Υπεράκτια αιολικά: Η Ελλάδα δεν πρέπει να χάσει το τρένο

Τις μεγάλες προοπτικές των υπεράκτιων αιολικών πάρκων αναλύει σε συνέντευξή της στο Euro2day.gr η Πρόεδρος και Διευθύνουσα Σύμβουλος της Faria Renewables Θάλεια Βαλκούμα.

Η κα Βαλκούμα επισημαίνει πως οι επενδύσεις στα υπεράκτια αιολικά θα οδηγήσουν και σε ανάπτυξη της εφοδιαστικής αλυσίδας (λιμάνια, ναυπηγεία, βιομηχανικός κλάδος, ναυτιλιακές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις τεχνολογίας), δημιουργώντας αξιόλογη προστιθέμενη αξία. Παράλληλα, μιλάει για την ανάγκη επενδύσεων για το μετασχηματισμό των δικτύων, ενώ υπογραμμίζει πως θα πρέπει να γίνουν βήματα ώστε η αδειοδοτική ωρίμανση των έργων να γίνεται σε συντομότερο χρονικό διάστημα.

Η Ελλάδα θα διαδραματίσει ουσιαστικό ρόλο στην πορεία ενεργειακής μετάβασης σε όλη την Ευρώπη. Αυτό αποτυπώνεται στο ΕΣΕΚ. Ρόλο στη μετάβαση θα παίξουν όλες οι τεχνολογίες, ενώ η χώρα καλείται να πετύχει και εξαγωγές. Ποιες θεωρείτε πως είναι οι προκλήσεις της επόμενης περιόδου;

Στην Ελλάδα έχει γίνει αντιληπτό τα τελευταία χρόνια ότι η ενεργειακή μετάβαση αποτελεί μονόδρομο προκειμένου να αντιμετωπιστούν και να περιοριστούν οι σοβαρές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Η απομάκρυνση συνεπώς από τα ορυκτά καύσιμα και η στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι το κλειδί για να διατηρήσουμε τον πλανήτη βιώσιμο και να αδράξουμε μια σημαντική ευκαιρία, μέσω της οποίας η Ελλάδα έχει τις δυνατότητες να παίξει σημαντικό ρόλο ως πράσινος ενεργειακός κόμβος. Τόσο ο ήλιος, όσο και ο άνεμος, αλλά και άλλες ανανεώσιμες πηγές, υπάρχουν σε αφθονία στη χώρα μας. Ταυτόχρονα η γεωγραφική θέση της Ελλάδας είναι μοναδική. Εκμεταλλευόμενοι με τον καλύτερο και αποδοτικότερο τρόπο τις συγκεκριμένες πηγές ενέργειας που έχουμε σε αφθονία, η χώρα μπορεί να παίξει τον ρόλο του παραγωγού και του εξαγωγέα, με ότι σημαίνει αυτό για την ανάπτυξή της και την εδραίωση της γεωπολιτικής της θέσης.

Η επίτευξη των προαναφερόμενων δεν είναι μια εύκολη διαδικασία και απαιτεί σωστή προετοιμασία, οργάνωση και συνέργειες όλων των εμπλεκομένων. Πιστεύω ότι σαν χώρα είμαστε σε σωστή τροχιά υλοποίησής τους, κάνοντας σημαντικά βήματα στον ενεργειακό τομέα. Κατά την άποψή μου οι προκλήσεις εστιάζονται στα ακόλουθα:

• Αδειοδοτική ωρίμανση των έργων σε συντομότερο χρονικό διάστημα
• Βέλτιστη χωροθέτηση των έργων και αποδοχή τους από τις τοπικές κοινωνίες, οι οποίες πρέπει να σταματήσουν να αντιμετωπίζουν τις επενδύσεις ΑΠΕ με καχυποψία. Για να επιτευχθεί αυτό χρειάζεται ουσιαστική ενημέρωση και εκπαίδευση των πολιτών
• Επενδύσεις στον μετασχηματισμό των ηλεκτρικών δικτύων με νέες υποδομές και καινοτόμες τεχνολογίες ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στην αυξανομένη διείσδυση των ΑΠΕ στο σύστημα
• Στόχευση στη δημιουργία του βέλτιστου ενεργειακού μείγματος με συμμετοχή διαφόρων τεχνολογιών ΑΠΕ
• Διασυνοριακές συμφωνίες και σταθερή ενεργειακή εξωτερική – και κατ’ επέκταση και εσωτερική – πολιτική

Επειδή η εταιρία σας ορίστηκε από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και από τον Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας τεχνικός σύμβουλος στο πλαίσιο της συγκρότησης του εθνικού προγράμματος ανάπτυξης των υπερακτιων αιολικών πείτε μας τη γνώμη σας.

Ναι, η εταιρεία μας συνεργάστηκε για περισσότερο από 2 χρόνια με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, τον ΑΔΜΗΕ και στη συνέχεια την ΕΔΕΥΕΠ, ως τεχνικός σύμβουλος, προκειμένου να γίνει συνολική αξιολόγηση του ελληνικού θαλάσσιου χώρου. Η αξιολόγηση και επιλογή ήταν αποτέλεσμα πολυπαραγοντικής ανάλυσης, ώστε το τελικό αποτέλεσμα να είναι το βέλτιστο από άποψη τεχνική, περιβαλλοντική, χωροταξική, κοινωνική καθώς και οικονομική. Στόχος των εφαρμοζόμενων κριτηρίων ήταν η επιλογή των καταλληλότερων θέσεων, στις οποίες θα μπορέσουν να αναπτυχθούν βιώσιμα έργα, τόσο σταθερής έδρασης όσο και πλωτής, παράγοντας πράσινη ενέργεια και συμβάλλοντας στον εθνικό ενεργειακό και αναπτυξιακό σχεδιασμό. Η επιλογή των περιοχών έγινε με προσοχή λαμβάνοντας υπόψη τις συνυπάρχουσες δραστηριότητες και ιδιαιτερότητές κάθε μιας. Το τελικό αποτέλεσμα της τεχνικής αυτής αξιολόγησης παραδόθηκε στην ΕΔΕΥΕΠ η οποία και έθεσε όπως γνωρίζουμε το εθνικό πρόγραμμα ανάπτυξης σε διαβούλευση, προκειμένου να εκδοθεί η σχετική κοινή υπουργική απόφαση. Η συνεργασία με τους φορείς της ελληνικής Κυβέρνησης ήταν πραγματικά μια σπουδαία εμπειρία για όλους μας.

Ήταν από τις λίγες φορές που το σύνολο των εμπλεκόμενων Υπουργείων και άλλων Φορέων ενημερώθηκαν και συνεργάστηκαν αποτελεσματικά, προκειμένου να εκδοθεί ένα νομοθέτημα. Έτσι αποκτήθηκε γνώση και επίγνωση για το τι πρόκειται να αποφασιστεί και υλοποιηθεί, με τους εμπλεκόμενους να γίνονται συμμέτοχοι της όποιας απόφασης. Η ανάπτυξη των υπεράκτιων αιολικών πάρκων είναι ένα στοίχημα που η Ελλάδα δεν πρέπει να χάσει. Αποτελούν μια τεχνολογία παραγωγής ανανεώσιμης ενέργειας που μπορεί να συμβάλλει καθοριστικά στην επίτευξη των στόχων μείωσης των εκπομπών CO2 και στην αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής. Επιπρόσθετα εκτός από την καθαρή αξία που έχουν αυτού του είδους οι επενδύσεις, η συγκεκριμένη δραστηριότητα θα προκαλέσει και ανάπτυξη της εφοδιαστικής αλυσίδας (λιμάνια, ναυπηγεία, βιομηχανικός κλάδος, ναυτιλιακές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις τεχνολογίας) δημιουργώντας αξιόλογη προστιθέμενη αξία. Παράλληλα, θα αυξηθούν οι θέσεις εργασίας και θα τονωθούν οι τοπικές περιφερειακές οικονομίες δημιουργώντας με τον τρόπο αυτό πολλαπλάσιο όφελος για την ελληνική οικονομία και την κοινωνία. Η Ελλάδα και μέσω των υπεράκτιων αιολικών πάρκων έχει τη δυνατότητα να αποτελέσει έναν ενεργειακό κόμβο, στη Μεσόγειο, μεταξύ Ανατολής και Δύσης, Βορρά και Νότου.

Υπάρχει διάχυτη δυσφορία σε σχέση με τον κορεσμό του δικτύου, ενώ στο επίκεντρο των συζητήσεων είναι και η επιβολή περικοπών στο ηλεκτρικό σύστημα. Ποια είναι η άποψή σας;

Πριν σταθούμε στην πραγματικότητα που ισχύει αυτή τη στιγμή, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε διεθνές επίπεδο. Οι χώρες στοχεύοντας στην λεγόμενη πράσινη μετάβαση που θα έχει πολλαπλά οφέλη τόσο σε επίπεδο αντιμετώπισης και πρόληψης των δυσμενών επιπτώσεων της κλιματικής κρίσης, όσο και σε επίπεδο ενεργειακής ανεξαρτησίας, έχουν θέσει πολύ υψηλούς στόχους διείσδυσης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στα ενεργειακά τους μείγματα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μια συνεχώς αυξανόμενη εγκατάσταση και λειτουργία έργων ΑΠΕ, γεγονός που αποτελεί το θετικό σκέλος. Το πρόβλημα εντοπίζεται στο ότι η αύξηση των ΑΠΕ απαιτεί και επιπρόσθετο ηλεκτρικό χώρο και δίκτυα μεταφοράς. Στο σημείο αυτό υπάρχει μια αναντιστοιχία χρονική ως προς τη δυνατότητα υλοποίησης των απαιτούμενων υποδομών. Είναι συνεπώς απαιτούμενο μέχρι να μπορέσουν να υλοποιηθούν οι υποδομές να παρθούν μέτρα και να βρεθούν λύσεις για τη δημιουργία νέου ηλεκτρικού χώρου, ώστε το ηλεκτρικό σύστημα να μπορεί να ανταποκριθεί στην αυξανόμενη διείσδυση των ΑΠΕ. Τόσο οι περικοπές που ανακοινώνονται, όσο και οι αλλαγές που προβλέπεται να γίνουν για να ενισχυθεί η αποθήκευση ενέργειας, αποτελούν αναγκαίες δράσεις.

Το σημαντικό βέβαια από πλευράς πολιτείας, είναι να γίνουν όλα με σωστό σχεδιασμό και με διαφανείς και προβλέψιμες διαδικασίες, δίνοντας τη δυνατότητα στους επενδυτές να μπορούν να κάνουν μεσοπρόθεσμο και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό. Οτιδήποτε υποστηρίζει ή ενισχύει την αβεβαιότητα και το ρίσκο θα προκαλέσει αντίθετα αποτελέσματα. Τέλος, θα ήταν χρήσιμο να δοθούν κίνητρα για καλύτερη ισορροπία των τεχνολογιών ΑΠΕ εντός του ενεργειακού μείγματος, καθώς είναι γνωστό ότι το «μονοπώλιο» τεχνολογιών ενισχύει ακόμα περισσότερο τα προβλήματα για τον Διαχειριστή του συστήματος, μετακυλώντας τα στη συνέχεια και στους επενδυτές των έργων.

Ποιοι είναι οι στόχοι της εταιρίας;

Η FARIA Renewables ΑΕ αποτελεί το κοινό εταιρικό σχήμα, με μετόχους την FARIA Group και το Επενδυτικό Ταμείο Capenergie που επενδύει σε ευρωπαϊκές υποδομές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, με τρέχον χαρτοφυλάκιο που καλύπτει 1.152 έργα, δυναμικότητας 51,8 GW, συνολικής χρηματοδότησης που ξεπερνάει τα 5,7 δισ. ευρώ. O στρατηγικός στόχος της FARIA Renewables είναι η ανάπτυξη και λειτουργία έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας στην Ελλάδα, την Ευρώπη και άλλες γεωγραφικές περιοχές. Η εταιρεία διαθέτει ένα portfolio που ξεπερνά τα 2.500 ΜW σε διάφορες τεχνολογίες (Χερσαία Αιολικά, Φωτοβολταϊκά και έργα Αποθήκευσης) και φιλοδοξεί να καταστεί κορυφαίος Ανεξάρτητος Παραγωγός Ηλεκτρικής Ενέργειας (IPP) στην ταχέως αναπτυσσόμενη ελληνική αγορά και στο εξωτερικό, στοχεύοντας στην ανάπτυξη έργων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας πάνω από 5 GW μέσα στα επόμενα χρόνια, εκ των οποίων τα 500 MW να είναι ηλεκτρισμένα. Αυτή τη στιγμή η εταιρεία έχει έργα υπό κατασκευή και έτοιμα για κατασκευή συνολικής ισχύος περίπου 100 MW και βρίσκεται σε συζητήσεις και αξιολόγηση ώριμων προς κατασκευή έργων ή και χαρτοφυλακίων έργων ΑΠΕ, Αιολικών, Φωτοβολταϊκών και Αποθήκευσης, πολλών εκατοντάδων MW με σκοπό την αγορά και υλοποίησή τους.

Συγκεκριμένα ως προς την τεχνολογία της αποθήκευσης ενέργειας η FARIA Renewables τη θεωρεί βασικό στρατηγικό της πυλώνα γνωρίζοντας ότι, αποτελεί σημαντική παράμετρο για την επίτευξη της ενεργειακής μετάβασης και την αποτελεσματικότερη διείσδυση των έργων ΑΠΕ στο δίκτυο. Είμαστε λοιπόν πολύ ικανοποιημένοι που η εταιρεία ήταν στους "νικητές" της 2ης ανταγωνιστικής διαδικασίας για standalone μπαταρίες, με έργο 49,9 MW. Τέλος, θα ήθελα να τονίσω ότι εταιρεία με το βλέμμα στο μέλλον, μελετάει έξυπνες, καινοτόμες εφαρμογές και λύσεις που, από τη μία θα βελτιώσουν τη διαχείριση του χαρτοφυλακίου της, και από την άλλη θα ενισχύσουν περαιτέρω τη βιωσιμότητα των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας συνδυαστικά με την αειφόρο ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών. Αποτελεί βασικό στόχο της εταιρείας η «συνεργασία» με τις τοπικές κοινωνίες και φορείς, ώστε τα έργα να έχουν θετικό αποτύπωμα, να προσδίδουν οφέλη και να ενισχύουν την βιωσιμότητα και ανάπτυξή τους.