, κανένας δεν θέλει να κατηγορηθεί ότι έσπρωξε τη χώρα στον γκρεμό, ή ότι δεν προσπάθησε να τη σώσει.

Η αριστερή κυβέρνηση της Ελλάδας έχει ήδη αναγνωρίσει τον «ένοχο» της επιλογής της –τη Γερμανία, τον βασικό πληρωτή της Ευρώπης, που κατηγορείται ότι επέβαλε τοξικές πολιτικές λιτότητας στην Ελλάδα, προκαλώντας «ανθρωπιστική κρίση».

Οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης ετοιμάζουν το έδαφος να κατηγορήσουν τη νέα ελληνική κυβέρνηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα ότι με αλαζονικό τρόπο εμπόδισε και απέτυχε να ανταποκριθεί σε υποχρεώσεις και ότι απέφυγε σκληρές επιλογές την ώρα που καίγονταν η Αθήνα.

«Κάνουμε ότι μπορούμε για να σώσουμε την Ελλάδα από το εαυτό της, όμως στο τέλος, από αυτήν εξαρτάται», είναι το μήνυμα που βγαίνει από το Βερολίνο, τις Βρυξέλλες και το ΔΝΤ.

Ο Τσίπρας και ο ειλικρινής υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης προσπάθησαν στην αρχή να δημιουργήσουν μια συμμαχία κατά του Βερολίνου, μέσω της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Βρετανίας, των Βρυξελλών και των ειδησεογραφικών στούντιο μετά την εκλογή τους. Δεν βρήκαν συμμάχους εκτός των media.

Ο Τσίπρας αναβίωσε τις απαιτήσεις για αποζημιώσεις από τη ναζιστική κατοχή του 1941-1944, που η κυβέρνησή του ορίζει στα 279 δις. ευρώ –ποσό μεγαλύτερο από το πρόγραμμα διάσωσης ύψους 240 δις. ευρώ.

Το Βερολίνο απάντησε πως είχε αποζημιώσει θύματα και πως η συμφωνία του 1990 με τις τέσσερις νικήτριες δυνάμεις του Β' Παγκοσμίου Πολέμου για την επανένωση της Γερμανίας είχε βάλει τέλος στις πολεμικές απαιτήσεις.

Η Γερμανίδα Καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ έχει εκφράσει προσεκτικά καλή πρόθεση και προσπάθησε να χτίσει μια σχέση εμπιστοσύνης με τον Τσίπρα, επιμένοντας ταυτόχρονα πως η Ελλάδα πρέπει να ανταποκριθεί στους όρους μεταρρυθμίσεων που απαιτούν οι δανειστές, που περιλαμβάνουν περικοπές στις συντάξεις και μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας.

«Πρέπει να γίνουν τα πάντα για να αποτραπεί» το ενδεχόμενο η Ελλάδα να μείνει από χρήμα, δήλωσε μετά τις συνομιλίες της με τον έλληνα πρωθυπουργό την προηγούμενη εβδομάδα. «Από την πλευρά της Γερμανίας,είμαστε έτοιμοι να παράσχουμε όλη τη στήριξη που ζητείται από εμάς. Βεβαίως όμως θα πρέπει να γίνουν μεταρρυθμίσεις», πρόσθεσε.

Οι επενδυτές ήλπιζαν προς στιγμήν πως η δέσμευσή της αυτή ίσως να αποτελούσε ένα σημείο καμπής, παρόμοιο με την δέσμευση του προέδρου της ΕΚΤ Μάριο Ντράγκι το 2012 να κάνει «ότι χρειαστεί για να διατηρήσει το ευρώ».

Τα σχόλια της Μέρκελ όμως μπορούν επίσης να ερμηνευθούν ως μια άσκηση προληπτικής αποφυγής ανάληψης ευθύνης, σημειώνει ο Taylor.

Σε αντίθεση με τον Ντράγκι, δεν είπε ποιος θα πρέπει να κάνει τα πάντα ώστε να μην χρεοκοπήσει η Ελλάδα.

Ο υπουργός Οικονομικών της, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, είναι ξεκάθαρα επιφυλακτικός ως προς το αν η Αθήνα μπορεί να αποφύγει την έξοδο από την ευρωζώνη.

Εξοργισμένοι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης κατέστησαν σαφές πως απέχουν πολύ από την επίτευξη συμφωνίας με την Ελλάδα, απέρριψαν την έκκληση του Βαρουφάκη για παροχή ρευστού ως αντάλλαγμα για μερική μεταρρύθμιση και του είπαν πως δεν συζητούν καν μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση και ελάφρυνση χρέους μέχρις ότου η Ελλάδα υπογράψει και εφαρμόσει ένα πλήρες πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων.

Αν και οι ηγέτες της Ελλάδας επιμένουν πως η Ευρώπη πρέπει να υποχωρήσει και να σεβαστεί τη δημοκρατική βούληση του Ελληνικού λαού, οι πιστωτές της χώρας απαντούν πως και αυτοί έχουν δημοκρατικές εντολές από τους ψηφοφόρους τους.

Στο αφήγημα του Βαρουφάκη, οι χώρες της ευρωζώνης δεν δάνεισαν όλα αυτά τα χρήματα για να σώσουν την Ελλάδα, αλλά για να προστατεύσουν τις δικές τους τράπεζες, οι οποίες είχαν δανείσει αδιάκριτα στην Αθήνα δισεκατομμύρια ευρώ.

Σαχλαμάρες, λένε οι αξιωματούχοι της ευρωζώνης. Οι τράπεζες αυτές υπέστησαν απώλειες το 2012 όταν έγινε η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους προς τους ιδιώτες ομολογιούχους.

Ο Βαρουφάκης έχει διευρύνει τον κύκλο των ευθυνών, περιλαμβάνοντας και την ΕΚΤ, την οποία κατηγορεί ότι «προκαλεί ασφυξία» στην Ελλάδα στερώντας ρευστότητα στις ελληνικές τράπεζες και περιορίζοντας σοβαρά τον βραχυπρόθεσμο δανεισμό τους προς την κυβέρνηση.

Αυτό προκάλεσε την αγανακτισμένη απάντηση του προέδρου της ΕΚΤ, ο οποίος δήλωσε στο ευρωπαϊκό κοινοβούλιο πως η στήριξη της Κεντρικής Τράπεζας προς την Ελλάδα ισοδυναμεί με περίπου 110 δις. ευρώ, όμως της απαγορεύεται δια Συνθήκης να χρηματοδοτεί κυβερνήσεις.

Για εβδομάδες, Έλληνες αξιωματούχοι λένε στους εταίρους τους στην ευρωζώνη πως έχουν ξεμείνει από λεφτά, βρίσκουν όμως έξτρα λεφτά για να καταβάλουν την επόμενη δόση από το δάνειό τους. «Έχουν φωνάξει 'λύκος' τόσες φορές που όταν πράγματι θα χρεοκοπήσουν κανένας δεν θα τους πιστεύει», δήλωσε ευρωπαίος διαπραγματευτής, ο οποίος θέλησε να διατηρηθεί η ανωνυμία του.

Οι insiders λένε πως η ΕΚΤ είναι αποφασισμένη η Κεντρική Τράπεζα να μην είναι ο θεσμός εκείνος που θα «τραβήξει την πρίζα». Αν θεωρήσει πως δεν μπορεί να υποστηριχθεί πλέον η στήριξη προς τις ελληνικές τράπεζες, θα ζητήσει πολιτική απόφαση από τις κυβερνήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Δεν είναι κάτι που θα πρέπει να αποφασίσουν οι μη εκλεγμένοι κεντρικοί τραπεζίτες», ανέφερε πηγή του Ευρωσυστήματος.

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν Κλωντ Γιούνκερ θέλει να κρατήσει το χέρι του Τσίπρα μέχρι την τελευταία στιγμή, ελπίζοντας πως θα επιβάλει μια δυσάρεστη συμφωνία οικονομικών μεταρρυθμίσεων στην αριστερή πτέρυγα του ΣΥΡΙΖΑ πριν είναι πολύ αργά.

Για τον Γιούνκερ, έναν από τους 'πατέρες' του ενιαίου νομίσματος, η αποχώρηση μιας χώρας από την ευρωζώνη θα αποτελεί ένα σοβαρό πλήγμα στην παγκόσμια θέση του μπλοκ και θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα επικίνδυνο προηγούμενο, ενθαρρύνοντας τους επενδυτές να σπεκουλάρουν για άλλα κράτη μέλη σε μελλοντικές κρίσεις.

Ακόμα και αν παραμείνει στην ευρωζώνη, κήρυξη χρεοστασίου της Ελλάδας προς άλλες ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ή προς την ΕΚΤ θα μπορούσε να είναι μια από τις πιο πικρές στιγμές στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Εν μέσω αμοιβαίων αντεγκλήσεων για τους κατεστραμμένους καταθέτες της Ελλάδας και τους εξαπατημένους φορολογούμενους της Ευρώπης, ορισμένοι φοβούνται διαδηλώσεις από Έλληνες συνταξιούχους ή ασθενείς νοσοκομείων και βίαια επεισόδια στην Αθήνα.

Αν συμβεί, θα υπάρξουν πολλές κατηγορίες, όμως κανένας δεν θα αναλάβει την ευθύνη.