Παπαδημητρίου: Η χώρα έχει μπει σε διαφορετικό ρυθμό

Αισιόδοξος ότι η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας θα κινηθεί φέτος περίπου στο 2% εμφανίζεται ο υπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης Δημήτρης Παπαδημητρίου σε συνέντευξή του στο Euro2day.gr.

Ο κ. Παπαδημητρίου, που μας υποδέχτηκε στο γραφείο του την περασμένη Παρασκευή, λίγο μετά την ανακοίνωση των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ για το ΑΕΠ, εκτιμά ότι το τρίτο τρίμηνο, λόγω της μεγάλης τουριστικής κίνησης, θα ενισχύσει τα μεγέθη της οικονομίας ώστε να πιαστούν οι στόχοι, ενώ ιδιαίτερη σημασία αποδίδει και στους δείκτες των εξαγωγών και της μεταποίησης.

Αν και ήρεμος, δεν κρύβει την ανησυχία του για την τρίτη αξιολόγηση, ενώ μιλά για τη σημαντική πρόοδο που έχει κάνει η χώρα ως επενδυτικός προορισμός.

Ο κ. Παπαδημητρίου στέκεται στην ανάγκη αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου, εξηγεί πώς θα λειτουργεί η Αναπτυξιακή Τράπεζα και ποιοι είναι στόχοι του εξωδικαστικού μηχανισμού.

Τέλος, χαρακτηρίζει τον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης «απεγνωσμένο», τονίζοντας ότι οι λέξεις του «είναι άστοχες».

Κύριε Παπαδημητρίου, η ΕΛΣΤΑΤ ανακοίνωσε την εξέλιξη του ΑΕΠ για το δεύτερο τρίμηνο του έτους. Είστε ικανοποιημένος από αυτή την επίδοση; Πιστεύετε ότι θα πιαστεί ο ετήσιος στόχος για ανάπτυξη στην περιοχή του 2%;

Κοιτάξτε, πάντα το δεύτερο τρίμηνο, στις περισσότερες οικονομίες, το ΑΕΠ δεν είναι τόσο υψηλό όσο το τρίτο και τέταρτο. Αυτό που είναι σημαντικό και έχει ενδιαφέρον και δεν υπάρχει αμφιβολία, είναι ότι η χώρα έχει μπει σε βιώσιμη τροχιά ανάπτυξης. Το ότι το δεύτερο τρίμηνο ο ρυθμός ανάπτυξης είναι μεγαλύτερος από το πρώτο τρίμηνο δείχνει ότι ο στόχος του 1,8% για το 2017 είναι πολύ εφικτός. Από αυτή την άποψη, λοιπόν, μπορώ να πω ότι εκτός από το ΑΕΠ που δείχνει αυτή την ανάπτυξη, όλες οι άλλες μεταβλητές που επιβεβαιώνουν την υγεία μιας οικονομίας είναι πάρα πολύ θετικές. Συνεπώς, αυτή η προσπάθεια που έχει κάνει η κυβέρνηση από το 2016 μέχρι τώρα, παρόλο που είχε τα προβλήματα της δεύτερης αξιολόγησης, για την οποία πέρασε πολύ περισσότερος χρόνος από ό,τι χρειαζόταν, είναι σε πολύ καλό δρόμο.

Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, όμως, καταγράφουν υποχώρηση των επενδύσεων. Πού το αποδίδετε αυτό;

Από κάποια άποψη μπορώ να πω ότι το δεύτερο τρίμηνο είναι κι αυτό όπως το πρώτο τρίμηνο, με την έννοια ότι δεν είχε κλείσει η αξιολόγηση. Αυτό είχε κάποια σημασία για τις επενδύσεις, καθώς επενδυτές ναι μεν ήθελαν να επενδύσουν, αλλά ήταν λίγο διστακτικοί γιατί περίμεναν το κλείσιμο της αξιολόγησης. Την ίδια στιγμή, τα διάφορα δημοσιεύματα του ξένου Τύπου είχαν διαμορφώσει ένα κλίμα το οποίο δεν ήταν ενθαρρυντικό. Παρ' όλα αυτά, το κλίμα φοβίας δεν πέρασε, δεν πήγαμε πίσω στην ανάπτυξη, αλλά το αντίθετο, καταγράφηκε και αύξηση του ΑΕΠ σε σχέση με το πρώτο τρίμηνο. Για αυτό και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι το 2017 θα υπάρξει υποχώρηση των επενδύσεων. Το αντίθετο περιμένουμε.

Οπότε, λαμβάνετε θετικά μηνύματα στο κεφάλαιο των επενδύσεων…

Αυτό που ξέρω είναι ότι το επενδυτικό κλίμα είναι πάρα πολύ ενθαρρυντικό, βλέπω πολλούς επενδυτές κάθε μέρα και δεν ακούω παρά μόνο ότι θέλουν ή ήδη έχουν επενδύσει. Δεν είναι βέβαια όλοι με τις μεγάλες επενδύσεις των 300 εκατ. ευρώ, όπως ο Παπαστράτος, αλλά υπάρχουν και πολλές μικρότερες επενδύσεις, της τάξεως των 5, 6, 7 εκατομμυρίων ευρώ, για τις οποίες όμως δεν ακούμε. Είναι οι λεγόμενοι «αθόρυβοι» επιχειρηματίες που έχουν δει τις ευκαιρίες, έχουν δει ότι η χώρα έχει μπει σε διαφορετικό ρυθμό. Αυτοί βλέπουν ότι και η ιδιωτική κατανάλωση αυξάνεται, οπότε παράγουν και για την εγχώρια ζήτηση αλλά και για καλύψουν τη ζήτηση των εξαγωγών. Οι εξαγωγές, όπως ξέρετε, έχουν δείξει τεράστια άνοδο σε σύγκριση όχι μόνο με την αντίστοιχη περίοδο του 2016 και του 2015, αλλά της τελευταίας δεκαετίας. Όπως και άλλοι δείκτες, όπως ο PMI, ο οποίος έχει ξεπεράσει τις 52 μονάδες, που δείχνει ότι η χώρα αναπτύσσεται, ότι υπάρχει πραγματικός ρυθμός ανάπτυξης και αυτό φυσικά που επισημαίνει είναι ότι το παραγωγικό μοντέλο που προσπαθεί να δημιουργήσει η κυβέρνηση είναι απόλυτα αναγκαίο, για αυτό και προσπαθούμε να το εδραιώσουμε με τέτοιο τρόπο ώστε να γίνει μόνιμο.

Πάντως υπάρχει ακόμη μεγάλη απόσταση στο να πιαστεί ο στόχος του 2%. Πώς θα τροφοδοτηθεί η ανάπτυξη στο δεύτερο εξάμηνο;

Ας μην ξεχνάμε ότι το τρίτο τρίμηνο είναι το σημαντικότερο για τον τομέα του τουρισμού και όπως όλοι γνωρίζουμε φέτος έχουμε ρεκόρ στις αφίξεις τουριστών, ενώ και οι δαπάνες τους είναι αρκετά μεγαλύτερες από αυτές των προηγούμενων χρόνων. Το ποσοστό του τουρισμού στο ΑΕΠ θα είναι πολύ σημαντικό και σημαντικότερο από τα προηγούμενα χρόνια, με αποτέλεσμα να δώσει ισχυρή ώθηση στην ανάπτυξη της χώρας αλλά και στην απασχόληση, διότι δεν είναι μόνο οι άμεσες θέσεις εργασίας που δημιουργούνται αλλά είναι και οι έμμεσες, οι οποίες συμβάλλουν στην ακόμη μεγαλύτερη ανάπτυξη στο ΑΕΠ. Οπότε το τρίτο τρίμηνο θα είναι το πιο σημαντικό και νομίζω ότι επειδή η τουριστική περίοδος δεν κρατάει μόνο ως το τέλος Σεπτεμβρίου, αλλά συνεχίζεται τον Οκτώβριο, η επίδραση του τουρισμού στο ΑΕΠ θα είναι ακόμη μεγαλύτερη. Επίσης υπάρχει και ο τομέας της μεταποίησης, που έχει αρχίσει και δείχνει στοιχεία ανάπτυξης. Όπως έχουμε δει από τη βιομηχανική παραγωγή, η αύξηση είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι ήταν πέρυσι και αυτό θα συνεχιστεί, όπως επίσης και η ενίσχυση των εξαγωγών.

Ωστόσο μπροστά μας έχουμε την τρίτη αξιολόγηση. Δεν σας ανησυχεί η έκβασή της και οι επιπτώσεις που μπορεί να έχει στην αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας;

Κοιτάξτε, δεν θα ήταν πολύ έξυπνο να πω ότι δεν ανησυχώ για την τρίτη αξιολόγηση, αλλά και γενικά για οποιαδήποτε αξιολόγηση. Όπως έχει αποδειχθεί, όλες οι αξιολογήσεις είναι δύσκολες, αλλά νομίζω ότι αυτή η αξιολόγηση, αν και μπορεί να μην κλείσει μέσα σε ένα μήνα, ωστόσο τα προαπαιτούμενα και αυτά που χρειάζονται για να κλείσει είναι τα περισσότερα στη διαδικασία της τακτοποίησης. Τα θέματα που ίσως έχουν κάποιο πρόβλημα είναι πολύ λίγα, αλλά νομίζω ότι θα είναι πολύ πιο σύντομη από ό,τι ήταν η προηγούμενη.

Μιλήσατε προηγουμένως για την υλοποίηση επενδύσεων. Ωστόσο στρατηγικές, δηλαδή μεγάλες επενδύσεις, δεν βλέπουμε. Γιατί;

Βλέπουμε. Στο επόμενο διάστημα, αμέσως μετά τη ΔΕΘ, θα έχουμε άλλη μία συνεδρίαση της Διυπουργικής Επιτροπής Στρατηγικών Επενδύσεων, καθότι υπάρχουν τουλάχιστον δύο-τρία μεγάλα επενδυτικά σχέδια που νομίζω ότι είναι ώριμα και μπορούν να εγκριθούν.

Στον τομέα του τουρισμού και αυτά;

Δεν μπορώ να σας δώσω περισσότερες λεπτομέρειες, αλλά δεν είναι στον τομέα τουρισμού. Είναι στους τομείς της ενέργειας και των τηλεπικοινωνιών.

Με τις επενδύσεις που έχουν υπαχθεί στον αναπτυξιακό νόμο τι γίνεται;

Αναφορικά με τον αναπτυξιακό νόμο, στην πρώτη φάση, στο πλαίσιο των τεσσάρων καθεστώτων που έχουν προκηρυχθεί έχουν ενταχθεί 772 επενδύσεις. Αυτή τη στιγμή έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος της πληρότητας των αιτήσεων και προχωράμε στον έλεγχο της νομιμότητας και στην αξιολόγηση. Νομίζω ότι μέχρι το τέλος του έτους θα έχουμε τις εγκρίσεις. Αυτό που θέλω να επισημάνω είναι ότι τα περισσότερα αιτήματα στον αναπτυξιακό δεν αφορούν τουριστικές επενδύσεις αλλά επενδύσεις στον τομέα της μεταποίησης.

Πότε θα προκηρυχθούν τα άλλα τέσσερα καθεστώτα;

Τα άλλα τέσσερα καθεστώτα θα ανακοινωθούν στις αρχές του 2018.

Γιατί αυτή η καθυστέρηση;

Διότι θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι να υποδεχθούμε αυτά τα αιτήματα, ώστε να μπορέσουμε να επιταχύνουμε τη διαδικασία ένταξής τους στο νόμο.

Ένα από τα τέσσερα καθεστώτα, που δεν έχουν προκηρυχθεί, είναι και το Ταμείο Συμμετοχών. Θα προχωρήσει ή ενόψει ίδρυσης της Αναπτυξιακής Τράπεζας θα εγκαταλειφθεί;

Δεν θα εγκαταλείψουμε τίποτα. Η Αναπτυξιακή Τράπεζα θα είναι η μητρική εταιρεία που κάτω από την αιγίδα της θα ενταχθούν το ΕΤΕΑΝ, το ΤΑΝΕΟ, ο ΟΑΕΠ. Αυτοί οι οργανισμοί όχι μόνο θα συνεχίσουν αλλά θα επιταχύνουν τη λειτουργία τους, όπως επίσης θα έχουμε και περισσότερα χρηματοδοτικά εργαλεία. Οπότε το Ταμείο Συμμετοχών, στο οποίο αναφερθήκατε, είναι ένα από τα καθεστώτα. Αλλά μην ξεχνάτε, έχουμε και το Ταμείο Συνεπενδύσεων, στο οποίο αναμένουμε τις πρώτες εγκρίσεις τον επόμενο μήνα. Συνεπώς υπάρχουν πολλά εργαλεία που θα επισπεύσουν την ανάπτυξη.

Όπως είπατε, υπάρχουν ήδη αρκετά χρηματοδοτικά εργαλεία. Οπότε ο ρόλος της Αναπτυξιακής Τράπεζας ποιος θα είναι;

Η Αναπτυξιακή δεν θα έχει μόνο συντονιστικό ρόλο, αλλά θα έχει και νέα χρηματοδοτικά εργαλεία. Ας μην ξεχνάμε ότι το τραπεζικό σύστημα αυτή τη στιγμή δεν καλύπτει τις ανάγκες χρηματοδότησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Αυτό που θα προσπαθήσει και θα επιτύχει η Αναπτυξιακή Τράπεζα είναι να καλύψει το κενό που υπάρχει από τις συστημικές και τις συνεταιριστικές τράπεζες προς τις ΜμΕ. Να σας φέρω ένα παράδειγμα. Μια μικρή επιχείρηση βγαίνει από τον εξωδικαστικό μηχανισμό, είναι μεν βιώσιμη, αλλά χρειάζεται κεφάλαιο κίνησης. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα. Αυτό το κενό θα προσπαθήσει να καλύψει η Αναπτυξιακή Τράπεζα.

Από πού θα προέλθει η χρηματοδότηση της Αναπτυξιακής Τράπεζας;

Η χρηματοδότησης της Αναπτυξιακής θα έρθει από το δημόσιο και άλλες αναπτυξιακές τράπεζες. Ο στόχος της είναι διαφορετικός από αυτόν των συστημικών τραπεζών. Έχει πολλά να κάνει, θα προσπαθήσει να προσελκύσει κεφάλαια από ιδρύματα που τώρα δεν χρηματοδοτούν τη χώρα, όπως άλλες αναπτυξιακές τράπεζες και συγκεκριμένα της Γερμανίας, της Γαλλίας, η νέα αναπτυξιακή τράπεζα των BRICS, η αναπτυξιακή τράπεζα της Βραζιλίας και το πιστωτικό ταμείο της παγκόσμιας τράπεζας. Οπότε έχει πολλά να προσφέρει και μεταξύ των άλλων όπως π.χ. μικροπιστώσεις.

Το κενό τη χρηματοδότησης δεν θα μπορούσε να καλυφθεί από τις συστημικές; Θα είναι ανταγωνιστική η Αναπτυξιακή Τράπεζα με τις συστημικές;

Έχω συναντηθεί με όλους τους τραπεζίτες των συστημικών τραπεζών και τους έχω ενημερώσει ότι ο ρόλος της Αναπτυξιακής Τράπεζας δεν θα είναι ανταγωνιστικός αλλά, τουναντίον, συμπληρωματικός. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα υπάρξει συνεργασία μεταξύ τραπεζών και της Αναπτυξιακής Τράπεζας, διότι μερικά από τα χρηματοδοτικά προγράμματα θα ήταν καλύτερο να γίνονται μέσω των συστημικών και συνεταιριστικών τραπεζών. Αυτό που μας ενδιαφέρει ως κυβέρνηση είναι η Αναπτυξιακή Τράπεζα να προσφέρει δάνεια χαμηλότερου επιτοκίου. Διότι, όπως ξέρετε, η Αναπτυξιακή Τράπεζα δεν έχει ως στόχο την κερδοφορία αλλά την ανάπτυξη και την κοινωνική σταθερότητα.

Πότε θα λειτουργήσει;

Το χρονοδιάγραμμα προβλέπει ότι έως το τέλος Σεπτεμβρίου θα κατατεθεί το νομοσχέδιο για την ίδρυσή της και ευελπιστούμε ότι το δεύτερο τρίμηνο του 2018 η μητρική εταιρεία θα είναι σε λειτουργία.

Αν και είναι ενεργός εδώ και ένα μήνα, οι αιτήσεις για τον εξωδικαστικό μηχανισμό δεν είναι πολλές. Κρίνετε ότι δεν υπάρχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον;

Κάθε άλλο. Τα στοιχεία που έχουμε για τον Αύγουστο είναι πολύ ενθαρρυντικά. Έχουν μπει στην πλατφόρμα πάρα πολλές επιχειρήσεις που έχουν ξεκινήσει να υποβάλλουν στοιχεία, που σημαίνει ότι σταδιακά θα υποβάλλουν την τελική αίτηση. Έχουν απορριφθεί όμως και πολλές αιτήσεις, είτε γιατί είναι φυσικά πρόσωπα και όχι επιχειρήσεις, είτε διότι έκαναν λάθος στην υποβολή στοιχείων.

Πόσες επιχειρήσεις εκτιμάτε ότι θα υπαχθούν στον μηχανισμό;

Οι ίδιες οι τράπεζες έχουν πει ότι περίπου 175.000 επιχειρήσεις μπορούν να μπουν στον μηχανισμό. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να είναι και περισσότερες, διότι οι τράπεζες βλέπουν δάνεια ύψους πολύ πάνω από τις 20.000 ευρώ, ενώ εμείς έχουμε ορίσει ως κατώφλι τις 20.000 ευρώ.

Και πόσες πιστεύετε ότι θα διασωθούν;

Από τις 400.000 επιχειρήσεις που είναι υπερχρεωμένες, πιστεύουμε ότι μέσω εξωδικαστικού θα διασωθούν περίπου 120.000-125.000. Οι εκτιμήσεις αυτές προέρχονται τόσο από τις αιτήσεις που έχουν ήδη υποβληθεί αλλά και από τις εκτιμήσεις των επιμελητηρίων και άλλους φορείς.

Και οι υπόλοιπες 280.000 επιχειρήσεις θα κλείσουν;

Όχι, σε καμία περίπτωση. Αυτό που σας λέω είναι ότι για να υπαχθεί μια επιχείρηση θα πρέπει να είναι βιώσιμη. Πρέπει να τηρεί μερικά κριτήρια, όπως για παράδειγμα να έχει τουλάχιστον μια κερδοφόρα χρήση την τελευταία τριετία, που πολλές επιχειρήσεις δεν έχουν. Γι’ αυτό όταν λέω 120-125 χιλιάδες, υπολογίζουμε τα στοιχεία του 2016. Όμως είναι και η χρήση του 2017, στην οποία πολλές επιχειρήσεις θα μπορούν να πληρούν τις προϋποθέσεις. Μην ξεχνάτε ότι μπαίνουμε σε περίοδο ανάπτυξης και πολλές επιχειρήσεις ίσως να μη χρειαστεί καν να υπαχθούν στον εξωδικαστικό. Επίσης προετοιμάζουμε και ρύθμιση εκτός εξωδικαστικού, η οποία θα αφορά στην αποπληρωμή οφειλών προς το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία σε 120 δόσεις. Οπότε δεν μπορώ να πω ότι οι υπόλοιπες επιχειρήσεις θα κλείσουν. Αυτό που λέω είναι ότι πολλές μπορεί να ενταχθούν στον εξωδικαστικό.

Κλείνοντας, υπουργέ, οι επενδυτές πού θα πρέπει να απευθύνονται; Στο υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, ή στα γραφεία της ΝΔ όπως πρόσφατα τους κάλεσε ο κ. Μητσοτάκης;

Συνήθως αποφεύγω να απαντάω σε δηλώσεις που παραπέμπουν στη μικροπολιτική, αλλά είναι δύσκολο αυτή τη φορά. Διότι νομίζω ότι ο κ. Μητσοτάκης είναι ένας «απεγνωσμένος» αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Όταν ένας αρχηγός της αντιπολίτευσης, που θέλει να γίνει πρωθυπουργός, λέει στους επενδυτές να στείλουν τις επενδύσεις τους στην Πειραιώς 62, υπάρχει κάποιο τεράστιο πρόβλημα. Πολλοί παράγοντες βλέπουν αλλαγή του κλίματος. Για παράδειγμα ο Αμερικανός πΠρέσβης έχει ισχυρισθεί πολλές φορές ότι αυτό που υπάρχει στη χώρα είναι πολλές ευκαιρίες για επενδύσεις. Υπάρχει εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό, υπάρχουν αναξιοποίητοι φυσικοί πόροι και η Ελλάδα προσφέρει αυτές τις ευκαιρίες που οι Αμερικανοί επενδυτές και οποιοιδήποτε άλλοι επενδυτές δεν κοιτάνε κάτι άλλο, παρά μόνο αν το κλίμα είναι φιλικό. Αυτή η κινητικότητα, αυτό το μομέντουμ που επιδεικνύεται, λέει κάτι για την κυβέρνηση: το αν θέλει τις επενδύσεις, το αν προσπαθεί να προσελκύσει επενδυτές. Του κυρίου Μητσοτάκη οι δηλώσεις είναι απλά άστοχες.