«Fast track η ρύθμιση των οφειλών στον εξωδικαστικό»

«Fast track» ρυθμίσεις οφειλών για τις επιχειρήσεις που χρωστούν από 20.000 έως 50.000 ευρώ προαναγγέλλει στην αποκλειστική του συνέντευξη στο Euro2day.gr ο ειδικός γραμματέας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) Φώτης Κουρμούσης.

Σύμφωνα με τον κ. Κουρμούση, για αυτά τα ποσά οφειλών τόσο οι τράπεζες όσο και το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία θα υιοθετήσουν μια σειρά από αντικειμενικά κριτήρια, βάσει των οποίων θα καταλήγουν σε συγκεκριμένες προτάσεις που ανταποκρίνονται στα χαρακτηριστικά της κάθε επιχείρησης, ενώ οι διαδικασίες θα διενεργούνται με ηλεκτρονικό τρόπο και θα είναι ταχύτατες.

Ο ίδιος εκτιμά ότι στον εξωδικαστικό μηχανισμό θα υπαχθούν εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις και υπογραμμίζει ότι για τις μικρές επιχειρήσεις, η όλη διαδικασία δεν θα απαιτεί περισσότερες από τρεις εβδομάδες.

Δηλώνει επίσης ότι η ηλεκτρονική πλατφόρμα θα ενεργοποιηθεί στις 3 Αυγούστου και στη συνέχεια θα γίνονται συνεχώς «αναβαθμίσεις» και θα προστίθενται χαρακτηριστικά και αυτοματισμοί, έτσι ώστε να παρέχονται έξτρα δυνατότητες, ενώ το ερώτημα για το αν επαρκεί ο χρόνος καθώς η υποβολή αιτήσεων θα πρέπει να γίνει έως τις 31/12/2018, απαντά ότι από τον Αύγουστο που θα ενεργοποιηθεί ο Μηχανισμός, μέχρι το τέλος του 2018, μεσολαβούν 17 μήνες και συνεπώς υπάρχει επαρκής χρόνος για να ενταχθούν όλες οι επιχειρήσεις.

Κύριε Κουρμούση, σε λίγες ημέρες και συγκεκριμένα στις 3 Αυγούστου, τίθεται σε εφαρμογή ο εξωδικαστικός μηχανισμός. Πρόκειται για ένα πρωτόγνωρο εγχείρημα για τα ελληνικά δεδομένα, το οποίο θα κληθεί να αντιμετωπίσει ένα πολύ οξύ πρόβλημα. Αυτό της υπερχρέωσης. Ποιες είναι οι εκτιμήσεις σας για τη συμβολή του εξωδικαστικού στην επίλυση του προβλήματος;

Ο εξωδικαστικός μηχανισμός ρύθμισης οφειλών επιχειρήσεων δίνει μια νέα ευκαιρία σε βιώσιμες επιχειρήσεις οι οποίες βρίσκονται σε αδυναμία πληρωμών, έτσι ώστε να πάρουν ανάσα από την ασφυκτική θηλιά των χρεών που συσσωρεύτηκαν στη συγκυρία της παρατεταμένης οικονομικής κρίσης. Με τον τρόπο αυτό θα διασωθούν επιχειρήσεις με υγιή χαρακτηριστικά, ώστε να συνεχίσουν τη λειτουργία τους από καλύτερες βάσεις, με στόχο την ανάπτυξή τους και επίσης διασφαλίζονται χιλιάδες θέσεις εργασίας. Μέχρι σήμερα δεν υπήρχαν εργαλεία, εκτός δικαστηρίου, για μια συνολική διευθέτηση των χρεών των επιχειρήσεων, προς δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία, τράπεζες και λοιπούς ιδιώτες (π.χ. προμηθευτές).

Ο εξωδικαστικός μηχανισμός είναι χρήσιμος τόσο στις επιχειρήσεις όσο και στα τραπεζικά ιδρύματα, τα οποία εξυγιαίνουν τα χαρτοφυλάκια τους από τα «κόκκινα δάνεια» και έτσι θα μπορούν πλέον να συνεισφέρουν έμπρακτα στην οικονομία, με νέες χρηματοδοτήσεις και μείωση επιτοκίων. Με το εργαλείο αυτό θεωρούμε ότι θα επιτευχθεί διευθέτηση σημαντικού τμήματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, έτσι ώστε να επιτύχουν οι τράπεζες τον στόχο για μείωσή τους κατά 40% έως το 2019.

Σημαντική καινοτομία του εξωδικαστικού μηχανισμού αποτελεί ότι για πρώτη φορά αξιολογείται με αντικειμενικά κριτήρια η πραγματική ικανότητα αποπληρωμής της επιχείρησης και διαμορφώνεται ένα κοινώς συμφωνημένο πλάνο εξυπηρέτησης όλων των χρεών βάσει αυτής και όχι αντιστρόφως, όπως γινόταν μέχρι σήμερα στην πράξη.

Το πλάνο αυτό θα πρέπει να ικανοποιεί το σύνολο των πιστωτών, δηλαδή τράπεζες, εφορία, ασφαλιστικά ταμεία, προμηθευτές και εργαζομένους. Για να είναι σε θέση η επιχείρηση να εξυπηρετήσει το σχέδιο αποπληρωμής γίνεται διαπραγμάτευση με όλους τους πιστωτές, στη βάση συγκεκριμένων κανόνων που θέτει ο Νόμος και είναι δυνατό να συμφωνηθούν επιμηκύνσεις περιόδου αποπληρωμής ή ακόμη και διαγραφές οφειλών.

Εξαιρούνται από κάθε διαγραφή χρεών οι μικροί πιστωτές, δηλαδή κατά βάση οι μικρο-προμηθευτές και οι εργαζόμενοι, οι οποίοι θα πρέπει να εξοφληθούν πλήρως. Αυτή είναι η κοινωνική διάσταση και το προστατευτικό πλαίσιο που θέτει ο Νόμος.

Πόσες επιχειρήσεις εκτιμάτε ότι μπορούν να υπαχθούν στον Νόμο;

Βασική μας πρόνοια είναι να υπάρξει μια νέα ευκαιρία για όλες τις βιώσιμες επιχειρήσεις που επλήγησαν από την κρίση. Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για εκατοντάδες χιλιάδες μικρές, μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις. Επίσης περιλαμβάνονται και ατομικές επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν πτωχευτική δυνατότητα. Όλες αυτές οι επιχειρήσεις από τις 3/8 μπορούν να κάνουν αίτηση στην ηλεκτρονική πλατφόρμα της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους και να ρυθμίσουν το σύνολο των χρεών τους.

Όσον αφορά στις ατομικές επιχειρήσεις χωρίς πτωχευτική ικανότητα, δηλαδή οι ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοί ήδη μπορούσαν να ρυθμίσουν το σύνολο των χρεών μέσω του Νόμου Σταθάκη (που αναθεώρησε τον Νόμο Κατσέλη). Πλέον με τον Νόμο του εξωδικαστικού μηχανισμού μπορούν να ρυθμίσουν εκτός δικαστηρίου τα χρέη τους προς το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, υποβάλλοντας αίτηση μετά τις 3/8 απευθείας στην ΑΑΔΕ ή/και τον ΕΦΚΑ, ενώ για τα χρέη τους προς τράπεζες μπορούν να αξιοποιήσουν τον αναθεωρημένο Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών.

Άρα με αυτό τον Νόμο ολοκληρώνεται το συνολικό θεσμικό προστατευτικό και ρυθμιστικό πλαίσιο διευθέτησης και διαχείρισης για το ιδιωτικό χρέος.

Με ποια διαδικασία θα γίνεται η αναδιάρθρωση των επιχειρήσεων με οφειλές από 20.000 έως 50.000 ευρώ; Θα υπάρξει ειδικό καθεστώς;

Για αυτά τα ποσά οφειλών τόσο οι τράπεζες όσο και το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία θα υιοθετήσουν μια σειρά από αντικειμενικά κριτήρια, βάσει των οποίων θα καταλήγουν σε συγκεκριμένες προτάσεις που ανταποκρίνονται στα χαρακτηριστικά της κάθε επιχείρησης. Οι διαδικασίες διενεργούνται με ηλεκτρονικό τρόπο και είναι ταχύτατες, κάτι σαν fast track ρύθμιση οφειλών. Με τον τρόπο αυτό διασφαλίζεται η δίκαιη και ισότιμη αντιμετώπιση όλων των περιπτώσεων και επιταχύνεται η διαδικασία. Σε κάθε περίπτωση, τη διαδικασία κινεί ο οφειλέτης, ο οποίος και αποφασίζει αν αποδέχεται τελικά ή όχι το σχέδιο αποπληρωμής που προτείνουν οι πιστωτές.

Πόσος χρόνος θεωρείτε ότι είναι εύλογος για την αναδιάρθρωση των οφειλών μιας επιχείρησης;

Ο Νόμος για τον Μηχανισμό έχει σαφή χρονοδιαγράμματα για κάθε βήμα της διαδικασίας. Μια επιχείρηση με χρέος 20-50 χιλ. € θα μπορεί να ολοκληρώνει τη διαδικασία εντός 2-3 εβδομάδων. Μια μεσαία επιχείρηση θα μπορεί να έχει εξασφαλίσει λύση ρύθμισης με όλους τους πιστωτές εντός 1-3 μηνών από την ημερομηνία κατάθεσης της αίτησής της. Για τις μεγάλες επιχειρήσεις, ο Νόμος προβλέπει παρατάσεις, υπό προϋποθέσεις, έτσι ώστε να γίνει διεξοδική μελέτη από ειδικό οικονομικό εμπειρογνώμονα και να βρίσκεται η λύση εξυγίανσης και έτσι η διάρκεια θα κυμαίνεται μεταξύ 4-10 μηνών.

Πριν λίγες ημέρες παρουσιάσατε την ηλεκτρονική πλατφόρμα στις τράπεζες. Χρειάζεται να γίνουν κάποιες επιπλέον παρεμβάσεις;

Από την πλευρά του το Δημόσιο, βάσει του Νόμου, έπρεπε εντός τριών μηνών να αναπτύξει την ηλεκτρονική πλατφόρμα για να υποδέχεται τις αιτήσεις των επιχειρήσεων. Οι υπάλληλοι της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων εργάστηκαν με ιδιαίτερο ζήλο για αυτό τον σκοπό. Στη συνέχεια, οι τράπεζες ενημερώθηκαν ώστε να «κουμπώσουν» στην πλατφόρμα αυτή και ήδη εργάζονται εντατικά προς τον σκοπό αυτό. Η πλατφόρμα θα ενεργοποιηθεί στις 3 Αυγούστου και στη συνέχεια θα γίνονται συνεχώς αναβαθμίσεις και θα προστίθενται χαρακτηριστικά και αυτοματισμοί, έτσι ώστε να παρέχονται έξτρα δυνατότητες.

Ανησυχείτε μήπως προκύψουν προβλήματα ειδικά κατά τις πρώτες ημέρες εφαρμογής του νόμου; Αν υπάρξουν, πώς θα αντιμετωπισθούν;

Πάντοτε μια διαδικασία που είναι πρωτόγνωρη αντιμετωπίζει τις γνωστές «παιδικές ασθένειες», που είτε οφείλονται στην έλλειψη γνώσης από όσους την ακολουθούν είτε σε κάτι που δεν είχε προβλεφθεί και έτυχε στην πορεία. Επιστήνουμε συνεχώς την υπομονή και την καλή συνεργασία όλων των εμπλεκομένων, έτσι ώστε να περάσουμε το πρώτο αυτό δίμηνο και στη συνέχεια θεωρούμε ότι θα κυλάει ομαλά, μέσω των συνεχών αναβαθμίσεων. Επίσης έχουμε συστήσει ομάδα υποστήριξης, για να βοηθούμε τους χρήστες και επίσης διοργανώνουμε ειδικά εκπαιδευτικά σεμινάρια, λογιστών, οικονομολόγων, δικηγόρων και συντονιστών.

Πρόσφατα, μετά από δημόσια κλήρωση, συστάθηκε το Μητρώο των Συντονιστών, το οποίο ο Νόμος επιτρέπει να συμπληρωθεί εάν υπάρξει ανάγκη. Εάν, δηλαδή, το ενδιαφέρον είναι τόσο μεγάλο ώστε να μην αρκούν οι 320 Συντονιστές, θα ορίσουμε νέους, αξιοποιώντας τις περίπου 1.000 αιτήσεις που κατατέθηκαν. Ευελπιστούμε να υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από τις επιχειρήσεις και να αξιοποιήσουμε σταδιακά όλους τους διαμεσολαβητές της χώρας, αξιοποιώντας έτσι ένα επιστημονικό δυναμικό που ήταν ουσιαστικά ανενεργό.

Κατά την ψήφιση του νόμου, διατυπώθηκαν ανησυχίες και επικρίσεις, ότι ο μηχανισμός είναι «δικαστικός» καθώς προβλέπει την επικύρωση των συμφωνιών αναδιάρθρωσης από τα Πρωτοδικεία. Συμμερίζεσθε αυτές τις ανησυχίες;

Ο Νόμος προβλέπει και εθελοντική δικαστική επικύρωση, την οποία μπορεί να αξιοποιεί η επιχείρηση, εφόσον απειλείται από διαφωνούντες πιστωτές. Ωστόσο ο Νόμος ορίζει ότι εφόσον η επιχείρηση τηρεί τη συμφωνία αναδιάρθρωσης στην οποία συμφώνησε το 60% των πιστωτών, τότε μπορεί να συνεχίζει την πορεία της, να λάβει νέο δάνειο και να λάβει επιδότηση από το ΕΣΠΑ. Συνεπώς δεν χρειάζεται να περιμένει το δικαστήριο για να προχωρήσει την πορεία της.

Ο μηχανισμός είναι προσωρινός καθώς έχει ημερομηνία λήξης ως προς την υποβολή των αιτήσεων στις 31/12/2018. Πιστεύετε ότι επαρκεί αυτό το χρονικό διάστημα για την επίλυση του προβλήματος;

Από τον Αύγουστο που θα ενεργοποιηθεί ο Μηχανισμός, μέχρι το τέλος του 2018, μεσολαβούν 17 μήνες. Υπάρχει επαρκής χρόνος για να ενταχθούν όλες οι επιχειρήσεις. Τον Οκτώβριο ή Νοέμβριο θα υπάρχουν οι πρώτες επιχειρήσεις που θα τον έχουν χρησιμοποιήσει με επιτυχία. Θεωρώ ότι το παράδειγμα αυτών θα παρακινήσει ακόμα περισσότερους. Εφόσον κάποια επιχείρηση ενδιαφέρεται, δεν υπάρχει λόγος να περιμένει κάτι, καθώς τα στοιχεία που αξιοποιούνται κατά τη διαδικασία αφορούν παρελθόντα χρόνο. Άρα λόγος για αναμονή δεν υπάρχει. Ακόμα, όμως, και αν για κάποιο λόγο υπάρξει αυξημένο ενδιαφέρον σε μια δεδομένη χρονική στιγμή (π.χ. κοντά στη λήξη ισχύος του Νόμου), δεν ανησυχούμε ότι θα δημιουργηθεί πρόβλημα στην πλατφόρμα που υποδέχεται τις αιτήσεις. Είναι φτιαγμένη στα πρότυπα του taxis, που συχνά καλείται να διαχειριστεί εκατοντάδες χιλιάδες αιτήματα μέσα σε μία ημέρα. Κατά συνέπεια, όσο αυξημένο και αν είναι το ενδιαφέρον των επιχειρήσεων (και πιστεύουμε ότι θα είναι), ο χρόνος που διατίθεται είναι επαρκής.

Ποιο μήνυμα θα θέλατε να μεταφέρουμε στους οφειλέτες και τους πιστωτές ενόψει εφαρμογής του νόμου;

Θα ήθελα να καλέσω τους οφειλέτες να αξιοποιήσουν τον Μηχανισμό, εφόσον η επιχείρησή τους είναι ή μπορεί να γίνει βιώσιμη. Εφόσον, δηλαδή, μη λαμβάνοντας υπόψη την εξυπηρέτηση των οφειλών, κατάφερε κατά την προηγούμενη τριετία έστω και μια χρονιά να έχει θετική καθαρή θέση (EBITDA). Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι αν την ελαφρύνουμε από τις οφειλές, η επιχείρηση μπορεί να «σταθεί στα πόδια της». Θα ήθελα, επίσης, να προειδοποιήσω τους λεγόμενους «στρατηγικούς κακοπληρωτές» ότι δεν έχουν κανένα λόγο να υποβάλουν αίτηση.

Η δομή του Μηχανισμού και οι ρήτρες ασφαλείας που έχουμε ενσωματώσει, είναι βέβαιο ότι θα εντοπίσουν τις περιπτώσεις όπου κάποιος προσπαθεί να αξιοποιήσει τον Νόμο αποκρύπτοντας στοιχεία.

Τέλος, θα ήθελα να καλέσω όλους τους πιστωτές να ακολουθούν το παράδειγμα του Δημοσίου. Οι προτάσεις για αναδιάρθρωση οφειλών που θα καταθέτει η Εφορία και τα Ασφαλιστικά Ταμεία είναι γενναιόδωρες, συγκρινόμενες με το τι ίσχυε μέχρι σήμερα, προβλέποντας σημαντικές επιμηκύνσεις, ακόμη και διαγραφές χρεών. Πιστεύω ότι είναι προς το συμφέρον όλων των πιστωτών να καταλήγουν σε ρεαλιστικά σχέδια αποπληρωμής: του οφειλέτη, καθώς θα ελαφρύνονται τα χρέη του, καθώς και των πιστωτών, που θα λαμβάνουν περισσότερα από όσα έχουν καταφέρει ήδη να διασφαλίσουν, αφού η όποια συμφωνία θα πρέπει να τους αποφέρει περισσότερα από όσα θα λάμβαναν ρευστοποιώντας τις εγγυήσεις που έχουν αποσπάσει.