Τι είναι το κινέζικο management

Το 1982, όταν ιδρύθηκε στο Σεντζέν στην νότια Κίνα η China International Marine Containers (CIMC) ήταν μία μικρή και άγνωστη εταιρεία κατασκευής κοντέϊνερς, με προσωπικό 59 άτομα. Σήμερα, με επικεφαλής τον 60χρονο μηχανολόγο Moi Boliang ο οποίος ανέλαβε να την διευθύνει από το 1988 και έγινε πρόεδρός της το 1992, η εταιρεία θεωρείται μία από τις πλέον ισχυρές και περισσότερο παγκοσμιοποιημένες κινεζικές επιχειρήσεις του κόσμου.

Καλύπτοντας ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων –από τις κατασκευές κοντέϊνερς μέχρι χημικά προϊόντα και είδη διατροφής– η CIMC έκλεισε το 2015 με τζίρο 11 δισεκατομμύρια δολλάρια και στις 30 ανά τον κόσμο θυγατρικές της απασχολούνται περισσότερα από 80.000 άτομα.

Ποια είναι, ωστόσο, τα μυστικά της επιτυχίας της εταιρείας, η οποία σήμερα θα ήθελε να επενδύσει και στην Ελλάδα;

Όπως μάς υπογράμμισε ο κ.Moi Boliang, αυτός και το επιτελείο του αποδίδουν τεράστια σημασία στις παγκόσμιες οικονομικές και άλλες μεγατάσεις και αφιερώνουν χρήμα και χρόνο στην ανίχνευση του μέλλοντος. «Θέλουμε, στην καλύτερη περίπτωση, να είμαστε πρωτοπόροι στις εξελίξεις και, στην χειρότερη, μέσα σε αυτές. Πολύ γρήγορα συνειδητοποιήσαμε ότι σε μία οικονομία η οποία παγκοσμιοποιείται με ταχύτατους ρυθμούς, οι επιχειρήσεις που θέλουν να πετύχουν πρέπει, πριν απ’ όλα, να διέπονται από πνεύμα αλλαγών.

Στην CIMC δεν θέλουμε να είμαστε μέσα στο παιχνίδι, αλλά να έχουμε νικηφόρα αποτελέσματα. Δεν μάς ενδιαφέρει τόσο να είμαστε παίκτες, όσο νικητές».

Κατά τον επιτυχημένο Κινέζο μάνατζερ, πολλές επιχειρήσεις στην σημερινή Κίνα προπονούνται σκληρά για να αποκτήσουν οι άνθρωποί τους αυτή την νοοτροπία. «Σε καταστάσεις σκληρού ανταγωνισμού, κερδίζουν οι καλά γυμνασμένες επιχειρήσεις –στο μέτρο, βεβαίως, που διαθέτουν και τις απαραίτητες φιλοδοξίες. Εμείς πιστέψαμε και πιστεύουμε ότι η Κίνα πρέπει να καταστεί παγκόσμιο κέντρο κατασκευής κοντέϊνερς και να πάρει τα πρωτεία στον τομέα αυτόν από την Νότιο Κορέα. Όσο θα αυξάνεται το παγκόσμιο εμπόριο, τόσο εμείς οι Κινέζοι έχουμε χρέος να ισχυροποιούμε τις παγκόσμιες θέσεις μας. Διαφορετικά, θα έλθει κάποια στιγμή που θα βρεθούμε εκτός του διεθνούς ανταγωνισμού».

Στην βάση αυτής της λογικής, η CIMC –στην οποία κύριοι μέτοχοι είναι από το 1993 οι εταιρείες Cosco και China Merchants– άρχισε να υλοποιεί ταχύρρυθμο πρόγραμμα εξαγορών και συγχωνεύσεων, με αποτέλεσμα να εξαγοράσει 60 επιχειρήσεις οι οποίες είχαν παρεμφερές με αυτήν κατασκευαστικό αντικείμενο. Έτσι, ο όμιλος CIMC έφθασε να καλύπτει το 55% της κινεζικής αγοράς και να επεκτείνεται ταχύτατα στο εξωτερικό. Ταυτοχρόνως, ακολουθούσε και στρατηγική διαφοροποίησης των δραστηριοτήτων του, με θετικά αποτελέσματα.

Σύμφωνα με τον κ.Moi Boliang, σημαντικές υπήρξαν και οι επενδύσεις σε νεωτερισμούς, αφ’ ενός, και σε φαιά ουσία, αφ’ ετέρου. «Στην Κίνα, έχουμε πρόβλημα έλλειψης νέων επιστημόνων και στελεχών επιχειρήσεων. Λόγω δημογραφικής κάμψεως, η ζήτηση στο επίπεδο αυτό είναι πολύ μεγαλύτερη από την προσφορά. Συνεπώς, πέρα από τις επενδύσεις που κάνουμε σε γνώση, έρευνα και ανάπτυξη, είναι απαραίτητο να δαπανούμε κεφάλαια για να φέρουμε στην Κίνα ειδικούς και ταλαντούχα στελέχη επιχειρήσεων. Όσο περνά ο καιρός, τόσο το πρόβλημα θα οξύνεται. Η κατάσταση αυτή μάς ωθεί σε όλο και μεγαλύτερη παγκοσμιοποίηση, δηλαδή σε μία μόνιμη φυγή προς τα εμπρός».

Ο Κινέζος μάνατζερ υποστηρίζει ότι η παγκοσμιοποίηση αποτελεί νομοτελειακή πραγματικότητα για τις επιχειρήσεις, η οποία καλύπτει όλες τις πτυχές της δραστηριότητάς τους. Υπάρχει παγκοσμιοποίηση των γνώσεων, των νεωτερισμών, του μάνατζμεντ, των πιστώσεων, καθώς και της παραγωγής. «Η κατάτμηση της παραγωγής επιτρέπει στις εταιρείες να μετακινούν τις δραστηριότητές τους σε διαφορετικές περιοχές του πλανήτη και να αναθέτουν σε τρίτες επιχειρήσεις σημαντικά κομμάτια της παραγωγικής τους διαδικασίας ή των υπηρεσιών τους. Με τον τρόπο αυτόν, γίνεται δυνατή η ειδίκευση ολόκληρων γεωγραφικών περιοχών, αλλά και επιχειρήσεων», λέει ο κ.Moi Boliang.

Στην βάση αυτής της τακτικής, παρέχεται σε μία επιχείρηση η δυνατότητα να ειδικεύεται και, ταυτοχρόνως, να προωθεί σειρές προϊόντων σε πολλαπλές παραλλαγές. Από αυτές τις οπτικές γωνίες, η παγκοσμιοποίηση αυξάνει την ειδίκευση, την πληθώρα των προϊόντων, αλλά και πολλαπλασιάζει τις επιλογές για μεταφορά τμήματος της παραγωγής / παροχής υπηρεσιών, είτε σε άλλους τόπους, είτε σε άλλες, τρίτες επιχειρήσεις.

Βεβαίως, όπως δείχνει η περίπτωση της Κίνας, αυτή η παραχώρηση σε τρίτες εταιρείες τμήματος της παραγωγικής διαδικασίας μπορεί να λειτουργήσει και ως διάχυση των τεχνολογικών και οργανωτικών πλεονεκτημάτων μιας εταιρείας σε τρίτες και ως φθηνή πρόσβαση και αξιοποίηση των εν λόγω πλεονεκτημάτων από αυτές. Εάν στην εποχή της ανόδου του ιαπωνικού θαύματος η αντιγραφή γινόταν στο προϊόν, σήμερα αυτή γίνεται στην οργάνωση της παραγωγής και διαχείρισης, καθώς και στην επιστημονική γνώση.

Έτσι, μία σημαντική διάσταση του κινεζικού μάνατζμεντ είναι η προώθηση στο εσωτερικό των επιχειρήσεων –παρά τις κληρονομημένες στην Κίνα γραφειοκρατικές δομές τους– μεθόδων ταχείας λήψεως αποφάσεων. «Αν θέλουν οι σημερινές επιχειρήσεις να αντέξουν τον ανταγωνισμό», υποστηρίζει ο επικεφαλής της CIMC, «οφείλουν να διαθέτουν και να αναπτύσσουν επαρκείς χωρητικότητες, έτσι ώστε να είναι σε θέση να κατανοούν τις τεχνολογικές και οικονομικές/οργανωτικές αλλαγές που σημειώνονται. Να τις αξιοποιούν με την μέγιστη δυνατή ταχύτητα και να τις προωθούν προς εφαρμογή, διασφαλίζοντας πρόσβαση στις υπάρχουσες αγορές ή στην δημιουργία νέων.

Εάν αυτές επαναπαυθούν στις επιτυχίες τους, τότε νεότερες εταιρείες, δυναμικές και με νέα προϊόντα, στηριγμένες σε φθηνό κεφάλαιο υψηλού ρίσκου, θα καταλάβουν την αγορά με νέα προϊόντα, νέες διαφημιστικές ιδέες, νέα οργάνωση. Με άλλα λόγια, η παγκοσμιοποίηση αυξάνει τα περιθώρια δράσης των επιχειρήσεων, όμως ταυτοχρόνως αυξάνει και τα ρίσκα τους, αν δεν δράσουν εγκαίρως και με ταχύτητα».

Υπό αυτές τις συνθήκες, οι εξαγορές και οι συγχωνεύσεις συνιστούν μία από τις προσφερόμενες λύσεις, πλην όμως δεν είναι πανάκεια. Το μυστικό της επιτυχίας έγκειται στην κουλτούρα. «Αυτήν κάνουμε μεγάλες προσπάθειες να αλλάξουμε», λέει ο Κινέζος μάνατζερ.

«Η παγίδευση στην μονοσήμαντη χρήση παλαιών μεθόδων και η εμμονή σε νοοτροπίες και πρακτικές οι οποίες στο παρελθόν δεν ήσαν αποτελεσματικές για μία χώρα ή μία επιχείρηση, είναι ο σίγουρος δρόμος προς το περιθώριο. Θέλω να πιστεύω ότι στην σημερινή Κίνα, όπου ήδη εφαρμόζεται και ένα πολύ φιλόδοξο πρόγραμμα αποκρατικοποιήσεων, αυτό το νέο πνεύμα θα εισχωρήσει σε κάθε επιχείρηση. Θα τις κάνει πιο επιθετικές, περισσότερο αποτελεσματικές και, κυρίως, εξόχως νεωτεριστικές. Στην Κίνα, αφήνουμε πίσω τους μύθους της χαμηλής αμοιβής της εργασίας και οι αρχές του μάνατζμεντ τις οποίες εφαρμόζουμε και θέλουμε να διαδώσουμε είναι αυτές της έξυπνης και δημιουργικής εργασίας. Γι’ αυτό, περισσότερο από προϊόντα, σήμερα αντιγράφουμε επιτυχημένες πρακτικές».

Αναφερόμενος, τέλος, στις δικές του αρχές διοίκησης, ο Κινέζος CEO μάς είπε: «Μού αρέσει και επιδιώκω να λαμβάνω αποφάσεις υπό συνθήκες αντιλόγου. Αναφέρω, για παράδειγμα, τον τρόπο με τον οποίο αποφασίσαμε να κατασκευάζουμε τα κοντέϊνερς. Πολλοί ειδικοί πρόκριναν το αλουμίνιο, που ήδη χρησιμοποιούσαν οι Ιάπωνες. Υπήρχαν όμως και αυτοί που ήσαν υπέρ του ανοξείδωτου χάλυβα. Μετά από συζητήσεις και έρευνες που έκανα, προτίμησα την δεύτερη περίπτωση και θαρρώ πως δικαιώθηκα. Στις μέρες μας, το 95% των κοντέϊνερς είναι από ανοξείδωτο χάλυβα. Είναι σαφές λοιπόν ότι ο διάλογος/αντίλογος προσφέρει πολύ θετικές υπηρεσίες».