Astarte: Το fund που βγάζει χρήματα καλλιεργώντας... δάση

Στα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1990, όταν ο Σταύρος Σιώκος που παραχωρεί συνέντευξη σήμερα στο Euro2day.gr, ολοκλήρωσε τη διατριβή για το διδακτορικό του (Ph.D) σε operations research & financial engineering στο University of Massachusetts δέχθηκε μια πρόταση από την Salomon Brothers. 

Ο άλλοτε πανίσχυρος επενδυτικός οίκος προσφέρθηκε να αγοράσει τον κώδικα που είχε η διατριβή του. Ο κ. Σιώκος αντιπρότεινε να προσλάβουν εκείνον αντί να αγοράσουν τον κώδικα και η Salomon Brothers δέχθηκε.

Έτσι, ξεκίνησε η καριέρα του Σταύρου Σιώκου στον τομέα της επενδυτικής τραπεζικής που τον έφερε σε υψηλόβαθμες θέσεις της Salomon Brothers Smith Barney και του ομίλου της Citigroup αργότερα. Σε ηλικία 29 ετών έγινε ο νεότερος Managing Director στην ιστορία της Salomon Brothers και για πάνω από μια δεκαετία ήταν υπεύθυνος στην Citigroup για όλες τις στρατηγικές συναλλαγών της εταιρείας σε παγκόσμιο επίπεδο. Παράλληλα ήταν επικεφαλής για το σύνολο των επενδυτικών λύσεων που προσφέρονταν σε όλους τους θεσμικούς επενδυτικούς πελάτες της εταιρείας.

Προς τα τέλη της 1ης δεκαετίας του 21ου αιώνα βρέθηκε επικεφαλής των Πειραιώς Asset Management και Πειραιώς Wealth Management στην Ελλάδα ιδρύοντας παράλληλα την Πειραιώς Private Equity πριν ανοίξει ξανά τα πανιά του για το εξωτερικό για να φθάσουμε στο 2015.

Εκείνη την χρονιά ίδρυσε την Astarte Capital Partners με την Τερέζα Φαρμάκη ως μια εταιρεία διαχείρισης κεφαλαίων με έδρα το Λονδίνο και παρουσία στην Νέα Υόρκη, την Ζυρίχη, το Τορόντο, το Σίδνεϋ, και την Αθήνα, επικεντρωμένη σε επενδύσεις στον τομέα των βιώσιμων υποδομών και φυσικών πόρων.

Στον χώρο των δασών, η Astarte Capital Partners δραστηριοποιείται κυρίως μέσω της θυγατρικής εταιρείας SilviPar, ενώ νέες συνεργασίες αναμένεται να ανακοινωθούν στους επόμενους μήνες.

Μόνο κατά την διάρκεια του 2023, η Astarte καλλιέργησε περίπου 12-15 εκατομμύρια δέντρα, φυτεύοντας μια έκταση 100-150 γηπέδων ποδοσφαίρου καθημερινά. Η εταιρεία διαχειρίζεται γύρω στα 1.000.000 στρέμματα, απορροφώντας περίπου 20m tCO2 εκπομπών άνθρακα, μια ποσότητα που είναι ισοδύναμη με τις εκπομπές όλων των αυτοκινήτων του Λονδίνου για 2-3 χρόνια.

Ταυτόχρονα, δημιουργεί περίπου 3.000 νέες τοπικές θέσεις εργασίας σε επαρχίες με υψηλά επίπεδα ανεργίας και περίπου 30.000 θέσεις εργασίας που σχετίζονται με το οικοσύστημα της επένδυσης για τον κόσμο που κατοικεί γύρω από τα δάση.

Όλες οι επενδύσεις πραγματοποιούνται σε γη που θεωρείται υποβαθμισμένη και συνήθως μη κατάλληλη για άλλες καλλιέργειες, δημιουργώντας νέα δάση και προστατευμένες περιοχές για την αναβάθμιση της βιοποικιλότητας.

Η πλειοψηφία των ειδικών πιστεύει ότι η κλιματική αλλαγή είναι εδώ και θα πρέπει να γίνουν πολλά σύντομα, αν στόχος είναι η μηδενική καθαρή εκπομπή καυσαερίων (net zero) μεσοπρόθεσμα. Η εταιρεία σας έχει επικεντρωθεί στη λύση των δένδρων. Τι ακριβώς προτείνετε;

Η πρόκληση της κλιματικής αλλαγής είναι εδώ και, δυστυχώς, κάθε μέρα που περνά, το πρόβλημα γίνεται όλο και πιο επίκαιρο. Ο κοινός στόχος πρέπει να είναι η ελαχιστοποίηση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και η αύξηση της απορρόφησης από το περιβάλλον. Το ξύλο αναδεικνύεται ως πρώτη ύλη για την παραγωγή προϊόντων που συνήθως παράγονται από υδρογονάνθρακες. Προϊόντα βασισμένα στο ξύλο έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν σημαντικά τις εκπομπές αερίων στην ατμόσφαιρα. Ωστόσο, η αποδεδειγμένα αποτελεσματικότερη τεχνολογία για την απορρόφηση του διοξειδίου του άνθρακα παραμένει το δέντρο. Τα δάση συμβάλλουν και στις δύο κατευθύνσεις με μεγάλη επιτυχία στη μείωση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.

Η πρότασή μας είναι λοιπόν η καλλιέργεια βιώσιμων δασών με έμφαση στη βιοποικιλότητα, με οφέλη τόσο για τους επενδυτές, όσο και για την κοινωνία. Η σωστή διαχείριση του ξύλου που παράγεται αποτελεί κρίσιμο στοιχείο. Ένα δάσος που ανανεώνεται διαρκώς μπορεί όχι μόνο να απορροφά περισσότερο CO2, αλλά και να παράγει ξυλεία που μειώνει την ανάγκη για περαιτέρω εκπομπές αερίων, παρέχοντας ταυτόχρονα χιλιάδες θέσεις εργασίας. Όσον αφορά το ερώτημα για το πότε είναι η καλύτερη εποχή για να φυτευτεί ένα δέντρο, η απάντηση είναι απλή: πριν από 20 χρόνια. Αλλά αν αυτό δεν έχει συμβεί, η καλύτερη στιγμή είναι τώρα.

Πώς βγάζουν λεφτά οι επενδυτές από μια τέτοια επένδυση;

Όπως προανέφερα, το ξύλο αποτελεί ένα πολύπλευρο υλικό με πολλαπλές χρήσεις, το οποίο μπορεί να εκμεταλλευτεί με διάφορους τρόπους. Καταρχήν, η αναβάθμιση της γης σε έναν ελεγχόμενο χώρο καλλιέργειας ανεβάζει σημαντικά την αξία της. Επιπλέον, η πώληση ξυλείας για την παραγωγή χαρτιού, οικοδομικών υλικών, πράσινης μεθανόλης, βιομάζας, και άλλων προϊόντων που αντικαθιστούν άλλα υλικά (όπως κλωστές για υφαντουργία, μονωτικά υλικά, κλπ.) μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά κέρδη για τους επενδυτές. Τέλος, επιπλέον σημαντικές αποδόσεις μπορούν να προκύψουν από τον χώρο των carbon credits, μιας αγοράς που συνεχώς αναπτύσσεται. Το τελευταίο μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην οικονομία του κράτους, καθώς τα δάση προωθούνται προς αειφόρο ανάπτυξη. Έτσι, η καλλιέργεια δασών με έμφαση στη βιοποικιλότητα και την βιώσιμη διαχείριση του ξύλου δεν είναι μόνο περιβαλλοντικά ωφέλιμη, αλλά και οικονομικά αποδοτική, ενισχύοντας την ανάπτυξη και παρέχοντας σταθερές πηγές εισοδήματος για τους ενδιαφερόμενους.

Υπάρχει κάποια άλλη χώρα ή χώρες στις οποίες έχετε πραγματοποιήσει ανάλογες επενδύσεις;

Η ομάδα μας έχει πραγματοποιήσει μια σειρά επενδύσεων σε δάση στην Ευρώπη, κυρίως στη Σκανδιναβία και τη Βαλτική, στη Νότια Αμερική, καθώς και στη ΝΑ Ασία. Αυτή τη στιγμή, εξετάζουμε το ενδεχόμενο επέκτασης των δραστηριοτήτων μας σε άλλες περιοχές της Νότιας Αμερικής, της Μέσης Ανατολής. Ειδικά η Νότια Αμερική πιστεύουμε ότι προσφέρει σημαντικές ευκαιρίες για δάση, αλλά και για μεγάλες συστηματικές βιώσιμες αγροτικές καλλιέργειες. Η Ελλάδα και η Μεσόγειος έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για εμάς, καθώς υπάρχει η δυνατότητα να δημιουργηθούν ή να επανέλθουν δάση σε περιοχές που έχουν υποστεί τεράστιες καταστροφές λόγω πυρκαγιών. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για περιοχές όπως η Πτολεμαΐδα και η Μεγαλόπολη, οι οποίες βαρύνονται περιβαλλοντικά. Είναι ουσιώδες να υπάρχει σωστή διαχείριση, διότι χωρίς αυτήν, δημιουργούμε ιδανικές συνθήκες για τις φωτιές των επόμενων δεκαετιών, χωρίς όφελος για τις τοπικές κοινωνίες. Μια σφαιρική προσέγγιση, με σχέδιο και συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες, είναι απαραίτητη για να διασφαλίσουμε την αειφόρο ανάπτυξη και την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος.

Στην Ελλάδα είχαμε εκτεταμένες φυσικές καταστροφές και μεγάλες πυρκαγιές κατά την διάρκεια του καλοκαιριού. Η μεγαλύτερη πυρκαγιά στην Ευρώπη καταγράφτηκε στο δάσος της Δαδιάς στον Εβρο. Η λύση που προτείνετε θα μπορούσε να εφαρμοσθεί εκεί και αν ναι, πώς;

Οι μεγάλες καταστροφές που προκύπτουν από πυρκαγιές μπορούν να μετατραπούν από προβλήματα σε ευκαιρίες για τη χώρα, τους κατοίκους, την οικονομία, το περιβάλλον και τη βιοποικιλότητα των περιοχών αυτών. Αρχικά, απαιτείται η διεξαγωγή σωστών μελετών για τις περιοχές. Αυτές οι μελέτες θα πρέπει να εξετάσουν ποια δέντρα μπορούν να ευδοκιμήσουν (όχι μόνο πεύκα), πώς επηρεάζουν το περιβάλλον και τους υδροφόρους ορίζοντες, καθώς και γενικότερα την περιοχή. Στη συνέχεια, πρέπει να δημιουργηθούν δάση με σωστή αναλογία μεταξύ δασών για εκμετάλλευση και δημιουργία φυσικών πόρων, θέσεων εργασίας, καθώς και προστατευόμενων ζωνών από μη εκμεταλλεύσιμα δάση που θα μπορούσαν να αποτελέσουν τη βάση για ένα σταθερό οικοσύστημα. Τέλος, προηγμένα συστήματα επίβλεψης και πρόβλεψης καταστροφών των δασών και των ζώων της περιοχής θα πρέπει να εγκατασταθούν. Γύρω από αυτά τα δάση, που συνήθως βρίσκονται σε περιοχές με υψηλή ανεργία, θα ήταν χρήσιμο να δημιουργηθούν επιχειρήσεις που εκμεταλλεύονται και επεξεργάζονται το ξύλο. Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργούμε ένα τέλειο οικοσύστημα. Το κράτος θα πρέπει να παρέχει κίνητρα σε επιχειρηματίες για τέτοιες λύσεις. Η δημιουργία ζωνών με ειδικά καθεστώτα συνήθως αποδίδει.

Είστε εταιρεία διαχείρισης κεφαλαίων και είναι επόμενο να ενδιαφέρεστε για την μεγιστοποίηση της απόδοσης των υπό διαχείριση κεφαλαίων. Γιατί, λοιπόν, να μην προτιμήσετε την απόδοση έναντι ενός καλύτερου περιβαλλοντικού αποτυπώματος;

Είμαστε πράγματι μια εταιρεία διαχείρισης κεφαλαίων, και όπως είναι φυσικό και αναμενόμενο, έχουμε ως έναν από τους στόχους μας τη μεγιστοποίηση του οικονομικού οφέλους από τις επενδύσεις που πραγματοποιούμε. Ωστόσο, αυτός ο στόχος δεν χρειάζεται να είναι σε αντίθεση με ένα βελτιωμένο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Στην Astarte, έχουμε αποδείξει ότι μπορούμε να συνδυάζουμε υψηλές αποδόσεις με σημαντική θετική επίδραση στο περιβάλλον και στο κοινωνικό ιστό που περιβάλλει τα δάση που δημιουργούμε. Προωθούμε τη δημιουργία βιώσιμων δασών που παρέχουν οικονομικά οφέλη τόσο στους επενδυτές όσο και στην κοινωνία και το περιβάλλον. Οι επενδύσεις μας στοχεύουν σε περίπου 25% ετήσιες αποδόσεις για τους επενδυτές μας, ενώ παράλληλα βοηθούν το περιβάλλον και τις κοινότητες γύρω από τις οποίες ενεργοποιούμαστε.

Τα δάση μας δεν αποτελούν μόνο πηγή υψηλών αποδόσεων, αλλά παρέχουν ενεργά πλεονεκτήματα για το περιβάλλον, την βιοποικιλότητα και τον πληθυσμό που ζει γύρω από τα δάση μας. Πιστεύουμε ότι η δημιουργία βιώσιμων δασών που συμβάλλουν στην κλιματική αλλαγή αποτελεί τον βέλτιστο τρόπο αντιμετώπισής του προβλήματος. Συνεχίζουμε να δρομολογούμε έργα που συνδυάζουν την οικονομική επιτυχία με τη βιώσιμη συνείδηση, προωθώντας την καινοτομία και την αειφορία σε κάθε βήμα που κάνουμε.

* Ο Σταύρος Σιώκος είναι ιδρυτής του ομίλου Astarte Capital Partners

Σημείωση: Η ομάδα της SilviPar, μέλος του ομίλου της Astarte Capital Partners, είναι στελεχωμένη από έμπειρους Σουηδούς και διεθνείς επαγγελματίες με εκτεταμένη σταδιοδρομία στην αγορά δασοκομίας σε παγκόσμιο επίπεδο. Έχουν υπηρετήσει σε ανώτερες θέσεις σε κορυφαίες διεθνείς εταιρείες, με συνολική συνδυασμένη εμπειρία άνω των 250 ετών στην καλλιέργεια και διαχείριση πάνω από 90 εκατομμύρια στρέμματα δασών σε όλο τον κόσμο.