Πώς θα προσελκύσουμε νέους στην ελληνική ναυτιλία

Τις εκτιμήσεις της για την πορεία της ελληνικής ναυτιλίας ξεδιπλώνει σε συνέντευξή της στο Euro2day.gr η Δανάη Μπεζαντάκου, CEO της Navigator Shipping Consultants.

Σχολιάζοντας την εικόνα του κλάδου, η κα Μπεζαντάκου, εκ των ομιλητών στο 8ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών στις 26 με 29 Απριλίου, εξηγεί γιατί αναμένεται ταχεία ανάκαμψη της ναυλαγοράς, παρά την τάση ανάκαμψης του πετρελαίου και τις συνεχιζόμενες ανισορροπίες λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.

Παράλληλα, καταθέτει τις εκτιμήσεις της για το κόστος της πράσινης μετάβασης για τον κλάδο, την πορεία της ελληνικής σημαίας αλλά και την ανάγκη προσέλκυσης ταλέντων στην ελληνική ναυτιλία.

Τέλος, ως πρόεδρος του δικτύου mentoring iforU, που στηρίζει τη γυναικεία επιχειρηματικότητα, περιγράφει τις δεξιότητες που καθιστούν απαραίτητη τη γυναικεία οπτική σε μια επιχείρηση και σχολιάζει το φαινόμενο του μισθολογικού χάσματος.

Κυρία Μπεζαντάκου, πώς βλέπετε την ναυτιλιακή αγορά εν μέσω συνέχισης των πολεμικών επιχειρήσεων και των προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα; Πώς εκτιμάτε ότι θα κινηθούν ναύλα και τιμές πετρελαίου το επόμενο διάστημα;

Σίγουρα ένας πόλεμος επιφέρει πολλά δεινά και φυσικά ανισορροπίες. Επίσης ένας πόλεμος που συνεχίζει να μαίνεται στην Ευρώπη για πάνω από έναν ολόκληρο χρόνο, χωρίς να έχει ακόμα σταματήσει, μετά από σχεδόν έναν αιώνα ειρήνης, μόνο αρνητικά μπορεί να επηρεάσει τόσο την γηραιά ήπειρο, όσο και τον υπόλοιπο κόσμο, και ως αποτέλεσμα τη ναυτιλιακή αγορά. Στην παγκόσμια σκακιέρα βέβαια, εκτός από τις κινήσεις των «πρωταγωνιστών», ρόλο παίζουν και οι κινήσεις παικτών που πάντα επηρεάζουν… Σύμφωνα με έρευνες, ο πόλεμος στην Ουκρανία κόστισε στην παγκόσμια οικονομία δισεκατομμύρια δολάρια, με τις προβλέψεις για τις απώλειες για το 2023 να συνεχίζονται. Μερικές μόνο από τις συνέπειες είναι οι διακοπές εφοδιασμού και παραγωγής παγκοσμίως, η αύξηση στις τιμές της ενέργειας, η αύξηση του πληθωρισμού, αλλά και του κόστους χρηματοδότησης.

Η ασταθής φύση της ναυτιλιακής αγοράς, σε συνδυασμό με τους γεωπολιτικούς παράγοντες που είναι σε έξαρση, είναι αρκετά δύσκολη υπόθεση να κάνεις προβλέψεις. Η τιμή του πετρελαίου δείχνει να έχει μια τάση ανάκαμψης, με 74 δολάρια / βαρέλι. Οι αξίες των πλοίων παραμένουν σταθερές τους τελευταίους μήνες, αντικατοπτρίζοντας ένα ισχυρό μέλλον στο ναυτιλιακό περιβάλλον. Ταυτόχρονα, όπως αναφέρει η Alphaliner, ο αριθμός των νεότευκτων πλοίων μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων, αναμένεται να έχει αύξοντα ρυθμό ανάπτυξης που θα συνεχίσει μέχρι και το 2025. Με βάση αυτό, ενώ οι τρέχουσες συνθήκες της αγοράς είναι σχετικά αδύναμες, φαίνεται να υπάρχει γρήγορη ανάκαμψη στους ναύλους.

Η μετάβαση της ναυτιλίας στην «πράσινη» και ψηφιοποιημένη εποχή ενέχει σημαντικό κόστος. Θεωρείτε ότι το αντέχουν οι ελληνικές ναυτιλιακές εταιρείες;

Η χώρα μας, ως γνωστόν πρωτοστατεί στην παγκόσμια ναυτιλία σε συνολική χωρητικότητα στόλου. Συγκεκριμένα, στη μεταφορά υγρών καυσίμων, πάνω από το 25% της μεταφοράς πετρελαιοειδών διεθνώς, μεταφέρεται από τον ελληνόκτητο στόλο! Η παγκόσμια οικονομία όμως αγωνίζεται να αποδεσμευτεί από το πετρέλαιο, τόσο από τη χρήση, όσο και από την κατανάλωση του, λόγω της βαριάς επιβάρυνσης του περιβάλλοντος με αέριους ρύπους και της επίπτωσης του στην κλιματική αλλαγή.

Η συνεισφορά της ναυτιλίας στις παγκόσμιες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, σε σχέση με δραστηριότητες από άλλους κλάδους, είναι γύρω στο 3% μόνο, βέβαια, ως εκ τούτου οδεύει προς μετάβαση σε εναλλακτικές μορφές ενέργειας και ψηφιοποίηση των συστημάτων για την προστασία του περιβάλλοντος, λόγω πολλών και διαφόρων πιέσεων από ρυθμιστικά πλαίσια. Πολλοί κατηγορούν την ελληνική ναυτιλία πως δεν κινείται γρήγορα προς σε αυτή τη μετάβαση. Οι Έλληνες πλοιοκτήτες όμως, χρειάζεται να γνωρίζουν πως ο νεότευκτος στόλος και τα νέα συστήματα είναι πλήρως ασφαλή για το αντίστοιχο φορτίο που μεταφέρουν στα βαπόρια τους. Προτού μια Εταιρεία εφαρμόσει μια νέα τεχνολογία στα πλοία της, πρέπει να αξιολογήσει την επένδυση αυτή σε επίπεδο οφέλους, τόσο χρονικά όσο και κοστολογικά και φυσικά εάν τηρεί τα νομοθετικά και συμβατικά πλαίσια της επιχείρησης. Με άλλα λόγια οι Έλληνες πλοιοκτήτες, μπορεί να είναι περισσότερο σκεπτικοί στις αλλαγές, αλλά ακριβώς επειδή είναι στην κορυφή τόσα χρόνια, μελετούν συστηματικά τις κινήσεις τους σε επίπεδο βιωσιμότητας και οφέλους για να συνεχίσουν να είναι στην κορυφή!

Υπάρχουν τρόποι η Ελλάδα να «πείσει» τις εκατοντάδες ναυτιλιακές εταιρίες του λεγόμενου «ελληνόκτητου» στόλου να βάλουν την ελληνική σημαία; Πώς αντιμετωπίζουν οι ελληνικές εταιρείες το πρόβλημα προσέλκυσης ταλέντων στο επάγγελμα του ναυτικού;

Είναι γνωστό πως η διεθνής ναυτιλία μεταφέρει περίπου το 90% του παγκόσμιου εμπορίου. Η Ελλάδα, μια χώρα που αποτελεί μόνο το 0,15% του παγκόσμιου πληθυσμού, έχει περίπου 5,500 πλοία, και κατέχει με αυτά το 20% του παγκόσμιου στόλου, σε όρους χωρητικότητας, και το 60% του Ευρωπαϊκού! Εκτός από αυτό, είναι αξιοσημείωτο να αναφερθεί πως οι Έλληνες πλοιοκτήτες χτίζουν με επιτυχία πλοία και έχουν από τους πιο ασφαλείς και πιο σύγχρονους στόλους παγκοσμίως. Η ελληνική σημαία βρίσκεται στην 9η θέση στον κόσμο, και με βάση τα παραπάνω νούμερα, θα μπορούσε να γίνει πιο ισχυρή, αλλά σίγουρα έχει να ανταγωνιστεί και πολλά άλλα νηολόγια που ίσως παρέχουν μεγαλύτερη ευελιξία στο πλοίο το οποίο δεν κινείται εντός Ελλάδας.

Επειδή όμως η ναυτιλία είναι διεθνές επάγγελμα, που μεταφέρει φορτία σε όλο τον κόσμο, υπάρχει δυσκολία στην πράξη, αλλά τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο, ειδικά εφόσον και το μεγαλύτερο ποσοστό των Ελλήνων πλοιοκτητών ζουν και έχουν τα γραφεία τους στην Ελλάδα. Με άλλα λόγια, η ελληνική ναυτιλία είναι ανθρωποκεντρική, και είναι στο χέρι μας να την προασπίσουμε, με σταθερή βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και στροφή προς την εκπαίδευση: την εξειδικευμένη εκπαίδευση του προσωπικού μας στο ελληνικό νηολόγιο, τον ψηφιακό μετασχηματισμό, και τη ναυτική εργασία.

Μεγαλώνοντας σε οικογένεια με 50 χρόνια εμπειρίας στη ναυτιλία, και 23 χρόνια εργασίας πάνω στον κλάδο, πιστεύω ακράδαντα πως η εκπαίδευση κατέχει κυρίαρχο ρόλο στην προσέλκυση ταλέντων στο επάγγελμα του ναυτικού. Μελέτες δείχνουν πως από τον αριθμό των 150.000 ναυτικών που ακολουθούσαν το επάγγελμα του ναυτικού 30 χρόνια πριν, τώρα ο αριθμός αυτός έχει πέσει στους 25.000. Επίσης, ενδιαφέρον έχει το γεγονός πως οι περισσότεροι νέοι που επιλέγουν τη ναυτιλία δεν είναι από νησιωτικές περιοχές ή από οικογένειες που ασχολούνται με τη ναυτιλία… Οι Έλληνες είναι εδώ λοιπόν για να υποστηρίξουν τη χώρα τους σε όλα τα επίπεδα, και μην ξεχνάμε πως στην Ελλάδα κάνουμε “cross trade”, γεγονός που δεν χρεώνει και δεν κοστίζει στη χώρα μας.

Τα τελευταία 10 χρόνια, ως “Concept founder” του «YES Forum», μιας πλατφόρμας ανοιχτού διαλόγου στον κλάδο της Ελληνικής Ναυτιλίας και Θαλάσσιου Τουρισμού μεταξύ διευθυντών, στελεχών και φοιτητών, πρόσφατων αποφοίτων και νέων στελεχών που πραγματοποιείται υπό την αιγίδα των Υπουργείων Ναυτιλίας, Παιδείας, Τουρισμού και της πλειοψηφίας των ελληνικών Πανεπιστημίων, έχουμε καταφέρει να ενημερώσουμε πάνω από 100.000 μαθητές και φοιτητές για την Ελληνική Ναυτιλία και τις αντίστοιχες ευκαιρίες που υπάρχουν για να προσελκύσουμε νέα ταλέντα στο χώρο.

Επιπροσθέτως, μέσω του πλέον εγκεκριμένου εκπαιδευτικού προγράμματος από το Υπουργείο Παιδείας, με τίτλο «YES Tour to Schools», διοργανώνουμε και διεξάγουμε εκπαιδευτικές επισκέψεις σε σχολικές μονάδες, προκειμένου να ενημερωθούν οι μαθητές/μαθήτριες για τις σπουδές και τις ευκαιρίες επαγγελματικής αποκατάστασης στους τομείς της Ναυτιλίας αλλά και του Τουρισμού. Με αυτό λοιπόν τον προσανατολισμό και την αγάπη για τον κλάδο, οι Ελληνικές Ναυτιλιακές, προχωράμε στη συνεχή βελτίωση μας και μεταλαμπάδευση στη νέα γενιά!

Ως πρόεδρος του iforU, ποιες δεξιότητες θεωρείτε ότι συμβάλλουν καθοριστικά στην ανέλιξη των γυναικών σε «ανδροκρατούμενους» κλάδους της οικονομίας; Πώς εκτιμάται ότι θα ομαλοποιηθεί το μισθολογικό χάσμα;

Η πορεία των γυναικών για μια ίση και ισότιμη παρουσία αλλά και συμμετοχή στους τομείς της κοινωνικοπολιτικής και οικονομικής ζωής είναι ένα μείζον ηθικό ζήτημα που απασχολεί χρόνια την κοινωνία μας. Διακρίσεις που υφίστανται οι γυναίκες τόσο στην εργασία, στην οικονομία, στην εκπαίδευση, αλλά και στην πολιτική ξεκινούν από την ίδια την οικογένεια και αποτελούν εμπόδιο στην προάσπιση αλλά και προώθηση των γυναικών στην κοινωνία. Όμως, η ενδυνάμωση των γυναικών και η αναβάθμιση των δεξιοτήτων τους ξεκινάει από τον κάθε έναν μας ξεχωριστά, και προσωπικά ήμουν και είμαι της άποψης πως όποιος δουλεύει και αξίζει, απαιτεί και θα τα καταφέρει. Βέβαια, είναι γεγονός πως οι σύγχρονες γυναίκες αντιμετωπίζουν δύο ρόλους, στην προσπάθειά τους να ανταπεξέλθουν στην καριέρα και στη μητρότητα, και είναι και χρέος του κράτους να παρέχει τις απαραίτητες δομές και εκπαιδευτικά υπόβαθρα για να μην καταρρεύσει το σύστημα. Είναι αδιαμφισβήτητα χαρακτηριστικά των γυναικών τα στοιχεία της φροντίδας, της διορατικότητας και της εξωστρέφειας, του multitasking, τα οποία ενισχύουν την επαφή μας με τους ανθρώπους. Ταυτόχρονα, έχει αποδειχτεί πως σε κρίσιμες καταστάσεις, οι γυναίκες συντηρούν πιο εύκολα την ψυχραιμία τους και διαθέτουν καθαρή σκέψη για λήψη αποφάσεων και αναδιοργάνωση, πράγμα που είναι άκρως σημαντικό για την εύρυθμη λειτουργία του επιχειρησιακού πλαισίου.

Τα τελευταία χρόνια ο αριθμός των γυναικών σε υψηλόβαθμες ιεραρχικές θέσεις αυξάνεται ραγδαία, ενθαρρύνοντας ολοένα και περισσότερες γυναίκες να ακολουθήσουν και να κυνηγήσουν τα όνειρά τους. Η ενίσχυση της δυναμικότητας αυτής, αποτελεί κίνητρο για άλλες γυναίκες να διεκδικήσουν αντίστοιχα θέσεις και ευκαιρίες που τους αξίζουν και με βάση αυτό πιστεύω θα μειωθεί το μισθολογικό χάσμα. Η επιχειρηματικότητα εξ άλλου είναι μία, δεν είναι ούτε «αντρική» ούτε «γυναικεία» και αυτό μας το αποδεικνύουν καθημερινά πληθώρα παραδειγμάτων επιτυχημένων Ελληνίδων και μη επιχειρηματιών σε κάθε κλάδο. Αυτό που μετράει για την επιτυχία της επιχείρησης, δεν είναι το φύλο αλλά η ουσιαστική συνεργασία. Ως Πρόεδρος του Μη Κερδοσκοπικό Σωματείου iforU, τα τελευταία 10 χρόνια, όπου στόχος του είναι η ενίσχυση της επιχειρηματικότητας μέσα από Mentoring και Networking, μπορώ με βεβαιότητα να πω πως υπάρχουν οργανώσεις και προγράμματα που ενδυναμώνουν τη γυναίκα και ενισχύουν την επιχειρηματικότητά της, αλλά φυσικά είναι και δική μας υποχρέωση για ενημέρωση, αντιπροσώπευση και συνεχή στήριξη αντίστοιχων δομών. Τώρα που αλλάζει και η ποσόστωση στις επιχειρήσεις, είναι πάνω στο χέρι μας να μεταδώσουμε τα μηνύματα αυτά και στις νέες γενιές που καλείται να πάρει αποφάσεις!