Η χώρα του τουρισμού ψάχνει... τουριστική εκπαίδευση

Η ανακοίνωση των φετινών βάσεων εισαγωγής στις σχολές των ΑΕΙ και των ΤΕΙ ανέδειξαν δύο απρόσμενους πρωταγωνιστές: τις σχολές τουριστικών επαγγελμάτων Αγ. Νικολάου Κρήτης (ΑΣΤΕΑΝ) και Ρόδου (ΑΣΤΕΡ) οι βάσεις των οποίων κατέγραψαν αντίστοιχα αύξηση 68,9% και 61,8%.

Τι ανέσυρε, όμως, τις τουριστικές σχολές από τα... αζήτητα για να τις τοποθετήσει στην πρώτη γραμμή δημοφιλίας; Οι προσδοκίες επαγγελματικής αποκατάστασης σε έναν τομέα της οικονομίας με θετικές προοπτικές (σ.σ. αν επαληθευτούν οι σχετικές προβλέψεις);

Η ελπίδα μιας καριέρας με καλές αποδοχές; Η φιλοδοξία να αναρριχηθούν στις κορυφαίες θέσεις του μάνατζμεντ των πιο γνωστών τουριστικών επιχειρήσεων;

Ίσως όλα αυτά. Ίσως η αγωνία για το μέλλον και μια -όσο γίνεται- σίγουρη δουλειά.

Τα στοιχεία ανεργίας εξηγούν την αιτία της στροφής των νέων στα τουριστικά επαγγέλματα. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, στο β' τρίμηνο του έτους η ανεργία κάλπαζε στη χώρα με το αδιανόητο για καιρό ειρήνης ποσοστό 27,1%, ενώ στους νέους κάτω των 24 ετών κινείται ήδη στη... στρατόσφαιρα με ποσοστό 59% και 65,1% για τις νέες γυναίκες.

Θα μπορούσε κανείς να προσπαθήσει να αντλήσει ελπίδες για αναστροφή της κατάστασης στον τίτλο του βιβλίου «Έτσι ήρθαν τα πράγματα, μα έτσι δεν θα πάνε» του Αζίζ Νεσίν.

Μας προσγειώνει, ωστόσο, το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΕΣΕ, το οποίο εκτιμά ότι στο τέλος του χρόνου η ανεργία στη χώρα μας θα κινείται στα επίπεδα του 1961! Για τους αριθμολάγνους: 29%-30% στα τέλη του χρόνου με πρόβλεψη για 31,5% το 2014%.

Σε αυτό το εφιαλτικό τοπίο, μάλλον φυσιολογικά οι νέοι στρέφονται σε οτιδήποτε μπορεί να λειτουργήσει ως σανίδα σωτηρίας στο πέλαγος του αβέβαιου μέλλοντός τους.

Βοήθησαν τα φετινά ρεκόρ αφίξεων του ελληνικού τουρισμού και οι αλλεπάλληλες προβλέψεις για θετική πορεία του κλάδου τα επόμενα χρόνια. Κι ακόμα περισσότερο το μπαράζ ειδήσεων για το έντονο ενδιαφέρον που εκδηλώνεται για μεγάλες τουριστικές επενδύσεις στη χώρα μας.

Προσθέστε τους... εξωτικής προέλευσης υποψήφιους επενδυτές (Άραβες, Ρώσους, Κινέζους), το ενδιαφέρον μεγάλων διεθνών ξενοδοχειακών αλυσίδων να εισέλθουν στην εγχώρια αγορά κι έχετε έτοιμο το νέο κοσμοπολίτικο «όραμα» του ελληνικού τουρισμού.

Πόσοι χωρούν, όμως, στο νέο, ιλουστρασιόν «όνειρο» του ελληνικού τουρισμού;

Από αυτό το σημείο αρχίζει μια πολύ δύσκολη συζήτηση όχι μόνο στον χώρο του τουρισμού, αλλά και στο σύνολο της ελληνικής κοινωνίας.

Μια συζήτηση που αφορά σχεδόν τα πάντα. Από το πόσους επισκέπτες έχει τη δυνατότητα να φιλοξενεί η χώρα (η περιβόητη «φέρουσα ικανότητα»), πόσες επιχειρήσεις αντέχει η αγορά, πόσους εργαζόμενους και με ποιες συνθήκες εργασίας και αμοιβών μπορεί να συντηρήσει.

Ογδόντα τέσσερα χρόνια μετά τη σύσταση του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (1929), η τουριστική οικονομία πέτυχε να αντιπροσωπεύει πάνω από το 16,4% του ΑΕΠ (2012) και να απασχολεί άμεσα 330.600 και συνολικά περί τους 689.000 εργαζόμενους.

Απέτυχε, όμως, στο αυτονόητο: να οργανώσει σε στέρεες βάσεις την εκπαίδευση σε έναν κλάδο ο οποίος, υποτίθεται, αποτελεί βασική και αναντικατάστατη ατμομηχανή της εθνικής οικονομίας.

Στην Ελλάδα του 21ου αιώνα μπορείς να αποκτήσεις μεταπτυχιακό στον τουρισμό, αλλά όχι και βασικό πτυχίο!

Στάθηκε αδύνατο να δημιουργηθεί ένα ολοκληρωμένο Πανεπιστήμιο Τουρισμού. Ούτε καν μια Ανώτατη Σχολή Τουριστικής Οικονομίας, με επιμέρους εξειδικευμένα τμήματα που θα εδρεύουν στις κύριες τουριστικές περιοχές της χώρας. Εκεί που χτυπάει κάθε χρόνο η καρδιά του ελληνικού τουρισμού.

Οι δύο τουριστικές σχολές (ΑΣΤΕΑΝ, ΑΣΤΕΡ) που πρωταγωνίστησαν το φετινό καλοκαίρι θα πρέπει να θυμίσουμε πως ανήκαν στον ΕΟΤ και είναι δημόσιες. Εκ του αποτελέσματος αποδείχθηκαν «σταθερές αξίες», παράγοντας χιλιάδες υψηλού επιπέδου στελέχη τουριστικών επιχειρήσεων. Παρά τον ανοιχτό ή συγκεκαλυμμένο πόλεμο που δέχονται επί χρόνια από τουριστικούς επιχειρηματίες και ιδιωτικές σχολές του χώρου.

Καρκινοβατούν επί χρόνια οι δημόσιες σχολές επαγγελματικής κατάρτισης, οι οποίες λειτούργησαν κατά καιρούς με διαφορετικές μορφές, ώσπου εντάχθηκαν στον Οργανισμό Τουριστικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΟΤΕΚ).

Ο οποίος, αφού επέπλευσε στα ρηχά νερά της ανυποληψίας για μερικά χρόνια, τελικά, καταργήθηκε!

Σήμερα οι σχολές κατάρτισης (ΕΠΑΣ) τουρισμού εποπτεύονται από νέα διεύθυνση που δημιουργήθηκε στο Υπουργείο Τουρισμού.

Ταυτόχρονα καταργήθηκαν οι ειδικότητες τουρισμού στα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ), παραχωρώντας απόλυτη ελευθερία κινήσεων στον χώρο στις ιδιωτικές τουριστικές σχολές (ΙΕΚ).

Το (τυχαίο άραγε;) αλαλούμ στον χώρο της τουριστικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα προσφέρει μια πρώτης τάξεως ευκαιρία σε «άλλους» να επιβάλουν τα δικά τους πρότυπα εκπαίδευσης και, προφανώς, συνθηκών εργασίας και αμοιβών στη συνέχεια.

Έτσι, το Ελληνογερμανικό Εμπορικό Επιμελητήριο έχει αναγγείλει για το φετινό φθινόπωρο την οργάνωση κύκλου δωρεάν τριετούς εκπαίδευσης για 235 αποφοίτους Λυκείου στην Αθήνα, στη Θεσ/νίκη και στην Κρήτη. Το ενδιαφέρον είναι ότι η εκπαίδευση θα γίνει με βάση τα γερμανικά πρότυπα τουριστικής κατάρτισης, ενώ οι μετέχοντες θα αποκτήσουν πτυχίο αναγνωρισμένο στη Γερμανία!

Με αυτόν τον τρόπο και σε βάθος χρόνου οι γερμανικοί ταξιδιωτικοί όμιλοι θα καθορίζουν τα πάντα: τουριστική εκπαίδευση, κατάρτιση, επαγγελματικά και εργασιακά δικαιώματα και αμοιβές όσων απασχολούνται στον ελληνικό τουρισμό.

Συμπληρώστε σε αυτά, την ανασφάλιστη εργασία που εκτιμάται ότι υπερβαίνει το 60% στις τουριστικές και επισιτιστικές επιχειρήσεις όλης της χώρας, τη μαζική εισαγωγή ξένων σπουδαστών οι οποίοι απασχολούνται με καθεστώς «μαθητείας» και αμοιβές 200 ευρώ τον μήνα κι έχετε αμέσως το εργασιακό περιβάλλον στο οποίο θα κληθούν να εργαστεί η πλειονότητα των νέων που επιλέγει τουριστικά επαγγέλματα.

Αν όλα αυτά συγκροτούν τη νέα «βάση εκτόξευσης» του ελληνικού τουρισμού σε νέες υψηλές τροχιές, τότε το τουριστικό Κανάβεραλ μάλλον θυμίζει γαλέρα.

Δεν είναι εύηχο; Καλώς! Πασπαλίζω τη γαλέρα με χρυσόσκονη και το μετονομάζω (η ανάγκη του μάρκετινγκ γαρ) σε «Ελλάδα: ο νέος τουριστικός επενδυτικός παράδεισος».