Γεωπολιτικές συμπληγάδες στις αγορές!

Οι συμμαχικές επιδρομές στη Λιβύη, οι εξεγέρσεις σε άλλες αραβικές χώρες και η τραγωδία στην Ιαπωνία έχουν μία κοινή συνισταμένη που δεν πρέπει να υποτιμηθεί.

Δημοσιεύθηκε: 21 Μαρτίου 2011 - 08:00

Dr Money

Η κρίση στη Μέση Ανατολή δεν δείχνει να κοπάζει εύκολα.

Αντίθετα, η Άνοιξη των Αράβων που ξεκίνησε στην Αίγυπτο δείχνει να επεκτείνεται ή να περνά σε νέα φάση σε άλλες χώρες όπως η Συρία, το Μπαχρέιν και η Υεμένη, "περικυκλώνοντας" τη Σαουδική Αραβία, που λειτουργεί συχνά ως εξισορροπιστής στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου.

Ίσως μερικές από τις διαδηλώσεις σε κάποιες χώρες, όπως το Μπαχρέιν, να υποκινούνται από σιίτες μουσουλμάνους που κατευθύνονται από το Ιράν, άλλες όμως οφείλονται στην επιθυμία ευρύτερων κοινωνικών στρωμάτων για μεταρρυθμίσεις, περισσότερη ελευθερία και για δικαιότερη κατανομή του πλούτου.

Την ίδια στιγμή, οι μάχες στη Λιβύη μαίνονται και οι συμμαχικές δυνάμεις τελικά παρενέβησαν όταν διαπίστωσαν ότι οι καθεστωτικές δυνάμεις του συνταγματάρχη Καντάφι απειλούσαν τη Βεγγάζη, πρωτεύουσα των ανταρτών στην ανατολική Λιβύη.

Αναμφισβήτητα, είναι πολύ νωρίς να κρίνει κανείς πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα στη Λιβύη.

Οι επιθέσεις από αέρος των συμμαχικών δυνάμεων είχαν, όπως όλα δείχνουν, το αναμενόμενο αποτέλεσμα, δηλαδή την επιβολή της ζώνης απαγόρευσης πτήσεων, που συνοδεύεται από καταστροφή των επίγειων ραντάρ και αρκετών αντιαεροπορικών συστημάτων των πιστών του κ. Καντάφι.

Ίσως μάλιστα αποτρέψουν την κατάληψη της Βεγγάζης από τα φιλικά προς το καθεστώς στρατεύματα με τις επιθέσεις σε τανκς και πυροβολικό που κατευθυνόταν προς τα εκεί.

Αν όμως ο Καντάφι είναι πρόθυμος να αποδεχθεί τον διαμελισμό της χώρας του σε δύο κομμάτια, με τους αντάρτες να έχουν τον έλεγχο του ανατολικού τμήματος κι εκείνος του υπολοίπου, δεν πρέπει να θεωρείται πιθανό ότι οι σύμμαχοι επιθυμούν το ίδιο.

Αντίθετα, όλα δείχνουν ότι οι Δυτικοί θέλουν να απομακρύνουν τον κ. Καντάφι από την εξουσία και να αλλάξει το καθεστώς.

Άλλο όμως τι θέλουν κι άλλο τι μπορεί να γίνει και σε τι βάθος χρόνου.

Βλέπετε, η αεροπορία κέρδισε μεν τον πόλεμο του Κοσσυφοπεδίου τη δεκαετία του 1990, αλλά δεν μπόρεσε να κάνει το ίδιο σε άλλες χώρες, με αποτέλεσμα να χρειασθεί η χρήση χερσαίων δυνάμεων και η κατοχή της χώρας, όπως στο Ιράκ, για να αλλάξει το καθεστώς.

Όμως, πολλοί αμφιβάλλουν κατά πόσον οι δυτικές δυνάμεις είναι διατεθειμένες να εισβάλουν στη Λιβύη, ενώ τυχόν εισβολή αιγυπτιακών στρατευμάτων που είναι δίπλα θα μπορούσε να προκαλέσει αντιδράσεις, αφού οι σχέσεις των δύο χωρών είναι παραδοσιακά ανταγωνιστικές.

Εν πάση περιπτώσει, τα γεγονότα στη Λιβύη και η αναταραχή σε άλλες αραβικές χώρες μπορεί κάλλιστα να προκαλέσουν σημαντική μείωση στη ροή του πετρελαίου από τη Μέση Ανατολή προς τον υπόλοιπο κόσμο, χωρίς να συνυπολογίζονται τυχόν προβλήματα στη Σαουδική Αραβία, που θα έστελναν την τιμή του πετρελαίου στα ουράνια.

Λίγες ίσως χώρες είναι τόσο ευάλωτες όσο η πληγωμένη Ιαπωνία, η οποία καλύπτει ένα μεγάλο μέρος των ενεργειακών αναγκών της από εισαγωγές πετρελαίου από τον Περσικό Κόλπο.

Το ίδιο ισχύει και για άλλες αναδυόμενες χώρες της Ασίας.

Οι ανωτέρω χώρες δεν είναι καθόλου αποδοτικές στη χρήση ενέργειας, με αποτέλεσμα να εξαρτώνται περισσότερο από το πετρέλαιο σε σχέση με τις ανεπτυγμένες.

Επιπλέον, βρίσκονται αντιμέτωπες με την άνοδο της τιμής των τροφίμων.

Σημειωτέον ότι το ειδικό βάρος της ενέργειας και των τροφίμων στον δείκτη καταναλωτή ασιατικών χωρών όπως η Κίνα και η Ινδία είναι μεγαλύτερο σε σχέση με άλλες ανεπτυγμένες ή αναδυόμενες όπως η Βραζιλία.

Όλα αυτά θα είχαν ίσως μικρή σημασία αν οι συγκεκριμένες χώρες δεν είχαν παίξει τον ρόλο της ατμομηχανής της παγκόσμιας οικονομίας τα τελευταία χρόνια.

Επίσης, τα στοιχεία δείχνουν, σύμφωνα με το αμερικανικό NBER (National Bureau of Economic Research), ότι μεγάλες αυξήσεις στην τιμή του "μαύρου χρυσού" προηγήθηκαν των υφέσεων της αμερικανικής οικονομίας από το 1990 μέχρι σήμερα.

Επομένως, η αύξηση της τιμής του πετρελαίου λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή κι αλλού συνιστά ολοένα και μεγαλύτερη απειλή για την παγκόσμια οικονομία.

Όλα αυτά ενισχύουν την αβεβαιότητα και σε συνδυασμό με την αυξημένη όρεξη για ανάληψη ρίσκου από τους επενδυτές, μετά τις νύξεις των αξιωματούχων της Fed για έναν δεύτερο γύρο ανορθόδοξης νομισματικής χαλάρωσης (QE - II) τον Αύγουστο του 2010, δημιουργούν προβληματισμό.

Προς το παρόν, οι γεωπολιτικές εξελίξεις δείχνουν ικανές σε αυτήν τη φάση να προκαλέσουν επιβράδυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης, χωρίς όμως να οδηγήσουν σε ύφεση, προκαλώντας παράλληλα μια διόρθωση στα χρηματιστήρια.

Αν όμως οι γεωπολιτικές εξελίξεις ξεφύγουν από τον έλεγχο με επέκταση της αναταραχής στη Σαουδική Αραβία και σε άλλες χώρες του αραβικού κόσμου, τότε οι κίνδυνοι θα αυξηθούν δραματικά, αφού η μείωση της παγκόσμιας παραγωγής πετρελαίου θα συνοδευθεί με εκτόξευση της τιμής του "μαύρου χρυσού".

Dr. Money

* Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.