Η σχολή μανατζμεντ... «Indiana Jones»

Νιώθετε να σας φθείρει ο καθημερινός ηγετικός σας ρόλος; Άρχισε να δίνει στα νεύρα ο επεξεργαστής κειμένου που δουλεύετε; Σας λένε δύσκολο και περίεργο; Μήπως δεν μπορείτε πια να ελέγξετε την επιθετικότητά σας; Βγάζετε το άχτι σας στους συναδέλφους σας; Σας εκνευρίζει ο σύντροφός σας; Αντιμετωπίζετε την εργασία με πεσμένο ηθικό; Άρχισαν οι άλλοι να αμφισβητούν τις ηγετικές ικανότητες ή το ομαδικό σας πνεύμα; Είναι καιρός να δράσετε. Όχι στο γραφείο, στην άγρια φύση!

Γιατί δεν αφήνετε το γραφείο να κάνετε όλοι μαζί μια αναρρίχηση σε απότομα βράχια; Ή να δοκιμάσετε μια "πτώση εμπιστοσύνης"; Δεν ξέρετε τι είναι αυτό; Ποτέ δεν είναι αργά να μάθετε! Ανεβαίνετε σε ένα ύψωμα και αφήνετε τον εαυτό σας να πέσει προς τα πίσω. Με την ελπίδα πως οι άλλοι κάτω, θα φτιάξουν με τα μπράτσα τους ένα ανθρωπινό δίχτυ για να σας συγκρατήσει. Μια εμπειρία, συμφωνείτε, πολύ διαφορετική από το να καυγαδίζετε με τους συνεργάτες σας.

Ή γίνετε λιγάκι... Indiana Jones γλιστρώντας πάνω σ' ένα σχοινί για να περάσετε έναν ποταμό. Αποκλείεται να μην το έχετε ονειρευτεί αυτό - έστω στα κρυφά. Μια νυχτερινή πορεία είναι ο καλύτερος τρόπος για να αφήσετε πίσω σας τις σκοτούρες της δουλειάς. Το ηθικό της ομάδας χτίζεται πιο στέρεα πάνω σ' ένα ιστιοπλοϊκό σκάφος, μέσα στην καταιγίδα.

Όλο και περισσότερες επιχειρήσεις προτιμούν τέτοια προγράμματα "περιπέτειας" στην άγρια φύση για να επωάσουν καλύτερα ηγετικές ικανότητες και το ομαδικό πνεύμα. Όταν διαπιστώθηκε ότι τα πιο "διανοητικά" και "συναισθηματικά" προγράμματα τύπου sensitivity training και target management, αδυνατούσαν να δώσουν τις καλές ομάδες εργασίας που είχαν ανάγκη οι επιχειρήσεις, οι υπεύθυνοι προσωπικού αναζήτησαν κι άλλες μεθόδους για να πετύχουν γρήγορα αποτελέσματα. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 τo ενδιαφέρον σε προγράμματα "εμπειρίας μάθησης στη φύση" αυξήθηκε δραματικά. Εξάλλου, η νοοτροπία αυτή ταιριάζει απόλυτα σε μια κοινωνία που συνειδητοποιεί πόσο σημαντική είναι η φύση για την υγεία.

Τώρα που οι πυραμιδοειδείς οργανωτικές μορφές ανήκουν πλέον στο παρελθόν και που όλοι αναγνωρίζουν ότι στο μέλλον οι οργανισμοί θα είναι πιο επίπεδοι, πιο αποκεντρωμένοι και θα αποτελούνται από αυτοτελείς ομάδες, η διάκριση των ιεραρχικών βαθμίδων αδυνατίζει. Τα προβλήματα κύρους και εξουσίας δεν θα έχουν πια τόση σημασία, καθώς προϊστάμενος και υφιστάμενοι θα βρίσκονται - κυριολεκτικά - στο ίδιο σκάφος.

Στο πλαίσιο αυτό, τις ΗΠΑ, μεγάλες εταιρίες εφαρμόζουν προγράμματα με τίτλο «εκπαίδευση στη φύση», τα οποία έχουν αποδείξει ότι αυξάνουν την αποτελεσματικότητα της εταιρείας.

Επειδή στις εμπειρίες αυτές συνδυάζονται η αντίληψη, το συναίσθημα και το σώμα, το αποτέλεσμα είναι ισχυρό. Από τον συνδυασμό των δυνάμεων αυτών βγαίνουν εξαιρετικά δυνατές προσλαμβάνουσες παραστάσεις, εξίσου ισχυρές με αυτές που παίρνει κανείς τη μοναδική περίοδο που το σώμα, η γνωστική ικανότητα και το συναίσθημα συνεργάζονται πραγματικά: Όταν είναι κανείς ακόμα μωρό.

Το ερώτημα παραμένει: Είναι αποτελεσματικά αυτά τα προγράμματα; Η εμπειρία μάθησης στην άγρια φύση ή το ύπαιθρο δεν "μεταφράζεται” εύκολα στον χώρο της εργασίας. Πολλές φορές, τα προγράμματα αυτά πάσχουν από μια σοβαρή αδυναμία: Δεν είναι σαφές τι ακριβώς θέλει να πετύχει ο εκπαιδευτής.

Πρέπει κανείς να λάβει υπόψη του την εξής ακολουθία ερωτημάτων: Τι χρειάζεται για να αυξηθεί η αποτελεσματικότητα της εταιρίας; Ποιοι είναι οι στρατηγικοί της στόχοι; Πώς μπορεί η "άγρια φύση" να βοηθήσει στην επίτευξη αυτών των στόχων; Σε τελευταία ανάλυση τα προγράμματα αυτά πρέπει να είναι μια μέθοδος επαναφοράς του ανταγωνιστικού πνεύματος στην επιχείρηση.

Είναι φανερό πως η εκπαίδευση αυτή ταιριάζει καλύτερα σε νέες ομάδες. Στις παλιές, που δουλεύουν μαζί για πολύ καιρό, υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα να έχουν ορθωθεί εμπόδια και δυσκολίες που δεν ξεπερνιούνται με μερικές απλές ασκήσεις στη φύση.

Πάντως, η μεγάλη δύναμη αυτών των προγραμμάτων στη φύση είναι το γεγονός άτι επιταχύνουν τη γνωριμία μεταξύ των στελεχών. Μένει βέβαια να αποδειχθεί κατά πόσο η παράμετρος αυτή διευκολύνει και τη συνεργασία στον χώρο της εργασίας, αλλά έτσι κι αλλιώς, αυτή η γοργή γνωριμία με τις καλές πλευρές και τις παραξενιές του άλλου αξίζει τον κόπο. Σε έναν κόσμο που αλλάζει γρήγορα, n ταχύτητα έχει γίνει από μόνη της ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και n γρήγορη αλληλοκατανόηση είναι ένα αναπόσπαστο μέρος της όλης διαδικασίας.

Αν αυτό σημαίνει ότι πρέπει να βγείτε έξω από τον συνηθισμένο σας κόσμο και να παραστήσετε - έστω και για λίγο - τον Indiana Jones, εμπρός, μη διστάζετε!