S&P Global: Βόμβα για την ελληνική οικονομία οι τιμές πρώτων υλών

Η Siân Jones, η οποία είναι Senior Economist της S&P Global και επικεφαλής για τις μετρήσεις του δείκτη PMI για την εγχώρια οικονομία, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Euro2day.gr, ανέλυσε διεξοδικά τις αυξανόμενες αντίξοες συνθήκες, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης της προθυμίας των πελατών λόγω των υψηλότερων τιμών και της περαιτέρω αύξησης των επιβαρύνσεων κόστους, που φαίνεται ότι θα έχουν αρνητική επίδραση στην ανάπτυξη κατά το επόμενο έτος. Η οικονομολόγος στην S&P Global εκτιμά ότι οι καθοδικοί κίνδυνοι για την επέκταση της βιομηχανικής παραγωγής το 2022 προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από τον αντίκτυπο των υψηλότερων τιμών και του πολέμου στην Ουκρανία.

O δείκτης PMI (Purchasing Managers' Index) βασίζεται σε στοιχεία έρευνας σε περίπου 300 Έλληνες κατασκευαστές, με τη μηνιαία σειρά να ξεκινά τον Μάιο του 1999. Ο PMI προτιμάται ως βασικός δείκτης των οικονομικών συνθηκών λόγω του έγκαιρου τρόπου με τον οποίο παράγονται και δημοσιεύονται τα στοιχεία, καθώς και της ακρίβειάς του, με τις απαντήσεις της έρευνας να βασίζονται σε γεγονότα και όχι σε απόψεις. Τα στοιχεία του PMI είναι επίσης συγκρίσιμα σε παγκόσμιο επίπεδο λόγω της συνέπειας της μεθοδολογίας του, με διαθέσιμα στοιχεία για περισσότερες από 40 οικονομίες.

Παρόλο που οι Έλληνες παραγωγοί έδειξαν περαιτέρω βελτίωση, στο τελευταίο σας σημείωμα φαίνεστε λίγο διστακτική, επειδή τα υποκείμενα στοιχεία δείχνουν «πιο ήπιες» συνθήκες. Ποια είναι τα βασικά ζητήματα που θα επηρεάσουν τις προοπτικές για το υπόλοιπο του έτους;

Η αποδυνάμωση της υποκείμενης ζήτησης ήταν εμφανής στα στοιχεία του δείκτη PMI του Μαΐου, τα οποία σηματοδότησαν σε γενικές γραμμές αμετάβλητα επίπεδα νέων παραγγελιών στους Έλληνες κατασκευαστές. Παρόλο που η μεταποιητική παραγωγή συνέχισε να αυξάνεται, τα υποκείμενα στοιχεία έδειξαν ιστορικά υποτονική εγχώρια και εξωτερική ζήτηση. Σύμφωνα με τους συμμετέχοντες στο πάνελ, οι υψηλότερες τιμές για αγαθά και υλικά, παράλληλα με τη μεγαλύτερη αβεβαιότητα που απορρέει από τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, μείωσαν τη ζήτηση των πελατών. Οι παράγοντες αυτοί αναμένεται επίσης να επιβαρύνουν τις προοπτικές της μεταποιητικής παραγωγής κατά το επόμενο έτος, καθώς οι δαπάνες των πελατών είναι πιθανό να συμπιεστούν περαιτέρω από την εκτίναξη του κόστους.

Οι τρέχουσες προβλέψεις σας για τη βιομηχανική παραγωγή αναμένουν αύξηση 1,6% το 2022. Υπάρχουν καθοδικοί ή ανοδικοί κίνδυνοι στους οποίους θα πρέπει να εστιάσουμε;

 Οι καθοδικοί κίνδυνοι για την επέκταση της βιομηχανικής παραγωγής το 2022 προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από τον αντίκτυπο των υψηλότερων τιμών και του πολέμου στην Ουκρανία. Αυτά έχουν ήδη προσδιοριστεί ως βασικά ζητήματα που επηρεάζουν τις τρέχουσες προβλέψεις για τον τομέα της μεταποίησης, αλλά μια επιδείνωση αυτών των ζητημάτων μπορεί να δυσχεράνει περαιτέρω τις προοπτικές. Ένα βασικό παράδειγμα θα μπορούσε να είναι μια πιο εκτεταμένη επιβάρυνση των δαπανών των πελατών, καθώς ο πληθωρισμός, η επιδείνωση των διαταραχών της αλυσίδας εφοδιασμού και οι σφιχτές χρηματοπιστωτικές συνθήκες χρησιμεύουν για να επιβαρύνουν περαιτέρω τη ζήτηση. Όσον αφορά τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας, τυχόν αρνητικές αλλαγές στην παροχή φυσικού αερίου από τη Ρωσία θα ήταν επιζήμιες για τους ενεργοβόρους υποτομείς της μεταποιητικής οικονομίας. Τούτου λεχθέντος, οι ανοδικοί κίνδυνοι στις προβλέψεις για τη βιομηχανική παραγωγή προέρχονται από τις επενδύσεις σε πιο ενεργοβόρους τομείς, σε μια προσπάθεια να προστατευθούν από τους κλυδωνισμούς στην παραγωγή.

Ο δείκτης PMI θεωρείται ένας από τους πιο αξιόπιστους πρόδρομους δείκτες για την αξιολόγηση της κατάστασης μιας οικονομίας. Ισχύει αυτό και για την ελληνική περίπτωση; Τι σημαίνουν οι σημερινοί τίτλοι του PMI για την ελληνική οικονομία;

Ο δείκτης PMI για την Ελλάδα καλύπτει μόνο τον τομέα της μεταποίησης, αλλά στα δελτία Τύπου που εκδίδουμε, κάνουμε συγκρίσεις με τα στοιχεία του ΑΕΠ. Η σχέση μας με τα επίσημα στοιχεία του ΑΕΠ είναι πολύ καλή, παρουσιάζοντας ισχυρή συσχέτιση μεταξύ των στοιχείων του ΑΕΠ και του κεντρικού αριθμού του PMI. Τα τελευταία στοιχεία του PMI δείχνουν περαιτέρω βελτίωση της υγείας του ελληνικού μεταποιητικού τομέα, αν και λιγότερο ισχυρή από ό,τι παρατηρήθηκε στο τέλος του 2021 και στις αρχές του τρέχοντος έτους. Ωστόσο, η όποια ισχύς της ελληνικής οικονομίας μέχρι το 2022 είναι πιθανό να προέλθει από τον τομέα των υπηρεσιών, καθώς η χαλάρωση των περιορισμών της Covid-19 και η μεγαλύτερη τουριστική δραστηριότητα αναμένεται να ενισχύσουν τη ζήτηση σε αυτό το τμήμα της οικονομίας.

Τέλος, ποιες είναι οι βασικές τάσεις στις πέντε σταθμισμένες συνιστώσες του PMI; Υπάρχει κάποια συνιστώσα που κινείται σε αντίθετη κατεύθυνση από τους άλλους δείκτες ή κάποια συνιστώσα που αποκαλύπτει κάποια αδυναμία, που θα μπορούσε να αποτελέσει προπομπό για τους άλλους τέσσερις;

Οι πέντε συνιστώσες του κύριου δείκτη PMI είναι οι δείκτες παραγωγής, νέων παραγγελιών, απασχόλησης, αποθεμάτων αγορών και χρόνων παράδοσης των προμηθευτών, οι οποίοι έχουν επιλεγεί για να καλύπτουν τις βασικές εξελίξεις στον τομέα της μεταποίησης.

Στην περίπτωση των στοιχείων του ελληνικού PMI τον Μάιο, είδαμε ηπιότερες συνθήκες ζήτησης, που απορρέουν από τις αυξήσεις των τιμών και τις προκλήσεις για την έγκαιρη και οικονομικά αποδοτική προμήθεια εισροών. Αυτά αναδείχθηκαν λεπτομερέστερα στον Δείκτη Χρόνων Παράδοσης Προμηθευτών και στον Δείκτη Αποθεμάτων Αγορών, όπου οι χρόνοι παράδοσης επιμηκύνθηκαν σημαντικά λόγω προβλημάτων εφοδιαστικής, ενώ τα αποθέματα προπαραγωγής εξαντλήθηκαν σημαντικά, καθώς οι επιχειρήσεις προσπάθησαν να μειώσουν το κόστος, αξιοποιώντας τα αποθέματα εισροών και ημιτελών ειδών. Επίσης, δυσκολεύτηκαν να αναπληρώσουν τα τρέχοντα αποθέματα εισροών, λόγω καθυστερήσεων στη μεταφορά από τους προμηθευτές.

Αξίζει να σημειωθεί ότι ο δείκτης χρόνων παράδοσης των προμηθευτών αντιστρέφεται στον υπολογισμό του δείκτη PMI. Εδώ, μια μέτρηση κάτω από το 50 (επιδείνωση των επιδόσεων των προμηθευτών) θα σηματοδοτούσε κανονικά τη βελτίωση των συνολικών συνθηκών λειτουργίας των ελληνικών κατασκευαστών, καθώς υποδηλώνεται μεγαλύτερη ζήτηση για εισροές λόγω της ισχυρής ζήτησης των πελατών. Μετά το ξέσπασμα της πανδημίας, ωστόσο, αυτό δεν συμβαίνει. Καθώς η παγκόσμια διαταραχή της αλυσίδας εφοδιασμού έχει αυξηθεί, με τα lockdowns και πιέσεις στο capacity και τις πιέσεις χωρητικότητας να δυσχεραίνουν τις επιδόσεις των προμηθευτών, οι προμηθευτές δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στις ανάγκες των μεταποιητικών επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα την επιδείνωση των καθυστερήσεων και την αύξηση των χρόνων παράδοσης.

Αυτό, επομένως, δεν ήταν απαραίτητα ένδειξη βελτίωσης της εικόνας της ζήτησης, αλλά μάλλον μια εικόνα της επιδείνωσης της υγείας των αλυσίδων εφοδιασμού και του πόσο εύκολα οι επιχειρήσεις ήταν σε θέση να προσαρμόσουν τις δραστηριότητές τους σε εγχώριους ή πιο τοπικούς προμηθευτές. Καθώς οι αλυσίδες εφοδιασμού παραμένουν σε δύσκολες συνθήκες, οι κατασκευαστές θα συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν περιορισμούς στην παραγωγή τους. Σε ακραίες περιπτώσεις, όπου συγκεκριμένα υλικά βρίσκονται σε έλλειψη ή είναι δύσκολο να προμηθευτούν, η ζήτηση μπορεί επίσης να περιοριστεί, καθώς οι πελάτες αναζητούν αλλού αγαθά που μπορούν να παραδοθούν πιο έγκαιρα.