Γιατί η «πολιτική λύση» δεν... είναι λύση

Μόνιμο σλόγκαν της ελληνικής κυβέρνησης σε ό,τι αφορά τις διαπραγματεύσεις της με την Ευρώπη είναι ότι «επιδιώκει πολιτική λύση».

Γιατί όμως επιμένει στην «πολιτική λύση»; Προφανώς, επειδή... τα νούμερα δεν βγαίνουν. Αν τα νούμερα έβγαιναν, τότε θα αρκούσαν δύο-τρεις συναντήσεις με την τρόικα, ή θεσμούς, ή Brussels Group, και το ζήτημα θα τέλειωνε κάπου εκεί.

Για ποιο λόγο όμως τα ελληνικά νούμερα δεν βγαίνουν;

• Μήπως επειδή οι Ευρωπαίοι και το ΔΝΤ ζητούν την ύπαρξη πολύ μεγάλων πρωτογενών πλεονασμάτων; Κάτι τέτοιο μάλλον δεν φαίνεται να ισχύει τουλάχιστον για τη φετινή χρονιά, καθώς στη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου οι εταίροι μας δήλωσαν έτοιμοι να συμφωνήσουν σε ένα σαφώς χαμηλότερο ποσοστό πρωτογενούς πλεονάσματος.

• Μήπως επειδή η άλλη πλευρά αρνείται μετά μανίας να επιμηκύνει τον ελληνικό δανεισμό, ψαλιδίζοντας παράλληλα και τα επιτόκια που μας χρεώνει; Η απάντηση είναι μάλλον αρνητική, αφού όλα αυτά είχαν ήδη πέσει στο τραπέζι από τους ίδιους τους Ευρωπαίους το φθινόπωρο του 2012.

• Μήπως επειδή οι δανειστές μας αμφιβάλλουν για την αξιοπιστία των στόχων που έχει θέσει η νέα ελληνική κυβέρνηση; Αν ήταν μόνον αυτό, θα μπορούσε να συμφωνηθεί η παράταση των σκληρών μέτρων για ένα ακόμη έτος από την ελληνική πλευρά, με τον όρο ότι το πρόγραμμα θα χαλάρωνε σε μεγάλο βαθμό από το 2016 σε περίπτωση που τα κυβερνητικά μέτρα έπιαναν -ή έστω προσέγγιζαν- τους στόχους τους.

Αντίθετα, ο φόβος των ξένων είναι πως ακόμη και στην περίπτωση που μειωθούν δραστικά οι αποπληρωμές τοκοχρεολυσίων, η ελληνική κυβέρνηση δεν θα καταφέρει να σταθεροποιήσει τα δημόσια οικονομικά και να θέσει το ΑΕΠ σε ανοδική τροχιά, αν ακολουθήσει τη χαλαρότερη δημοσιονομική πολιτική την οποία ευαγγελίζεται, ή αν συνεχίσει να αντιστέκεται στις ιδιωτικοποιήσεις και να ξορκίζει τις μεταρρυθμίσεις.

Η πηγή του προβλήματος

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή, υποθέτοντας πως οι ξένοι μας χάριζαν το σύνολο του δημοσίου χρέους. Σε μια τέτοια περίπτωση, η ελληνική οικονομία θα έπρεπε ταυτόχρονα:

1. Να λειτουργεί με θετικό πρωτογενές πλεόνασμα στον κρατικό της προϋπολογισμό.

2. Να επιτυγχάνει εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών μεγαλύτερες από τις αντίστοιχες εισαγωγές («συν» στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών).

3. Να τρέχει με υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης, σε μια προσπάθεια να περιορίσει τη τόσο μεγάλη ανεργία.

Αν όμως χαλαρώσει η δημοσιονομική πολιτική, τότε ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος δεν θα επιτευχθεί. Επίσης, τα αυξημένα διαθέσιμα των ελληνικών νοικοκυριών θα οδηγήσουν σε μεγαλύτερες εισαγωγές και σε αρνητικό εξωτερικό ισοζύγιο. Άρα, άνθρακες ο θησαυρός...

Ακόμη όμως και αν η κυβέρνηση καταφέρει να χαλαρώσει τη δημοσιονομική πολιτική επιτυγχάνοντας παράλληλα ισοσκελισμένο προϋπολογισμό (π.χ. συλλαμβάνοντας τη φοροδιαφυγή), τότε ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας θα είναι πολύ χαμηλός αφού τα επιπλέον χρήματα των πολιτών: α) Θα φύγουν στο εξωτερικό μέσω των εισαγωγών, β) Δεν θα μπορέσουν να επενδυθούν λόγω της αδυναμίας δανεισμού από το τραπεζικό μας σύστημα.

Αντίθετα, ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης της κατάστασης είναι η συνέχιση του συμμαζέματος των δημόσιων οικονομικών (πρωτογενές πλεόνασμα σε αυτά) με αύξηση των εξαγωγών και του εισερχόμενου τουρισμού (θετικό ισοζύγιο πληρωμών) και με υψηλές επενδύσεις, που κυρίως θα προέρχονται από ξένους επενδυτές, και μάλιστα θα χρηματοδοτούνται και από κεφάλαια του εξωτερικού (τόνωση του ΑΕΠ, αντιμετώπιση της έλλειψης ρευστότητας που πλήττει την πραγματική οικονομία).

Άρα, οι ιδιωτικοποιήσεις, η αξιοποίηση περιουσιακών στοιχείων και η συμμετοχή ξένων επενδυτών σε εγχώριες επιχειρήσεις είναι τα μεγάλα ζητούμενα προκειμένου να πάρει μπροστά η οικονομία. Αλλιώς δεν γίνεται τίποτε...

Υπό αυτές τις συνθήκες, λοιπόν, ακόμη και αν η Ευρώπη αποδεχτεί πλήρως την «πολιτική λύση» που θα της προτείνει η Ελλάδα (είτε επειδή πείστηκε από τα επιχειρήματά μας, είτε επειδή τρόμαξε-εκβιάστηκε από το σενάριο πιθανού Grexit) το ελληνικό πρόβλημα δεν θα λυθεί.

Απλώς θα αναβληθεί για κάποιους μήνες, μέχρις ότου διαπιστωθεί για μία ακόμη φορά ότι ούτε και αυτό το πρόγραμμα βγαίνει.

Οπότε θα ξεκινήσουν νέες συζητήσεις, με την ελληνική πλευρά να βρίσκεται σε ακόμη πιο αδύναμη θέση...