Marathon VC: Η Ελλάδα μπορεί να δημιουργήσει νέα unicorns

Με αφορμή τη συμφωνία της JP Morgan με τη Viva Wallet και τη δημιουργία του πρώτου FinTech Unicorn (μονόκερος) στην Ελλάδα, δηλαδή μια νεοφυή εταιρεία που έφτασε να έχει αποτιμηθεί με αξία άνω του 1 δισ. δολαρίων, συζητάμε με τον Πάνο Παπαδόπουλο, Partner της Marathon Venture Capital.

Για όσους δεν γνωρίζουν, ο Πάνος Παπαδόπουλος ήταν Co-founder και CEO της πρώτης ίσως ελληνικής startup εταιρείας BugSense που κατέκτησε τη Silicon Valley, καθώς τρία χρόνια μετά την ίδρυσή της, ανακοίνωσε την υπογραφή συμφωνίας εξαγοράς της από τον διεθνή κολοσσό της τεχνολογίας Splunk.

Μετά το εγχείρημα BugSense, επέστρεψε από τη Silicon Valley για να συνεχίσει να κάνει αυτό που του αρέσει περισσότερο: να βοηθάει στην οικοδόμηση τεχνολογικών εταιρειών παγκόσμιας κλάσης. Με την ομάδα της Marathon Venture Capital κάνει κάτι πολύ συγκεκριμένο: επενδύει το πρώτο εκατομμύριο ευρώ σε μια startup εταιρεία και σηκώνει τα μανίκια για να βοηθήσει να δημιουργηθεί μια ταχέως αναπτυσσόμενη εταιρεία λογισμικού παγκόσμιας κλάσης.

Ο οδηγός για τη Marathon Venture Capital, τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια, είναι η βαθιά της πεποίθηση ότι η κοινότητα των Ελλήνων της τεχνολογίας μπορεί να δημιουργήσει σπουδαία πράγματα. Η συζήτηση με τον Πάνο Παπαδόπουλο δείχνει πως είναι πεπεισμένος ότι η πρόοδος που βλέπουμε σήμερα στο οικοσύστημα των startup είναι μόνο η «κορυφή του παγόβουνου».

Ο ίδιος επισημαίνει ότι «βρισκόμαστε ακόμη στην αρχή της αποστολής μας να βοηθήσουμε φιλόδοξους Έλληνες ιδρυτές να δημιουργήσουν τεχνολογικές εταιρείες παγκόσμιας κλάσης» και με τους αυξημένους πόρους που διαθέτουν, μπορούν πλέον να τους βοηθήσουν να προχωρήσουν ακόμη περισσότερο.

Λίγα λόγια αντί εισαγωγής. Τι είναι το Marathon Fund, σε τι επιχειρήσεις επενδύει και με ποιες διαδικασίες;

Το Marathon Venture Capital έχει συγκεντρώσει μέχρι σήμερα 100 εκατ. ευρώ και αυτή τη στιγμή επενδύουμε από το Marathon II, ένα όχημα 70 εκατ. ευρώ. Έχουμε συνολικά τοποθετηθεί μέχρι στιγμής σε 15 εταιρείες οι οποίες έχουν σηκώσει συνολικά πάνω από 110 εκατ. ευρώ, ενώ έχουμε πραγματοποιήσει μια αποεπένδυση. Οι εταιρείες που έχουμε υποστηρίξει, έχουν συγκεντρώσει επόμενα κεφάλαια από τα κορυφαία venture capital funds του κόσμου όπως Bain Venture Capital, Bessemer Venture Partner, Index Capital, Insight Partners, αλλά και εταιρικούς επενδυτές όπως η CNHi.

Στόχος μας είναι τεχνολογικές εταιρείες (πρωτίστως b2b software) που απευθύνονται στην παγκόσμια αγορά και μεγαλώνουν με εξαιρετικά γρήγορους ρυθμούς, ενώ διατηρούν σημαντικό κομμάτι των λειτουργιών τους στην Ελλάδα. Ως εκ τούτου, στοχεύουμε σε εταιρείες με Έλληνες ιδρυτές, ανεξαρτήτως του πού αυτοί βρίσκονται, αρκεί να υπάρχει ελληνική εταιρική παρουσία που πλέον είναι ζητούμενο ακόμα και από εταιρείες χωρίς Έλληνες ιδρυτές. Η διαδικασία μας είναι αρκετά διαφανής, καθώς όλοι οι όροι χρηματοδότησης είναι αναρτημένοι στο website μας και η συνήθης οικονομική προσφορά είναι 1 με 1,5 εκατ. ευρώ για ποσοστό 15%-20%, αναλόγως της ωριμότητας και του πλάνου της επιχείρησης.

Το Marathon είναι λοιπόν το μεγαλύτερο fund με αποκλειστική στόχευση σε ελληνικές εταιρείες τεχνολογίας αρχικού σταδίου. Πώς θα πορευτείτε στο επόμενο διάστημα; Σκοπεύετε να αλλάξετε έστω και λίγο την επενδυτική σας στρατηγική;

Δεν σκοπεύουμε να αλλάξουμε τη στρατηγική μας, καθώς το μοντέλο μας περιστρέφεται γύρω από ένα συμπαγές επενδυτικό χαρτοφυλάκιο με στόχευση σε διψήφια συμμετοχή έως και γύρους χρηματοδότησης σταδίου Series B. Από εκεί και πέρα, υπάρχει πάντα χώρος για λίγες εξαιρέσεις με πρώτες επενδύσεις σε πιο πρώιμο στάδιο. Όσον αφορά τα επενδυτικά μας ενδιαφέροντα, αυτά είναι αρκετά γενικά και επαφίονται στα πλάνα και στην ποιότητα των επιχειρηματιών που μας προσεγγίζουν ή προσεγγίζουμε εμείς, αλλά σε γενικές γραμμές προτιμούμε μοντέλα B2B και ελπίζουμε και σε κάποιες crypto επενδύσεις.

Μιας και ο χώρος των κρυπτονομισμάτων έχει μεγάλο ενδιαφέρον και επισημαίνεις ότι υπάρχει ενδιαφέρον «και σε κάποια λίγα κρυπτονομίσματα που έχουν ισχυρή τεχνολογία», θα ήθελες να αναφέρεις κάποια και γιατί είναι σημαντικά;

Εγώ προσωπικά είμαι Bitcoin maximalist, με μικρή θέση σε Ethereum και Matic (Polygon) [GS1] [PP2] [GS3].  Όπως λέει και ο Nasim Taleb, «μη μου λες τι πιστεύεις, δείξε μου τι έχεις στο χαρτοφυλάκιό σου».

Με την εισβολή από τη Ρωσία, βλέπουμε για πρώτη φορά ανθρώπους να τα χρησιμοποιούν μαζικά ως καταφύγιο πολέμου και διαφύλαξη αξίας.

Δυστυχώς, ήρθε η ώρα για τα κρυπτονομίσματα να αποδείξουν την αξία τους και πρώτα το είδαμε στην Ουκρανία. Σε ένα σκηνικό απόλυτης διάλυσης της οικονομίας αλλά και της υποδομής (τράπεζες, atms), μόνο ένα παγκόσμιο, αμερόληπτο δίκτυο μπορεί να εξασφαλίσει απρόσκοπτες συναλλαγές, κατοχή (υποθέτοντας όταν γίνεται self custody) και μια σχετικής διατήρησης της αξίας σε σχέση με το τοπικό νόμισμα. Εδώ να σημειώσουμε ότι ο όρος κρυπτονομίσματα είναι καταχρηστικός, μιας και η πλειοψηφία των tokens λειτουργούν σαν μετοχές, δικαιώματα ψήφου, παράγωγα ή κρυπτογραφικές απεικονίσεις κάποιων assets π.χ. τα fiat-backed stablecoins.

Ποιες είναι οι διαφορές και οι ομοιότητες στην προσέγγιση που απαιτείται για αυτό το asset class που έχει πλέον δημιουργηθεί στη χώρα μας;

Στην τελευταία δεκαετία, το παιχνίδι ήταν η πολύ γρήγορη ανάπτυξη, η οποία τροφοδοτούνταν από φθηνό κεφάλαιο. Η μεγάλη ανάγνωση που καλείται κάποιος επενδυτής να κάνει, είναι κατά πόσο η ιδρυτική ομάδα έχει τη διάθεση, το κατάλληλο προϊόν για να μπορέσει να στηρίξει μια τέτοια εκθετική ανάπτυξη. Ενδεικτικά, ο χρυσός κανόνας είναι τριπλασιασμός εσόδων για τρία συναπτά έτη και στη συνέχεια, διπλασιασμός για δύο έτη.

Βέβαια, παγκοσμίως λίγες εταιρείες καταφέρνουν να φτάσουν τα 100 εκατ. [GS4] [PP5] [GS6] έσοδα σε πέντε χρόνια αλλά αυτό ακριβώς είναι το ζητούμενο για ένα venture capital, να βρει τον παγκόσμιο πρωταθλητή. Ως εκ τούτου, την τελευταία δεκαετία, τα venture capital funds εστίαζαν στην ανάπτυξη και πολλές φορές τα λειτουργικά [GS7] [PP8] [GS9] περιθώρια (margins) έμπαιναν σε δεύτερη μοίρα.

Κατά την άποψή μου, η ελληνική αγορά εστιάζει σε αυξανόμενα margins, δεδομένου ότι οι εσωτερικές δυνατότητες ανάπτυξης είναι σχετικά περιορισμένες, ενώ μια εξωστρεφής startup μπορεί να αγνοήσει τα margin -όσο υπάρχει διαθεσιμότητα φθηνού κεφαλαίου-, για να επικεντρωθεί στην ανάπτυξη και στην απόσπαση μεριδίου αγοράς. Αυτή ακριβώς η θεώρηση είναι σχεδόν «εξωγήινη» στους πιο παραδοσιακούς επενδυτές. Εμείς είμαστε αρκετά τυχεροί να έχουμε επενδύσει και σε εταιρείες όπως οι Learnworlds & Hack The Box, που όχι μόνο τρέχουν με τριψήφιο ρυθμό ανάπτυξης, αλλά έχουν και ισορροπημένους ισολογισμούς αλλά και πρόσβαση σε κεφάλαια ρίσκου.

Με αφορμή και τη δημιουργία του πρώτου unicorn με ελληνικό management και έδρα, πιστεύετε ότι το οικοσύστημα στην Ελλάδα έχει ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα;

Δεν θα το έλεγα. Υπάρχει μια τάση να μιλάμε για τομείς στους οποίους υπερέχουμε, όπως π.χ. η ναυτιλία, ο τουρισμός, στους οποίους δεν θεωρούμε ότι υπάρχουν μεγάλες ευκαιρίες για software unicorns ή για την ποιότητα της εκπαίδευσης, όπου θεωρώ ότι αναλωνόμαστε να μιλάμε για το top percentile των αποφοίτων. Επίσης, άλλοι μιλάνε για ελκυστικό εργοδοτικό κόστος το όποιο ούτε είναι τόσο χαμηλό, ούτε είναι το ζητούμενο σε έναν κόσμο όπου οι μισθοί για άρτια καταρτισμένους μηχανικούς συγκλίνουν πολύ γρήγορα.

Για εμένα, το πλεονέκτημα βρίσκεται στη συγκρότηση του δικτύου των Ελλήνων επιχειρηματιών, μηχανικών [GS10] [PP11] [GS12] και επενδυτών. Το ζήτημα είναι πόσο μεγάλο και συνεκτικό γίνεται το δίκτυο, πόση πληροφορία και αξία ανταλλάσσεται μέσα από αυτό. Ένα άλλο πλεονέκτημα, κατά την άποψή μου, είναι ότι εντός ελληνικής αγοράς, η μόνη καριέρα με αξιώσεις, ανέλιξη και δυνατότητα για δημιουργία πραγματικού πλούτου φαίνεται να είναι startups και αυτό δημιουργεί τα πιο δυνατά κίνητρα. Στη δική μας θεώρηση, οι πρότερες εργασιακές εμπειρίες και τα πτυχία έρχονται σε δεύτερη μοίρα πίσω από τα κίνητρα της ιδρυτικής ομάδας και της αφοσίωσής τους να δημιουργήσουν αξία και να κάνουν τη διαφορά.

Πώς μπορεί ο μέσος Έλληνας επενδυτής να γίνει συμμέτοχος σε αυτές τις επενδύσεις; Πιστεύετε ότι η εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά μπορεί να διαδραματίσει κάποιο ρόλο σε αυτό τον τομέα των επενδύσεων;

Το συγκεκριμένο εγχείρημα (venture capital) απαιτεί ανάληψη μεγάλου ρίσκου και τα κεφάλαια συνήθως είναι μη ρευστά για πολλά χρόνια. Επίσης η ελάχιστη συμμετοχή σε ένα τέτοιο ταμείο ξεπερνά τις 150 χιλ. ευρώ, ως εκ τούτου είναι μη προσιτή στον μέσο Έλληνα επενδυτή. Για όσους θα ήθελαν να επενδύσουν μακροχρόνια στην τεχνολογία, αυτή τη στιγμή υπάρχουν εξαιρετικές ευκαιρίες στον NASDAQ και σε κάποια λίγα κρυπτονομίσματα που έχουν ισχυρή τεχνολογία.

Η εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά είναι πολύ ρηχή για να μπορεί να στηρίξει εγχειρήματα που θέλουν να πρωταγωνιστήσουν σε παγκόσμιο επίπεδο. Σκεφτείτε ότι πολλές εταιρίες μας αντλούν χρηματοδοτήσεις άνω των 20 εκατ. δολαρίων από ιδιώτες σε σύντομα σχετικά χρονικά διαστήματα και κάντε το αντιπαραβολή με εγχώριες εταιρείες πληροφορικής που αντλούν, μετά βίας, 3-5 εκατ. ευρώ στο Χρηματιστήριο Αθηνών.

Ταλέντο και τεχνολογία, ελληνικά startups. Φαίνεται πως το Marathon Fund προσπαθεί να συνεισφέρει πολλά περισσότερα στην ελληνική κοινωνία και το drain gain.

Πρωτίστως προσπαθήσαμε να πούμε στους Έλληνες μηχανικούς ότι το εθνικό/γλωσσικό τους δίκτυο αξίζει. Όλοι πάντα μιλάνε για τα ελληνικά μυαλά που διαπρέπουν αλλά όχι για τις ελληνικές ομάδες. Πλέον, έχουμε πολλά παραδείγματα όπου ελληνικές ομάδες τα κατάφεραν. Η φυγή στο εξωτερικό δεν είναι μονόδρομος, η μόνη φυγή που χρειάζεται είναι αυτή στο Internet. Ως εκ τούτου, έχουν δημιουργηθεί αρκετές καλές θέσεις εργασίας που συνδυάζουν υψηλότερες απολαβές, εξέλιξη και πρωτίστως ένα πολύ ενδιαφέρον εργασιακό αντικείμενο.

Ήδη έχουμε δει εργαζόμενους σε ελληνικές startups που προηγουμένως εργάζονταν σε εταιρείες όπως η Facebook, η Google, η Uber, η Amazon. Ενδεικτικά, τους τελευταίους 12 μήνες έχουμε δει πάνω από 80 εργαζομένους να βγάζουν ποσά άνω των 70 χιλ. ευρώ από μεταβιβάσεις των μεριδίων τους λόγω εξαγορών. Θεωρούμε ότι είναι μικρό ακόμα το νούμερο και το ποσό αλλά έχουμε θέσεις τις βάσεις για 10πλάσια αποτελέσματα. Βρισκόμαστε ακόμα σε πολύ πρώιμο στάδιο αλλά το σημαντικότερο είναι η αλλαγή του αφηγήματος και η απεμπλοκή από την εσωστρέφεια που έχει ήδη επιτευχθεί. Αναμένουμε να δούμε πλέον αρκετές εξαγορές πάνω από τα 200 εκατ. δολάρια και μερικά unicorns.