Η βιομηχανία πλαστικών στο επίκεντρο «τέλειας καταιγίδας»

Η βιομηχανία πλαστικών βρίσκεται στο επίκεντρο της «τέλειας καταιγίδας», λόγω της πανδημίας αλλά και των μεγάλων αυξήσεων στις τιμές των πρώτων υλών, υπογραμμίζει ο Βασίλης Γούναρης, πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος (ΣΒΠΕ) και διευθύνων σύμβουλος της BASF, σε συνέντευξή του στο Euro2day.gr. 

Ο ίδιος υπογραμμίζει ότι το ασφυκτικό ενεργειακό κόστος απειλεί κυρίως τις μικρότερες επιχειρήσεις του κλάδου, ενώ προτείνει λύσεις σε συνεργασία με την Πολιτεία αλλά και τους ενεργειακούς παρόχους.  

Ποιοι είναι οι παράγοντες κόστους για μια βιομηχανία πλαστικών;

Η βιομηχανία πλαστικών είναι αυτό που ονομάζουμε «ενεργοβόρα» λόγω της διαδικασίας επεξεργασίας της πλαστικής ύλης μέχρι την τελική μορφή του προϊόντος. Η τιμολόγηση των τελικών της προϊόντων εξαρτάται ιδιαίτερα από τα κόστη ενέργειας. Παράγοντες που συμβάλλουν στο τελικό κόστος είναι οι πρώτες ύλες και τα μεταφορικά κόστη. Φυσικά, υπάρχουν τα εργατικά κόστη και αυτά που αφορούν τις εγκαταστάσεις. Αυτοί είναι οι βασικότεροι παράγοντες κόστους για τη βιομηχανία πλαστικών.

Πώς έχουν μεταβληθεί αυτά τα κόστη λόγω της αναταραχής που προκάλεσε η πανδημία;

Η βιομηχανία πλαστικών βρίσκεται στο επίκεντρο της «τέλειας καταιγίδας». Αρχής γενομένης από την αύξηση των τιμών στις πρώτες ύλες από τους πρώτους μήνες του 2020 και στη συνέχεια περάσαμε στην πανδημία. Εκεί, υπήρξε μεγάλη ζήτηση για πλαστικά λόγω της παραγωγής ατομικού προστατευτικού εξοπλισμού. Αυτή η ζήτηση, σε συνδυασμό με τα περιοριστικά μέτρα παγκοσμίως και τις δυσκολίες στις μεταφορές, οδήγησαν σε σημαντικές ελλείψεις και ανατιμήσεις των πρώτων υλών. Σήμερα, υπάρχει έντονο πρόβλημα στις μεταφορές παγκοσμίως και σε συνδυασμό με την εκτίναξη του ενεργειακού κόστους προκαλούνται προβλήματα, που απειλούν την ύπαρξη πολλών μικρών εταιρειών. Η βιομηχανία πλαστικών πλήττεται σημαντικά αυτή την περίοδο και απαιτείται η συνεργασία με την Πολιτεία για να επιλυθούν υπαρξιακά προβλήματα.

Ειδικά το ενεργειακό κόστος πόσο έχει αυξηθεί το 2021 συγκριτικά με το 2020;

Υπάρχουν μέλη του Συνδέσμου Βιομηχανιών Πλαστικών Ελλάδος που ανέφεραν ακόμη και διπλασιασμό του κόστους ενέργειας σε σχέση με το 2020. Το πρόβλημα της ενέργειας στην Ελλάδα είναι διαχρονικό και με την παγκόσμια ενεργειακή κρίση και την εκτίναξη των τιμολογίων ηλεκτρικού ρεύματος έγινε ασφυκτικό για πολλές εταιρείες, ιδίως τις μικρές και μικρομεσαίες, που είναι η ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας. Σημειωτέον ότι αντιμετωπίζαμε προβλήματα στον συγκεκριμένο τομέα και πριν ενσκήψει η ενεργειακή κρίση.

Πρόσφατα δημοσιεύματα του Τύπου περιγράφουν ανάγλυφα το πρόβλημα που αντιμετωπίζουμε, μιας και σύμφωνα με αυτά η Ελλάδα είχε τον Νοέμβριο τη μεγαλύτερη μέση χονδρεμπορική τιμή ρεύματος σε όλη την Ευρώπη, με 228,87 ευρώ τη μεγαβατώρα, έναντι 198,32 ευρώ του Οκτωβρίου. Τα πρώτα μέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση δεν είναι αρκετά για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης. Θα πρέπει οι πάροχοι ενέργειας να υιοθετήσουν διμερή συμβόλαια με τις βιομηχανίες της Ελλάδας, όπως συμβαίνει και στο εξωτερικό. Επίσης, το ποσό της διαφοράς από πέρυσι στους λογαριασμούς θα μπορούσε να δοθεί σε μορφή χρηματοδότησης από τις τράπεζες, με κλιμακωτή αποπληρωμή σε βάθος χρόνου. Επιπρόσθετα, ένα μακροπρόθεσμο πλάνο είναι η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις επιχειρήσεις.

Σε τι βαθμό το επιπλέον κόστος έχει μετακυλιστεί στα τελικά προϊόντα;

Αυτή τη στιγμή δεν μπορεί να γίνει ασφαλής εκτίμηση για το ποσοστό των εταιρειών μελών μας που μετακύλισαν το κόστος στα τελικά προϊόντα. Για αυτό που μπορούμε να σας διαβεβαιώσουμε, είναι ότι όλες οι εταιρείες καταβάλλουν έναν τιτάνιο αγώνα για να συγκρατήσουν τα κόστη, αντιλαμβανόμενες τη δύσκολη συγκυρία για όλους τους Έλληνες πολίτες.

Πόσες εταιρείες δραστηριοποιούνται στη βιομηχανία πλαστικών στην Ελλάδα, πόσες θέσεις εργασίας συντηρούν και ποιος είναι ο κύκλος εργασιών συνολικά;

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του «ΙΟΒΕ», εκτιμάται ότι η λειτουργία του κλάδου συνεισέφερε περίπου 3 δισ. ευρώ ή 1,6% του ΑΕΠ της χώρας το 2018. Σε όρους απασχόλησης, η συνολική συνεισφορά εκτιμάται σε 67 χιλ. θέσεις εργασίας ή 1,8% της συνολικής απασχόλησης, ενώ τα δημόσια έσοδα από φόρους και εισφορές ξεπερνούν τα 900 εκατ. ευρώ. Ο κλάδος αναπτύσσει σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα. Το 2018, η αξία των εξαγωγών εγχώριων προϊόντων από πλαστικό ανήλθε στο 1,2 δισ. ευρώ. Τα πλαστικά συνεισφέρουν διαχρονικά περίπου το 4% των εξαγωγών προϊόντων της χώρας.

Τι σημαίνει η κατάργηση των πλαστικών μιας χρήσης για τη βιομηχανία πλαστικών και ποια είναι η στρατηγική προκειμένου να αντισταθμιστεί το αρνητικό αποτύπωμα στον κύκλο εργασιών;

Πολλές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένο κλάδο αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα βιωσιμότητας εξαιτίας της κατάργησης ορισμένων πλαστικών μιας χρήσης. Το σημαντικό πρόβλημα παραμένει ο κατακερματισμός της ενιαίας αγοράς της Ε.Ε. Πολλές χώρες δεν έχουν υιοθετήσει την Οδηγία για τα πλαστικά μιας χρήσης και έτσι υπάρχει θέμα διακρίσεων σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον ίδιο κλάδο. Ο Σ.Β.Π.Ε. από την πρώτη στιγμή συνεργάστηκε με τους εταίρους του στην Ευρώπη, κυρίως τον Σύνδεσμο Μεταποιητών Πλαστικών (EuPC), για να συνδιαμορφώσει τη στρατηγική της ευρωπαϊκής βιομηχανίας και να αμβλύνει τις επιπτώσεις για ένα σχέδιο νόμου, που έγινε πιο πολύ υπό την πίεση του συναισθήματος και όχι βασισμένος σε επιστημονικά δεδομένα. Πολλές μελέτες αξιολόγησης του κύκλου ζωής των προϊόντων καταγράφουν την υπεροχή των πλαστικών σε ό,τι αφορά τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις σε σχέση με άλλα εναλλακτικά υλικά. Επίσης, είμαστε σε συνεχή επικοινωνία με το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και μαζί με την Ομάδα εργασίας των πλαστικών μιας χρήσης προσπαθούμε να υπάρξουν κίνητρα για τις εταιρείες αυτές, προκειμένου να μη χαθούν πολύτιμες θέσεις εργασίας σε μια δύσκολη συγκυρία για την ευάλωτη ελληνική οικονομία.

Πώς επηρεάζει η συγκυρία των πολλαπλών κρίσεων τη διάρθρωση της βιομηχανίας πλαστικών (π.χ. συγκέντρωση, συγχωνεύσεις, εξαγορές ή λουκέτα);

Πολλές μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις απειλούνται ευθέως από τις πολλαπλές κρίσεις, που αναφέρατε. Υπάρχει πυρετός συζητήσεων μεταξύ των εταιρειών για την κατάσταση που έχει διαμορφωθεί. Ελπίζουμε σύντομα να υπάρξει ανάχωμα σε αυτόν τον κυκεώνα προβλημάτων που έχει απλωθεί σαν πέπλο πάνω από τη βιομηχανία πλαστικών.