«Ακροβασία» σε τεντωμένο σχοινί…

Η πρώτη δοκιμασία ισορροπίας του κ. Τσίπρα θα πρέπει με τα σημερινά δεδομένα να κριθεί επιτυχής. Οι προγραμματικές δηλώσεις έγιναν δεκτές με επιδοκιμασία, όχι μόνο από το εσωτερικό του κόμματος, αλλά κι από μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης, χωρίς να ρίξουν τις γέφυρες με τους δανειστές.

Ο πρωθυπουργός δεν υποχώρησε ανοικτά σε κανέναν τομέα των προεκλογικών εξαγγελιών, ιδίως σε ό,τι συνδέεται με την «κοινωνική σωτηρία», όμως κατάφερε να λειάνει αρκετές θέσεις, είτε μεταθέτοντας παροχές για το μέλλον, είτε αφήνοντας να διαφανεί ότι θα ασκηθούν «ισοδύναμα» στο θέμα του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού, είτε κάνοντας αναφορές στην ιδιωτική πρωτοβουλία και στις ξένες επενδύσεις, που θα μπορούσαν να έχουν γίνει και από κόμμα της κεντροαριστεράς.

Ασφαλώς, πολλές από τις αναφορές ήταν αρκετά θολές ώστε να δημιουργούν ερωτήματα για το τι θα συμβεί στην πραγματικότητα. Συνηθισμένα τα βουνά από τα χιόνια, όμως, κι αυτό που έχει σημασία είναι ότι στο εσωτερικό το μήνυμα πέρασε με τον τρόπο που εκείνος ήθελε…

Ιδιαίτερη αξία σε αυτές τις προγραμματικές δηλώσεις έχει και το μήνυμα που έστειλαν στο εξωτερικό. Στο σκέλος της ρητορικής, οι τόνοι ήταν υψηλοί (χαρακτηριστικές οι αναφορές στο Σύνταγμα αλλά και στην περήφανη ελληνική ιστορία), φροντίζοντας ταυτόχρονα να χρεώσουν το βάρος μιας ρήξης στην άλλη πλευρά.

Πίσω από τη ρητορική όμως, όπως φαίνεται και από το σχετικό ρεπορτάζ του Euro2day.gr έγινε μεγάλη προσπάθεια να αποφευχθούν οι υπερβολές που θα τίναζαν τη διαπραγμάτευση στον αέρα, με μόνη ίσως εξαίρεση την εμμονή σε πλήρη κρατικοποίηση των τριών από τις τέσσερις ελληνικές τράπεζες (μέσω της άσκησης δικαιωμάτων της πλειοψηφίας σε κάθε τομέα), παρότι και η θέση αυτή επιδέχεται περαιτέρω ερμηνειών στην πορεία.

Από την άλλη, είναι σαφές ότι πολλές από τις κινήσεις που εξήγγειλε ο κ. Τσίπρας, είτε αφορούν τη φοροδιαφυγή, είτε τη διαφθορά και την ολιγαρχία, μάλλον χαρά προξενούν στους Γερμανούς εταίρους μας.

Εν ολίγοις και εδώ η «ακροβασία» φαίνεται να επετεύχθη.

Όλα αυτά, βεβαίως, δεν αναιρούν τους κινδύνους μιας διαπραγμάτευσης που θα είναι σίγουρα πολύ δύσκολη. Μόνο και μόνο το γεγονός ότι ο κ. Βαρουφάκης έσπευσε χθες να διευκρινίσει ότι η ελληνική πλευρά δεν μπλοφάρει, γνωρίζοντας ότι όσα πει θα αναμεταδοθούν, δείχνει το βαρύ κλίμα. 

Περί αυτού δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία. Ο κ. Βαρουφάκης πέτυχε το στόχο της ελληνικής πλευράς. Λίγο οι δηλώσεις του, λίγο το εκκεντρικό και πέρα από τα συνήθη πολιτικά ειωθότα, προσωπικό «στυλ», έφεραν στη διεθνή επικαιρότητα το «ελληνικό ζήτημα» και μάλλον αύξησαν την απήχηση στη διεθνή κοινή γνώμη, περνώντας και στην άλλη πλευρά το στίγμα του «δεν υποχωρούμε».

Εντούτοις, ο ίδιος δεν φαίνεται να έχει προκαλέσει συμπάθειες στους θεσμικούς συνομιλητές του. Μάλλον το αντίθετο έχει συμβεί, κι έχει κι αυτό τη σημασία του. Σε αυτό δε το «προσωπικό» κλίμα, θα πρέπει να προστεθούν τα ποικίλα πολιτικά συμφέροντα. Είτε πρόκειται για τις συντηρητικές χώρες του Βορρά, που καθιέρωσαν και ασπάζονται την τρέχουσα ευρωπαϊκή πολιτική, είτε για κυβερνήσεις χωρών του Νότου, τα συμφέροντα των οποίων θα θιγούν από τυχόν παραχωρήσεις προς το ΣΥΡΙΖΑ (χαρακτηριστική η χθεσινή άνοδος του ισπανικού αριστερού κόμματος στην πρώτη θέση των δημοσκοπήσεων).

Στα «συν» θα πρέπει να καταγραφεί η μεγάλη προσπάθεια διαμεσολάβησης - διαμόρφωσης συναινετικών λύσεων, που φαίνεται σύμφωνα με απόλυτα έγκυρες πληροφορίες να καταβάλλει η Κομισιόν υπό τον κ. Γιούνκερ, έχοντας ως γνώμονα, αυτοί περισσότερο από τους άλλους, τα συμφέροντα της ευρωζώνης και της Ε.Ε. ως «οργανισμού», καθώς και η στάση που κρατούν, για τους δικούς τους λόγους, οι Ηνωμένες Πολιτείες.

Όπως επισημάνθηκε στο προηγούμενο σχόλιο (Το πολιτικό «μπρα ντε φερ» και ο κίνδυνος ατυχήματος) η πολιτική παίζει κυρίαρχο ρόλο σε αυτή τη φάση των διαπραγματεύσεων.

Πολλά όμως θα κριθούν κι από τους «αριθμούς», το σχέδιο που θα παρουσιάσει η ελληνική πλευρά. Κι όταν λέμε τους αριθμούς, δεν εννοούμε απλώς τα βασικά αριθμητικά δεδομένα που θα δώσει στους ομολόγους του ο κ. Βαρουφάκης, αλλά και το υπόβαθρό τους, που μεταφράζεται στο λεγόμενο ρίσκο εφαρμογής (implementation risk).

Κατά συνέπεια, ακόμη κι αν θεωρήσουμε ότι έως σήμερα έχουν κερδηθεί κάποιες μάχεςστα σημεία, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι ο πόλεμος μόλις ξεκίνησε και η χώρα πατάει σε τεντωμένο σχοινί, έχοντας επιπρόσθετα τον κίνδυνο ενός ατυχήματος να ελλοχεύει.

Γι' αυτό απαιτείται ψυχραιμία και υπευθυνότητα από όλους, ακόμη και από τους διάφορους σχολιογράφους - αρθρογράφους των κοινωνικών και άλλων «μέσων», που συχνά λαμβάνουν ακραίες θέσεις προς χάριν του εντυπωσιασμού…