Μια κυβέρνηση μακράς πνοής είναι αναγκαία τόσο για την εφαρμογή του προγράμματος όσο και για την απαραίτητη σταθερότητα που χρειάζεται ο τόπος για να επιστρέψει σε βιώσιμη ανάπτυξη, υπογραμμίζει ο Ανδρέας Λοβέρδος.
Ο υποψήφιος βουλευτής με τη Δημοκρατική Συμπαράταξη τονίζει ότι η νέα κυβέρνηση θα πρέπει να προκύπτει από ευρύτατες συνεργασίες και μια προγραμματική συμφωνία, από την οποία δεν μπορεί να απουσιάζει ο ΣΥΡΙΖΑ, που συμφώνησε και υπέγραψε το νέο μνημόνιο.
-Γιατί θα πρέπει ο κεντρώος ή κεντροαριστερός ψηφοφόρος να προτιμήσει το ΠΑΣΟΚ από άλλα κόμματα του χώρου, όπως το Ποτάμι, τον "νέο" ΣΥΡΙΖΑ ή κάποιο άλλο;
Για να ξεκινήσω την απάντησή μου, δεν είμαι καθόλου βέβαιος πως όλα αυτά τα κόμματα βρίσκονται στον ίδιο χώρο. Για παράδειγμα, ο «νέος ΣΥΡΙΖΑ», όπως τον αποκαλείτε και παρά την προσπάθεια πολλών ευρισκόμενων κυρίως εκτός του συγκεκριμένου κόμματος, να τον «χρίσουν» νέο εκφραστή της κεντροαριστεράς στη χώρα, πολύ αμφιβάλλω πως επιθυμεί ή μπορεί να ενστερνιστεί τις αρχές και τις μεθόδους του ιστορικού αυτού χώρου.
Το αποδεικνύει καθημερινά με τις επιλογές και τη ρητορική του. Ο ίδιος ποτέ δεν έπαψε να αυτοπροσδιορίζεται ως Αριστερά και μάλιστα ριζοσπαστική. Νομίζω ακόμα και η υπόνοια του «κέντρου», της «κεντροαριστεράς» ή της «σοσιαλδημοκρατίας» και παρόλο που όλοι διαπιστώσαμε τον κρίσιμο ρόλο της στην πρόσφατη κρίση που αντιμετώπισε η χώρα (οι μόνοι πραγματικοί μας σύμμαχοι στην Ευρώπη), ηχεί ενοχλητικά στην πλειοψηφία της ηγετικής ομάδας του κόμματος και πάντως στον πρωθυπουργό, που έχει γαλουχηθεί σε άλλες πρακτικές.
Από εκεί και μετά, απευθυνόμενοι στους συγκεκριμένους ψηφοφόρους, τους καλούμε να γυρίσουν στο σπίτι τους. Στον πολιτικό χώρο που αποτελεί την ιστορική κοίτη της παράταξης και που μέσω της ανανέωσης που επιχειρεί, μπορεί να εγγυηθεί την προοπτική της.
Το ΠΑΣΟΚ και πλέον η Δημοκρατική Συμπαράταξη δεν είναι ένα τυχαίο μείγμα ετερόκλητων προσωπικοτήτων. Εκφράζει μια παράταξη με ρίζες στην κοινωνία, με έκφραση σε μαζικούς φορείς όπως η Τοπική Αυτοδιοίκηση και ο συνδικαλισμός, με μεγάλη προσφορά σε κάθε προοδευτική και πραγματική μεταρρύθμιση που έχει δει ο τόπος και με τα πλέον έμπειρα στελέχη που και πάλι έχουν συγκεκριμένο πρόγραμμα και χρονοδιάγραμμα για το τι έχει ανάγκη ο τόπος.
Τέλος, εμείς ουδέποτε προσφέραμε πιστοποιητικά φρονημάτων ή αποκλείσαμε αλαζονικά χρήσιμους χώρους για τη συνεργασία που προτείνουμε και αποτελεί εθνική αναγκαιότητα. Απευθύναμε γενικό προσκλητήριο για τον σχηματισμό μιας ισχυρής παράταξης, που αν τώρα διεκδικεί την 3η ρυθμιστική θέση, σύντομα θα επανέλθει σε εκείνη την κατάσταση που θα της επιτρέψει να διεκδικεί με αξιώσεις την πλειοψηφική έκφραση του λαού.
Η διάθεσή μας είναι ειλικρινής και συνεχής ,και νομίζω πως όποιος επιθυμεί διακαώς την επανένωση ενός μεγάλου και ιστορικού χώρου, πρέπει να μας προσφέρει την ευκαιρία να είμαστε εμείς η ατμομηχανή, η καταλυτική επιρροή που θα λειάνει και τους τελευταίους (έως έναν βαθμό δικαιολογημένους) δισταγμούς από όμορους χώρους. Το ξεκινήσαμε, έως ένα βαθμό το επιτύχαμε, το συνεχίζουμε.
- Μπορεί μια κυβέρνηση συνεργασίας του πρώτου κόμματος με άλλα μικρότερα χωρίς το δεύτερο να βγάλει την τετραετία, εφαρμόζοντας το 3ο μνημόνιο;
Πρώτα απ' όλα είναι σημαντικό ήδη το γεγονός ότι μιλάμε ανοιχτά για κυβέρνηση συνεργασίας. Μια πραγματικότητα που έως πριν λίγα χρόνια φάνταζε ξένη για τη χώρα μας. Βλέπουμε όμως, πως ακόμα και παρά τη νόθα στήριξη ενός αναχρονιστικού εκλογικού νόμου, η επίκληση και η τυφλή επιδίωξη «αυτοδυναμιών» παραμένουν στη σφαίρα νοσηρής φαντασίας. Λέω νοσηρής, διότι ακόμα και εφικτή να ήταν, θα ήταν πλήρως αναντίστοιχη με τις απαιτήσεις της εποχής.
Και έρχομαι στην ουσία του ερωτήματός σας. Οι απαιτήσεις του 3ου Προγράμματος, του Μνημονίου της Αριστεράς, ενός Προγράμματος που ήρθε ως συνέπεια των συνεχών τους λαθών και παραλείψεων και το οποίο μπορούσαμε να έχουμε αποφύγει αν μέναμε στη γραμμή που ακολουθούσαμε έως τον Γενάρη, είναι εξαιρετικά βαριές. Το λέω εκ πείρας. Όποιος διαβάσει προσεκτικά τη Συμφωνία, μπορεί να το αντιληφθεί.
Για να είναι λοιπόν επιτυχής η προσπάθειά μας, για να μπορέσουμε να εκπέμψουμε το αναγκαίο σήμα σταθερότητας και αποφασιστικότητας που απαιτείται για να πάρει μπροστά η οικονομία και να επανέλθει η εμπιστοσύνη στη χώρα, πρέπει να λειτουργήσουν ευρύτατες συνεργασίες. Βασισμένοι σε μια σφιχτή Προγραμματική Συμφωνία, έχουμε ιστορική υποχρέωση να συνεννοηθούμε οι δυνάμεις που πιστεύουμε στην ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας και να διαμορφώσουμε ένα ισχυρό μέτωπο 220 βουλευτών που θα εγγυηθούμε πως η κυβέρνηση που θα έρθει θα είναι 4ετίας. Μόνο μια τέτοια κυβέρνηση θα δώσει την ώθηση που χρειάζεται η οικονομία για να «απογειωθεί», μέσα μάλιστα σε ένα εξάμηνο.
Από αυτή την υποχρέωση δεν επιτρέπεται να αυτοεξαιρεθεί κανείς. Ιδίως από τα 2 πρώτα κόμματα. Δεν το δικαιούνται και δεν μπορούμε να το επιτρέψουμε. Μπορεί δηλαδή ο ΣΥΡΙΖΑ, αν τελικά έρθει δεύτερο κόμμα, έχοντας ο ίδιος διαπραγματευτεί και φέρει τη συμφωνία, μετά από όσα είχε πει, να μείνει πάλι απέξω και να αρχίσει πάλι να «πετροβολά»; Να ξανακούσουμε την αντιμνημονιακή του ρητορική; Όχι βέβαια.
Ή μπορούμε να του έχουμε εμπιστοσύνη, αν κληθεί ως πρώτο κόμμα να εφαρμόσει τη συμφωνία μόνος του ή με ισχνή στήριξη, πως θα παραμείνει συμπαγής και σταθερός, ύστερα από όσα έχουμε βιώσει; Η χώρα χρειάζεται σταθερότητα την οποία μόνο μια ευρείας στήριξης κυβέρνηση μπορεί να προσφέρει. Διαφορετικά, δεν αποκλείεται και πάλι σύντομη προσφυγή στις κάλπες.
- Το ΠΑΣΟΚ, όπως κι άλλα κόμματα, έχουν ταχθεί εναντίον του 23% ΦΠΑ στην ιδιωτική εκπαίδευση και της φορολόγησης των αγροτών όπως προβλέπεται στο νέο πρόγραμμα. Ολα τα κόμματα μιλάνε για ισοδύναμα, όμως κανένα δεν έχει προτείνει συγκεκριμένα μέτρα. Μπορείτε εσείς να το κάνετε;
Για το 23% στην εκπαίδευση, μια παράλογη, στα όρια της ιδεοληψίας, ρύθμιση που έφερε αιφνιδιαστικά η κυβέρνηση εν μέσω θέρους, ακόμα και ο ίδιος ο κ. Τσίπρας παραδέχθηκε ότι ήταν λάθος. Ακόμα ένα. Και φυσικά και αυτό χρεώνεται στον ίδιο. Δεν γίνεται να είναι ο πρώτος ανεύθυνος πρωθυπουργός στην ιστορία. Αυτές οι επιλογές, όσο κι αν γίνονται από υπουργούς, έχουν πάντα την τελική έγκριση του ίδιου του πρωθυπουργού.
Όσον αφορά σε αντίστοιχο ισοδύναμο μέτρο, δεν μπορώ σε αυτή τη φάση να σας εισηγηθώ κάτι με την υπευθυνότητα που θα άρμοζε. Δεν γνωρίζω το ακριβές ποσό που θα μας έλειπε, αν καταργούσαμε το μέτρο. Αλλωστε, και με την επιβολή του μέτρου, είναι αμφίβολο αν θα επιτυγχάναμε τον στόχο που τέθηκε, αφού ακριβώς η επιβολή του μπορεί να είχε τα αντίθετα αποτελέσματα, ούτε άλλα μεγέθη του προϋπολογισμού.
Δεν είναι τυχαίο άλλωστε, που η απελθούσα κυβέρνηση δεν τόλμησε καν να εισηγηθεί τον πρώτο δικό της προϋπολογισμό. Άφησε την επίπονη αυτή δουλειά για τον επόμενο. Πήγε σε εκλογές, γνωρίζοντας το μέγεθος της δυσκολίας που έρχεται.
Για τους αγρότες, εμείς δεν λέμε να μην υπάρχει καθόλου φορολόγηση ή «σκανδαλώδης» εύνοια. Λέμε πως και σε εκείνους το σύστημα πρέπει να εξορθολογιστεί. Αλλά σε καμία περίπτωση με τις ρυθμίσεις που ο ΣΥΡΙΖΑ ενέκρινε, αντίθετα με τις υποσχέσεις του και εξίσου αιφνιδιαστικά. Αν αυτά προχωρήσουν, μιλάμε για την απόλυτη εξόντωση του αγροτικού κόσμου.
Θα μπορούσα να σας πω εδώ πως τα ισοδύναμα θα προέκυπταν από τη μερική πάταξη της φοροδιαφυγής, όμως δεν θα γινόμουν πιστευτός ούτε από εσάς, ούτε από τους πολίτες, αλλά ούτε και τους εταίρους μας που τα έχουν ακούσει συχνά. Θα σας πω ακόμα, πως περαιτέρω ενίσχυση της φορολογίας, σε αυτές τις συνθήκες ασφυξίας, θα ήταν απλώς παράλογη. Γι' αυτό, πέρα από αναπροσαρμογές για τις οποίες επιφυλάσσομαι, θα μιλήσω μόνο για τις εφικτές περικοπές σε κρατικές δαπάνες. Και για να σας προλάβω, όχι, δεν εννοώ απολύσεις, ούτε περικοπές σε μισθούς-συντάξεις.
- Τι πιστεύετε ότι θα κρίνει την πρώτη και ίσως την τρίτη θέση που φέρεται να διεκδικεί το ΠΑΣΟΚ-Δημοκρατική Συμπαράταξη; Η αποχή ή κάτι άλλο;
Σε κάθε εκλογική αναμέτρηση τα κριτήρια είναι γενικά τα ίδια, αλλά κάθε φορά παρατηρείται κάποιο συγκεκριμένο χαρακτηριστικό που προσφέρει τη νίκη και τελικά τη βαριά ευθύνη για τη διακυβέρνηση ενός τόπου δύσκολα κυβερνήσιμου.
Πρόσφατα συζητήσαμε πολύ για την επιρροή στο αποτέλεσμα έντονων συναισθημάτων. Ο φόβος, ο θυμός ή η ελπίδα καθόρισαν εκλογικά αποτελέσματα. Σε αυτές τις εκλογές, μετά την «αναγκαστική ωρίμανση» που επέφερε η εμπειρία, θεωρώ πως λιγότερο ρόλο θα έχουν τα συναισθήματα και περισσότερο η λογική και η κρίση.
Ελπίζω η απογοήτευση μέρους του εκλογικού σώματος να μην τροφοδοτήσει την αποχή ή άλλες πιο ακραίες επιλογές. Αν λοιπόν βασιστούμε σε πολιτικά κριτήρια και πολιτικές προτάσεις, αν κινηθούμε με βάση το μακροπρόθεσμο συμφέρον της χώρας, πιστεύω θα επικρατήσουν προτάσεις σαν τη δική μας, για μια σταθερή διακυβέρνηση ευρείας συνεργασίας, βασισμένη σε ένα προγραμματικό πλαίσιο που θα δίνει λύσεις και θα διασφαλίζει τα συμφέροντα των πολιτών.
- Ολοι μιλάνε για άμεσες επενδύσεις προκειμένου να πάρει μπροστά ξανά η οικονομία αλλά επενδύσεις, ιδίως ιδιωτικές, δεν βλέπουμε και οι ελπίδες πολλών εναπόκειται στο νέο ΕΣΠΑ και στο πακέτο Γιούνκερ. Υπάρχει κάτι άλλο που θα μπορούσε να γίνει πέραν των γνωστών, π.χ. της πολιτικής σταθερότητας, της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών και της μείωσης της γραφειοκρατίας, που θα μπορούσε να αλλάξει την κατάσταση προς το καλύτερο;
Να πω μόνο για την ακριβή απάντηση στο ερώτημά σας, πως το πακέτο Γιούνκερ και το νέο ΕΣΠΑ δεν είναι ακριβώς δύο χωριστά προγράμματα αλλά σε κάποια πεδία ταυτίζονται. Έχετε απόλυτο δίκιο στη διαπίστωσή σας. Πέραν των όσων αυτονόητων σημειώνετε, για να υπάρξει ροή ιδιωτικών επενδύσεων, από Έλληνες και ξένους επιχειρηματίες, αναγκαία είναι μια συνολικά ευνοϊκή πολιτική για το αντικείμενο.
Δεν αρκούν αποσπασματικές προσεγγίσεις. Ήδη από τις προγραμματικές δηλώσεις της απελθούσας κυβέρνησης, είχα παρατηρήσει πως σε μια μακροσκελέστατη ομιλία, σε αυτή τη συγκυρία, απουσίαζε μία συνεκτική φράση για την ανάπτυξη. Από τότε λοιπόν, όταν η χώρα παρουσίαζε μια ισχνή αλλά υπαρκτή ανάπτυξη ύστερα από 7 χρόνια, χαρακτήρισα τον κ. Τσίπρα ως νέο πρωθυπουργό της ύφεσης. Δυστυχώς επιβεβαιώθηκα.
Για το κρίσιμο αυτό θέμα, εθνικών διαστάσεων, χρειάζεται στοχευμένη πολιτική που θα έχει αφετηρία την κορυφή της κυβέρνησης. Έχω υποδείξει ως άριστο υπόδειγμα υλοποίησης πολιτικών, το πρότυπο οργάνωσης των Ολυμπιακών Αγώνων, όταν τα συναρμόδια υπουργεία, υπό τον συντονισμό του πρωθυπουργού, κατόρθωσαν να ξεπεράσουν αγκυλώσεις και να φέρουν εις πέρας το πρόγραμμα.
Γιατί οι παρεμβάσεις πρέπει να γίνουν σε πολλούς τομείς. Από την πάταξη της γραφειοκρατίας, με την παράκαμψη του κράτους όπου η παρέμβασή του δεν είναι αναγκαία, την κατάργηση περιττών προληπτικών αδειοδοτήσεων και την αντικατάστασή τους από υπεύθυνες δηλώσεις-βεβαιώσεις επαγγελματιών και δειγματοληπτικούς ελέγχους σε μεταγενέστερο στάδιο, έως τη δραστική παρέμβαση στη δικαιοσύνη και στο σταθερό φορολογικό σύστημα.
Ιδίως τα τελευταία αν δεν διορθωθούν άμεσα, στις συγκεκριμένες συνθήκες διεθνούς ανταγωνισμού, θα συνεχίσουμε να τα περιμένουμε όλα από το κράτος. Ο χώρος δεν επαρκεί για να εξειδικεύσω παρεμβάσεις που θα απελευθέρωναν τους συγκεκριμένους τομείς που η χώρα μας διαθέτει πλεονέκτημα, όπως ο τουρισμός, η αγροτική παραγωγή-μεταποίηση, η ναυτιλία, οι ανανεώσιμες (και όχι μόνο πλέον) πηγές ενέργειας κ.ά.