«Η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα αποκτά σοβαρούς εκπροσώπους»

Αλλαγή κλίματος ως προς την επιχειρηματικότητα αιχμής την τελευταία πενταετία διαπιστώνει στην Ελλάδα ο Χάρης Μακρυνιώτης, διευθύνων σύμβουλος του μη κερδοσκοπικού οργανισμού Endeavor Greece. Μετά τη συμπλήρωση πέντε χρόνων λειτουργίας του οργανισμού στη χώρα, την επαφή με μικρές και μεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις αλλά και την τριβή με το ευρύτερο οικονομικό περιβάλλον, ο κ. Μακρυνιώτης διαπιστώνει ουσιαστική μεταστροφή υπέρ των ποιοτικών επιχειρηματικών εγχειρημάτων, τα οποία «αρχίζουν πια να αγγίζουν τον πυρήνα της οικονομίας».

Κατά τον ίδιο, υπάρχουν τρεις λόγοι οι οποίοι συνετέλεσαν ώστε μέρος των μικρομεσαίων επιχειρήσεων να βγει από το περιθώριο. «Πλέον στον στίβο της επιχειρηματικότητας εισέρχονται άνθρωποι μεγαλύτερης ηλικίας, με προηγούμενη επαγγελματική εμπειρία σε μεγάλες εταιρίες και συχνά εργασιακή προϋπηρεσία στο εξωτερικό, και ως εκ τούτου διαθέτουν πιο ώριμο προφίλ» αναφέρει ως πρώτο λόγο ο κ. Μακρυνιώτης.

Σημειώνει επίσης πως η απομάκρυνση από τον στενό τεχνολογικό τομέα -όπου στην Ελλάδα δεν υπάρχει ισχυρή παράδοση- και η στροφή όσων επιχειρούν σε παραδοσιακούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας με μια νέα ωστόσο προσέγγιση, αποτέλεσε μια τάση που τελικά πέτυχε να αναδείξει αξιόλογες προσπάθειες. Αναγνωρίζει επίσης ότι υπάρχει μετακίνηση και στον χώρο της εκπαίδευσης, όπου αναδύονται οργανωμένες προσπάθειες σύνδεσης των φοιτητών με την αγορά.

Θεωρεί ότι η ωρίμανση και η επιτυχία κάποιων νέων επιχειρήσεων, «που κατάφεραν να ταρακουνήσουν τον κλάδο τους», στάθηκαν υποστηρικτικά παραδείγματα για την προώθηση της επιχειρηματικότητας. «Νομίζω ότι αρχίζει η μικρομεσαία επιχειρηματικότητα να αποκτά σοβαρούς εκπροσώπους. Τα success story της τελευταίας περιόδου ενσωματώνουν κατά τη γνώμη μου όλες τις παραπάνω παραμέτρους».

Οι ευκαιρίες

Υπάρχουν κάποια trends στη διεθνή επιχειρηματικότητα τα οποία στην Ελλάδα ενδεχομένως να μην μπορούμε να τα παρακολουθήσουμε, υποστηρίζει ο κ. Μακρυνιώτης, προσθέτοντας ωστόσο ότι «σε όλους τους τομείς της ελληνικής οικονομίας υπάρχουν ευκαιρίες. Μπερδευόμαστε γιατί παρακολουθούμε τη συρρίκνωση ή την υπερσυγκέντρωση των κλάδων, αλλά δεν βλέπουμε ότι εκεί ανοίγονται ευκαιρίες για μια νέα προσέγγιση, όπως συνέβη για παράδειγμα στις μεταφορές με την Taxibeat, στα αναψυκτικά με την Green Cola, ή στην ασφάλιση των ΙΧ με την Hellas Direct», εξηγεί.

Κατά τον κ. Μακρυνιώτη, το στοίχημα των επιχειρήσεων είναι πια να αναπτυχθούν και να μεγαλώσουν. «Η ελληνική επιχείρηση πρέπει να μεγαλώσει για να γίνει μικρή. Γιατί σήμερα είναι πολύ μικρή. Έχει πολλά περιθώρια έως ότου συγκρουστεί με τις συμπληγάδες της συγκέντρωσης. Εξάλλου πάντα θα υπάρχουν μικρά οικοσυστήματα -που γι' άλλους λόγους- που είναι αναγκαία στις μεγάλες πολυεθνικές. Το ζητούμενο είναι να φτιάξεις εταιρίες που επιτυγχάνει το scale up».

Εκτιμά δε ότι σήμερα υπάρχουν σημαντικές ευκαιρίες και στον τομέα της χρηματοδότησης. «Εκτιμώ μάλιστα ότι την προσεχή διετία θα υπάρξει υπερπροσφορά από τους επενδυτές να τοποθετηθούν σε υπό ανάπτυξη εταιρίες, και άρα για το μέλλον εκτιμώ ότι οι επιχειρήσεις με το παραπάνω προφίλ δεν θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα χρηματοδότησης. Ήδη για τις εταιρίες του δικτύου μας υπάρχει κινητικότητα ακόμη και από τον τραπεζικό τομέα». Υπενθυμίζεται ότι τα μέλη του δικτύου της Endeavor έχουν προσελκύσει την τελευταία πενταετία αθροιστικά επενδυτικά κεφάλαια συνολικού ύψους 106 εκατ. ευρώ.

Αναγνωρίζει ότι υπάρχει μια αδυναμία «συγχρονισμού του συστήματος», δηλαδή των πηγών χρηματοδότησης και των εταιριών, αλλά θεωρεί ότι η κατάσταση σήμερα είναι σαφώς βελτιωμένη σε σχέση με την προηγούμενη διετία. «Σιγά σιγά δημιουργούνται νέες ευκαιρίες χρηματοδότησης όπως για παράδειγμα τα υπο-ταμεία που θα ενταχθούν στο EquiFund. Επίσης οι τράπεζες θα αρχίσουν μεσοπρόθεσμα να χορηγούν», εκτιμά.

Συμπληρώνει ωστόσο ότι υπάρχει και θέμα οργάνωσης των επιχειρήσεων, ώστε αυτές να γίνουν «ορατές» και άξιες να διεκδικήσουν επενδυτικά κεφάλαια. «Πάντως, οι εταιρίες χρειάζονται και χρόνο, έως ότου αποδώσουν τα επιχειρησιακά τους σχέδια, και χρήμα ώστε να τα υλοποιήσουν. Κάπου ωστόσο φαίνεται ότι αρχίζει να βρίσκεται ένα σημείο ισορροπίας, και γι' αυτό εξάλλου εκδηλώνονται διάφορες κινήσεις, που εντέλει οδηγούν τις επιχειρήσεις ψηλότερα», καταλήγει.

Κατά τον ίδιο πάντως, το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι επιχειρήσεις που λειτουργούν στην Ελλάδα είναι η εξεύρεση εξειδικευμένου προσωπικού. «Δεν μπορούν να πληρώσουν μισθούς τέτοιους που να κρατήσουν αξιόλογα στελέχη, τα οποία τελικά στρέφονται στο εξωτερικό. Εκεί προκύπτει το βασικό ζήτημα του μη μισθολογικού κόστους, το οποίο επηρεάζει την προσφορά των αμοιβών εκ μέρους των επιχειρήσεων. Η πλειονότητα των επιχειρήσεων ψάχνει να βρει τρόπους να πληρώσει τους ανθρώπους της», αναφέρει.

Οι στόχοι της Endeavor

Από το 2012, στο δίκτυο Endeavor που στηρίζει περισσότερους από 1.500 επιχειρηματίες διεθνώς έχουν ενταχθεί 23 ελληνικές εταιρείες, μετά από αξιολόγηση 1.000 και πλέον εταιρειών. Σήμερα, το δίκτυο αποτελείται από τις Hellas Direct, Papadimitriou, HotelBrain, Insurance Market, ERGON, Brainbox, Think Digital Group, Green Cola, Travelplanet24/Tripsta, blueground, FREZYDERM, Avocarrot, Sychem, Workable, CHB Group, Forky, KONBA, Yodiwo και προσφάτως τη Raymetrics.

Οι εταιρείες αυτές απασχολούν άμεσα και έμμεσα περισσότερους από 17.000 εργαζόμενους, 80% των οποίων εκτός Αθηνών. Ο συνολικός κύκλος εργασιών τους είναι 251 εκατ. ευρώ και έχουν εκτεταμένη παρουσία στο εξωτερικό καθώς εξάγουν ή έχουν επιχειρηματική δραστηριότητα σε 95 χώρες. Στους νέους στόχους του οργανισμού είναι σαφώς η ένταξη νέων αξιόλογων εταιριών. «Στρεφόμαστε σε βιομηχανικές εταιρίες, που προσφέρουν προϊόντα ή υπηρεσίες σε άλλες επιχειρήσεις, και εξετάζουμε διάφορες περιπτώσεις» αναφέρει.

Πέραν των στρατηγικών συνεργασιών που ήδη διαθέτει (Εθνική Τράπεζα, ΕΥ, Accenture, DDB/Tribal Worldwide Athens, Korn Ferry), το ελληνικό τμήμα της Endeavor εξετάζει και νέες συμπράξεις. «Συζητάμε το ενδεχόμενο νέων συνεργασιών με επενδυτικούς και χρηματοδοτικούς φορείς, όπως τα νέα VCs του EquiFund, ακόμη και με την EBRD, προκειμένου να παρέχουμε υποστηρικτικές και συμβουλευτικές υπηρεσίες, στον άξονα αξιολόγησης και εξεύρεσης επιχειρηματικών σχημάτων προς χρηματοδότηση».

Τέλος, ο οργανισμός συνεχίζει και φέτος σε συνεργασία με τον ΟΠΑΠ το πρόγραμμα Επιχειρηματικής Ανάπτυξης, κατά το οποίο αναπτυσσόμενες επιχειρήσεις λαμβάνουν εξειδικευμένη και ολοκληρωμένη υποστήριξη αλλά και πρόσβαση σε ένα δίκτυο υψηλόβαθμων στελεχών της αγοράς.