Δ. Ανδριόπουλος: Χρειάζεται βελτίωση στο μοντέλο των ΣΔΙΤ

Ευκαιρίες «μέσα στα πόδια μας» όσον αφορά την αξιοποίηση ακινήτων διακρίνει ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Dimand Δημήτρης Ανδριόπουλος, επικεφαλής μιας εκ των σημαντικότερων και ενεργότερων εταιρειών στον τομέα ανάπτυξης ακινήτων.

Στη συνέντευξη που παραχώρησε στο Euro2day.gr, o κ. Ανδριόπουλος, ο οποίος συμμετείχε και στο φετινό Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, αναγνωρίζει πως διακρίνεται επιτάχυνση στην ανταπόκριση των δημόσιων φορέων για την προώθηση μεγάλων έργων ανάπλασης, αν και επισημαίνει πως η πολεοδομική και αδειοδοτική νομοθεσία και οι διατάξεις συνεχίζουν να αποτελούν τροχοπέδη.

Τοποθετείται όσον αφορά τα έργα ΣΔΙΤ, εκτιμώντας ότι το μοντέλο επιδέχεται βελτιώσεις, προκειμένου να προωθηθούν επενδύσεις μέσω της συγκεκριμένης διαδικασίας, ενώ εκτιμά ότι η ταχύτητα θα παίξει ρόλο στο νέο πλαίσιο που διαμορφώνεται με τους πόρους και τους όρους του Ταμείου Ανάκαμψης.

Αναφέρεται στο παράδειγμα του Πειραιά και των έργων που η Dimand έχει αναλάβει στην περιοχή, δίνοντας ένα παράδειγμα της αξίας που δημιουργούν οι στοχευμένες επενδύσεις σε ολόκληρες περιοχές. Τέλος, απαριθμεί τα προσεχή έργα της εταιρείας και περιγράφει το πεδίο αξιοποίησης ακινήτων υπό το πρίσμα των επιπτώσεων της πανδημίας.

Η αξιοποίηση ακινήτων μεγάλης κλίμακας υπήρξε μια μεγάλη «υπόσχεση» τα προηγούμενα χρόνια, με έργα όπως το Ελληνικό ή η ανάπλαση του Βοτανικού να περιμένουν την ωρίμανσή τους. Ποιες είναι οι παράμετροι εκείνες που εμποδίζουν ή καθυστερούν την υλοποίηση;

Εξ ορισμού η ανάπτυξη ακινήτων μεγάλης κλίμακας είναι σύνθετη και εμπλέκει πολλούς φορείς. Επομένως, η ωρίμανσή τους απαιτεί συγκριτικά μεγαλύτερο χρόνο, λόγω και των επιμέρους συμφωνιών που πρέπει να επιτευχθούν κατά περίπτωση. Εάν ωστόσο πρέπει να εστιάσω σε έναν παράγοντα, αυτός είναι η πολεοδομική και αδειοδοτική νομοθεσία και διατάξεις.

Εκτιμάτε ότι έχουν αλλάξει οι συνθήκες όσον αφορά την προώθηση επενδύσεων στην αξιοποίηση ακινήτων;

Τα τελευταία 2-3 έτη παρατηρούμε μία συστηματική προσπάθεια επίσπευσης των διαδικασιών και ικανοποίησης των προϋποθέσεων για την αξιοποίηση ακινήτων και την πραγματοποίηση επενδύσεων εν γένει. Εκτός από την κυβερνητική κατεύθυνση και στήριξη, παρατηρούμε κινητοποίηση και ανταπόκριση τόσο από τις δημοτικές αρχές όσο και από τον ιδιωτικό τομέα. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, αν αναλογιστεί κανείς το μέγεθος των έργων και της απορρόφησης κονδυλίων του Ταμείου Ανάκαμψής που πρέπει να επιτύχουμε μέχρι το 2025.

Η στρατηγική συνεργασία της Dimand με την EBRD και τη HIG Capital σηματοδότησε την εισροή ξένων επενδυτικών κεφαλαίων. Εκτιμάτε ότι η ελληνική αγορά μπορεί να προσελκύσει περισσότερες ξένες επενδύσεις;

Το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών να επενδύσουν στην ελληνική αγορά ήταν και παραμένει υψηλό, διότι η Ελλάδα είναι μία χώρα της Ευρωπαϊκής και Νομισματικής Ένωσης με δυνατότητα συγκριτικά υψηλότερων αποδόσεων, ήτοι με εν δυνάμει καλύτερη σχέση κινδύνου - αποδόσεων (risk-return). Αυτό που θεωρώ, ωστόσο, σημαντικό είναι το προφίλ των επενδυτών. Είναι ζητούμενο οι ξένοι επενδυτές να έχουν μακροπρόθεσμο χαρακτήρα και όχι ευκαιριακό και βραχυπρόθεσμο. Η στρατηγική μας συνεργασία με τις EBRD και HIG Capital αποδεικνύει ακριβώς αυτό, καθότι η σχέση μας είναι μετοχική και το αντικείμενο της επένδυσης κυριολεκτικά «ακίνητο». Μας τιμά το γεγονός ότι οι εταίροι μας αναλαμβάνουν από κοινού με την Dimand το development risk σε βάθος χρόνου και πιστεύω ότι αυτή η τάση θα συνεχιστεί και θα επεκταθεί και σε άλλους κλάδους.

Πώς αποτιμάτε το μοντέλο σύμπραξης ιδιωτικού και δημόσιου τομέα και τους προωθούμενους διαγωνισμούς, όπως το project της ΧΡΩΠΕΙ και της ΠΥΡΚΑΛ;

Το μοντέλο των ΣΔΙΤ λειτουργεί επί σειρά ετών με σχετική επιτυχία. Θεωρώ ωστόσο ότι υπάρχουν περιθώρια διεύρυνσης και βελτίωσης αυτού. Ενδεικτικά θα ήθελα να αναφέρω το πλαίσιο των «προτύπων προτάσεων», το οποίο είναι υπό εξέταση και το κριτήριο αξιολόγησης του «αποδεκτού έργου», το οποίο υιοθετήθηκε προσφάτως στο ΣΔΙΤ του Κέντρου Καινοτομίας (ΧΡΩΠΕΙ). Παράλληλα πιστεύω ότι κριτήρια αξιολόγησης όπως μελετητικά ή εργοληπτικά πτυχία είναι κατάλοιπα του πλαισίου δημοπράτησης Δημοσίων Έργων και οφείλουν να εκλείψουν ή να αντικατασταθούν με άλλα, που θα διευρύνουν τον ανταγωνισμό. Για παράδειγμα, αν η Blackstone θέλει να επενδύσει σε ένα ΣΔΙΤ, πρέπει εκ προοιμίου να έχει συμφωνήσει με τους μελετητές και κατασκευαστές; Προσωπικά, δεν νομίζω. Το ΣΔΙΤ της ΧΡΩΠΕΙ βρίσκεται στη φάση εκδήλωσης ενδιαφέροντος και το γεγονός ότι η Dimand σε συνεργασία με τη Μυτιληναίoς Α.Ε. και το Τεχνολογικό Πάρκο Βαρκελώνης συμμετέχει, δείχνει έμπρακτα την πίστη μας στο εγχείρημα.

Τι αλλαγές έφερε η κρίση της πανδημίας στην εγχώρια αγορά αξιοποίησης ακινήτων;

Η πανδημία επέδρασε με διαφορετικό τρόπο στις διάφορες κατηγορίες ακινήτων, τόσο διεθνώς όσο και στην Ελλάδα, με μεγάλο κερδισμένο τον κλάδο των logistics. Οι αλλαγές που επέφερε και θα επιφέρει δεν είναι ακόμη ξεκάθαρες, καθώς υπάρχουν αντικρουόμενες ενδείξεις. Προσωπικά πιστεύω ότι το μοντέλο εργασίας θα αλλάξει και κατ' επέκταση ο σχεδιασμός των κτιρίων γραφείων, χωρίς όμως μείωση των συνολικά ζητούμενων επιφανειών και ότι ο ξενοδοχειακός κλάδος θα ανακάμψει σύντομα. Η κατοικία θα ακολουθήσει την ιστορική της πορεία ενώ το retail θα παραμείνει σε τροχιά υποκατάστασης από τις διαδικτυακές πωλήσεις, με τα retail parks να διαφοροποιούνται, σημειώνοντας επιτυχία.

Πού εκτιμάτε ότι αναδύονται νέες ευκαιρίες αξιοποίησης;

Οι νέες σημαντικές ευκαιρίες αξιοποίησης βρίσκονται, όπως πάντα, εκεί που δεν τις περιμένεις. Θα μπορούσα να πω «μέσα στα πόδια μας», στον αστικό ιστό που μεταλλάσσεται, όπως για παράδειγμα έγινε στον Αγ. Διονύσιο Πειραιά, στον Βοτανικό - Ελαιώνα και σε άλλες περιοχές, που θα βγουν ωφελημένες από τις δράσεις του Ταμείου Ανάκαμψης και τα έργα υποδομής.

Τα έργα της Dimand στον Πειραιά (ανάπλαση των εγκαταστάσεων Παπαστράτος, αλλά και ο Πύργος), πώς εκτιμάτε ότι επηρεάζουν την αξία της περιοχής;

Το 2016, η περιοχή του Αγ. Διονυσίου Πειραιά αποτελούσε μία παλαιά εγκαταλειμμένη βιομηχανική-βιοτεχνική περιοχή, με εξαίρεση το παραλιακό της μέτωπο. Η αρχική μας επένδυση σε συνεργασία με την EBRD και τις Grivalia/Eurobank ολοκληρώθηκε σε φάσεις μέχρι το 2020 και έδωσε το έναυσμα για την αξιοποίηση και ανάπλασή της. Σήμερα, τόσο εμείς όσο και άλλοι επενδυτές αναπτύσσουν διάφορες αστικές χρήσεις, όπως γραφεία, κατοικίες, ξενοδοχεία και καταστήματα, οι οποίες σε συνδυασμό με τις δράσεις του Δήμου Πειραιά σταδιακά μεταμορφώνουν την περιοχή σε ζωντανό τμήμα της πόλης. Αυτό έχει ήδη αυξήσει τις αξίες και αναμένεται συνέχεια. Ο Πύργος του Πειραιά που αναπτύσσουμε σε συνεργασία με τις EBRD και Prodea Investments είναι ένα αντίστοιχο case σε μικρότερη μεν κλίμακα, αλλά μεγαλύτερη προβολή.

Ποια είναι τα άμεσα projects της Dimand και πώς εξελίσσονται;

Η Dimand είναι σήμερα ενεργή σε 8 επενδυτικά έργα, τα οποία βρίσκονται σε διάφορα στάδια εξέλιξης (Συγκρότημα Γραφείων επί της Λ. Συγγρού, ξενοδοχείο Moxy στην Πλ. Ομονοίας, Πύργος Πειραιά, 3 νέα κτίρια στον Αγ. Διονύσιο Πειραιά, μετασκευή κτιρίου ΕΕΔΕ, ανάπτυξη γραφείων στο Μαρούσι, ανάπτυξη γραφείων στη Δυτική Θεσσαλονίκη και ξενοδοχειακή-οικιστική ανάπτυξη στα Χανιά), ενώ προετοιμάζει 4 νέα έργα μη ανακοινώσιμα προς το παρόν. Παράλληλα συνεχίζει την παροχή υπηρεσιών σε έργα προβολής όπως το νέο Γήπεδο της ΑΕΚ, που αναμένεται να ολοκληρωθεί τέλος αυτής της χρόνιας, αρχή της επόμενης και το One and Only στα παλαιά «Αστέρια» της Γλυφάδας.