Με το δάχτυλο στη σκανδάλη για νέα μέτρα απορρόφησης των κραδασμών από τις εφιαλτικές αυξήσεις των τιμών στην ενέργεια βρίσκεται το υπουργείο Οικονομικών, με τον Χρήστο Σταϊκούρα να ιεραρχεί την ακρίβεια και την ενεργειακή κρίση ως τη μεγαλύτερη πρόκληση που καλείται να διαχειριστεί το οικονομικό επιτελείο στην παρούσα συγκυρία.
Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Euro2day.gr ο υπουργός Οικονομικών ανοίγει τα χαρτιά του για τις προτεραιότητες της οικονομικής πολιτικής της κυβέρνησης σε ορίζοντα διετίας, θέτοντας σε πρώτο πλάνο τις μειώσεις φόρων και εισφορών.
Οι προεκλογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης για μειώσεις φόρων και εισφορών διαταράχθηκαν από την πανδημία και την ενεργειακή κρίση, αναγνωρίζει ο υπουργός, σημειώνοντας πως ακόμα και σε αυτό το σκηνικό η κυβέρνηση έκανε πολλά. Τα επόμενα βήματα θα κριθούν από πολλές παραμέτρους. Πανδημία, ενεργειακή κρίση και αλλαγή των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας συνθέτουν ένα σκηνικό αυξημένης αβεβαιότητας, με τον Χρήστο Σταϊκούρα να μην αποκλείει ακόμα και σε αυτό το σκηνικό να υπάρξουν νέες μειώσεις φόρων και εισφορών το 2022, εφόσον δημιουργηθούν δημοσιονομικά περιθώρια.
Τέλος επιτηδεύματος και μειώσεις ΦΠΑ φαίνεται να βρίσκονται στους τελευταίους κρίκους της αλυσίδας των φορολογικών ελαφρύνσεων, ενώ προβάδισμα κερδίζουν η μονιμοποίηση και διεύρυνση προσωρινών μέτρων (μείωση εισφορών, πάγωμα εισφοράς αλληλεγγύης, επέκταση και στο δημόσιο και στους συνταξιούχους). «Πρωτόγνωρες καταστάσεις μάς ανάγκασαν σε αλλαγή οικονομικής πολιτικής», σημειώνει ο κ. Σταϊκούρας.
Ο προϋπολογισμός του 2022, ο οποίος κατατίθεται αύριο στη Βουλή, πάντως, δεν κομίζει «εκπλήξεις». Επί του παρόντος, σημειώνει ο υπουργός Οικονομικών, «τα δημοσιονομικά περιθώρια έχουν εξαντληθεί», επομένως ο προϋπολογισμός δεν θα ενσωματώνει τίποτα περισσότερο από όσα έχει ήδη ανακοινώσει η κυβέρνηση και ο Πρωθυπουργός στη ΔΕΘ.
Παρ' όλα αυτά, αν τα έσοδα του προϋπολογισμού κινηθούν καλύτερα από το αναμενόμενο τις τελευταίες 45 ημέρες του έτους, υπάρχει πρόθεση απόδοσης της όποιας υπέρβασης, έναντι των στόχων, στην κοινωνία. «Περιμένουμε να δούμε αν υπάρχουν κάποια μικρά δημοσιονομικά περιθώρια, ώστε να βοηθήσουμε ανάλογα με την κατάσταση που θα υπάρχει στη χώρα τις επόμενες εβδομάδες, συγκεκριμένα κοινωνικά στρώματα ή ομάδες», σημειώνει ο Χρήστος Σταϊκούρας, παραπέμποντας για ανακοινώσεις τον Δεκέμβριο και χωρίς να αποκλείει -αλλά ούτε και να επιβεβαιώνει- το ενδεχόμενο καταβολής Δώρου Χριστουγέννων στους υγειονομικούς.
Αργούν τα αποκαλυπτήρια του ΕΝΦΙΑ
Στον προϋπολογισμό του 2022 (ανάπτυξη κοντά στο 7% φέτος και κοντά στο 4,5% το επόμενο έτος), το υπουργείο Οικονομικών δεν θα ανοίξει τα χαρτιά του για τον ΕΝΦΙΑ του επόμενου έτους. Ο υπουργός Οικονομικών παραπέμπει για ανακοινώσεις αργότερα τον Δεκέμβριο και για νομοσχέδιο στις αρχές του 2022, δεν δεσμεύεται για οριζόντια μείωση κατά 8%, χωρίς τελικά να την αποκλείει, αλλά επαναλαμβάνει ότι στόχος είναι οι περισσότεροι ιδιοκτήτες ακινήτων να πληρώσουν τα ίδια ή και λιγότερα σε σχέση με φέτος.
Σύμφωνα με τον Χρήστο Σταϊκούρα: «Δεν θα έχουμε αποκαλυπτήρια με τον προϋπολογισμό, θα έχετε μια εικόνα ενός ΕΝΦΙΑ ο οποίος δεν θα είναι αυξημένος το 2022, τουναντίον επιδιώκουμε να υπάρχει δημοσιονομικό περιθώριο για μια λελογισμένη μείωση, όχι με την έννοια του ποσοστού μεσοσταθμικά 8% οριζόντια, γιατί είμαστε στη φάση που έχουν ενσωματωθεί οι αντικειμενικές αξίες και πρέπει να δούμε πώς θα προσαρμοστούν οι συντελεστές στα περισσότερα νοικοκυριά. Αυτό που έχουμε πει στη ΔΕΘ φέτος και ισχύει, είναι ότι στόχος είναι το 2022 τα περισσότερα νοικοκυριά να πληρώσουν λιγότερο ΕΝΦΙΑ σε σχέση με αυτά που πλήρωναν την τελευταία διετία.
Ο συμπληρωματικός φόρος ενσωματώνεται στον κύριο φόρο αλλά δεν σημαίνει ότι μηδενίζεται, το συνολικό αποτέλεσμα επιδιώκουμε να είναι το ίδιο ή και λίγο χαμηλότερα από το 2021 και είμαστε στη διαδικασία να δούμε πώς θα γίνει αυτή η κατανομή στα νοικοκυριά. Εκτιμώ ότι η άσκηση αυτή θα έχει ολοκληρωθεί τον Δεκέμβριο, προσδοκούμε να έχουμε νομοθετήσει στις αρχές του 2022, ώστε ο νέος ΕΝΦΙΑ να ξεκινήσει από τον Μάρτιο του 2022 και οι πολίτες να πληρώσουν τον ίδιο ή μικρότερο ΕΝΦΙΑ σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα».
Σε ερώτηση αν το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει αντίστοιχο «άπλωμα» των δόσεων και για τον φόρο εισοδήματος, απαντά καταφατικά, παραπέμποντας για τον χρόνο εφαρμογής των αλλαγών στην ΑΑΔΕ, ενώ όσον αφορά τις αλλαγές στη φορολοταρία, τα φετινά Χριστούγεννα δεν φαίνεται ότι θα υπάρχουν εκπλήξεις από τους λαχνούς του πλαστικού χρήματος για τους φορολογούμενους.
Κρίσιμες αποφάσεις
Το 2022 αποτελεί κρίσιμη χρονιά για την Ευρώπη. Η αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας διχάζει για μία ακόμα φορά Βορρά και Νότο. «Υπάρχουν σημαντικές αποκλίσεις», ομολογεί ο υπουργός Οικονομικών αναφερόμενος στις τελευταίες συνεδριάσεις των συμβουλίων υπουργών Οικονομικών ευρωζώνης και Ε.Ε, καταγράφοντας όμως τη σύμφωνη γνώμη όλων στην ανάγκη να υπάρξει μείωση του χρέους. Η εξαίρεση αμυντικών δαπανών και δαπανών που σχετίζονται με το μεταναστευτικό τέθηκαν ήδη στο τραπέζι των συζητήσεων για την αναθεώρηση των δημοσιονομικών κανόνων, όπως και η αλλαγή του βηματισμού μείωσης του χρέους, όπως μας μεταφέρει ο Χρήστος Σταϊκούρας, δηλώνοντας «ρεαλιστικά αισιόδοξος πως θα βρεθεί λύση» και εκφράζοντας την πεποίθηση πως «η Ευρώπη μαθαίνει από τα λάθη της».
Για την Ελλάδα των επόμενων ετών άλλωστε ο υπουργός Οικονομικών εκτιμά πως όσο ασκείται προσεκτική οικονομική πολιτική, η χώρα δεν απειλείται από νέες μνημονιακές περιπέτειες.