Ο μάνατζερ και τα τέσσερα είδη σκέψης

Ο Ian Marshall, διαπρεπής συγγραφέας, ψυχολόγος αλλά και σύμβουλος ηγετών, στο γνωστό βιβλίο του «Towards a Scientific Basis for Consciousness» διέκρινε τέσσερα είδη σκέψης:

• Την σειριακή, δηλαδή, την λογική, μαθηματικά δομημένη σκέψη, που παράγει επαγωγικά έννοιες και συμπεράσματα, με την τελειότητα της Νευτώνειας αιτιοκρατίας. Αυτό το αίτιο προκαλεί αυτό το αποτέλεσμα, τελεία. Δύο και δύο κάνουν τέσσαρα, και ξεχάστε τα σαχλά ανέκδοτα περί δικηγόρων και εμπόρων.

• Την συνειρμική, δεσμευμένη από τις εμπειρίες του παρελθόντος μας σκέψη, που μας δίνει δυνατότητες να αναγνωρίζουμε και να κατατάσσουμε ταχύτατα νέα ερεθίσματα, να αποκτούμε δεξιότητες μετά από ένα αριθμό επαναλήψεων (π.χ. οδήγημα). Και αυτός ο τρόπος σκέψης ενεργεί με αιτιοκρατικούς νόμους, παρά το ότι πολλές φορές ενεργεί ασυνείδητα και μπορεί να μας δημιουργήσει παράξενες «διαισθήσεις» ή «αναστολές», όταν π.χ. σε ένα άνθρωπο βλέπουμε χαρακτηριστικά που τα έχουμε συνδέσει με κάποιον άλλο που μας προκάλεσε αρνητικές εμπειρίες ή όταν συμβαίνει κάτι που το συσχετίζουμε ασυνείδητα με κάτι που κάποτε μας οδήγησε σε αρνητικές εμπειρίες.

• Την δημιουργική ή κβαντική σκέψη, αυτή που δίνει «ευρηματικές λύσεις», χιούμορ, επιστημονικές ανακαλύψεις, ποιητικές αποκαλύψεις. Είναι η σκέψη που δημιουργεί και ανατρέπει κανόνες, είναι η σκέψη που ο Marshall ονομάζει «κβαντική». Η σκέψη αυτή, σύμφωνα με την περιγραφή του Marshall, ενσωματώνει τη λογική και τις εμπειρίες μας, αλλά και τα συναισθήματά μας, τα πιστεύω μας, τις προκαταλήψεις και τις ενοράσεις μας. Έστω και αν κάθε μια από αυτές τις συνιστώσες είναι μαθηματικά προβλέψιμη, η συνισταμένη έχει κβαντική αβεβαιότητα.

• Την υπερβατική σκέψη, δηλαδή την εμπειρία του να βλέπεις τον εαυτό και τον κόσμο σου απ' έξω. Κάτι, δηλαδή, σαν να πεθαίνεις και να ξαναγεννιέσαι. Αυτήν την εμπειρία, λίγοι άνθρωποι την έζησαν σε μοναδικές στιγμές.

Η θεωρία αυτή, έπεσε σε πολύ γόνιμο έδαφος. Μέχρι τα τέλη σχεδόν της προηγούμενης δεκαετίας, οι γιατροί που τολμούσαν να ισχυριστούν ότι καρκίνοι και αλλεργίες είναι ψυχοκινητικές, έθαβαν την καριέρα τους στην πυρά της «αίρεσής» τους. Οι άνθρωποι μόλις έχουν αρχισει να συνειδητοποιούν ότι ο κόσμος που ζούμε, δεν είναι μόνον αυτός που αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας. Το ερώτημα είναι όμως πόσοι το αντιλαμβάνονται αυτό και πώς;