Tράπεζες: Έλλειμμα εμπιστοσύνης;

Οι τραπεζίτες διαμηνύουν όποτε τους δίνεται η ευκαιρία την εμπιστοσύνη τους στο εγχώριο τραπεζικό σύστημα. Όμως, δεν φαίνεται να το εννοούν πάντοτε στην πράξη.

Δημοσιεύθηκε: 17 Μαρτίου 2011 - 05:37

Dr Money

Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά της μεγάλης πιστωτικής κρίσης το 2008 ήταν η απροθυμία των τραπεζών να δανείσουν η μία στην άλλη.

Η αιτία δεν ήταν άλλη από τα περίφημα τοξικά επενδυτικά προϊόντα, π.χ. CDOs κτλ, που είχαν οι αμερικανικές αλλά και ευρωπαϊκές τράπεζες στα βιβλία τους.

Η ουσία είναι πως οι τράπεζες δεν ήθελαν να δανείσουν η μία στην άλλη στη διατραπεζική αγορά γιατί δεν ήθελαν να αναλάβουν το επονομαζόμενο ρίσκο του αντισυμβαλλομένου, αφού δεν ήξεραν πόσα "τοξικά" είχε η άλλη τράπεζα στα βιβλία της.

Οι αμερικανικές και σε μικρότερο βαθμό οι ευρωπαϊκές τράπεζες αναγκάστηκαν να πάρουν μεγάλες ζημίες από τη διαγραφή των τοξικών προϊόντων και να προχωρήσουν σε κινήσεις για την ενίσχυση της κεφαλαιακής τους βάσης.

Αυτές οι ενέργειες, σε συνδυασμό με την παροχή άφθονης ρευστότητας από τις κεντρικές τράπεζες, τα χαμηλά επιτόκια και την ευνοϊκή αλλαγή του τρόπου υπολογισμού της αξίας των ομολόγων με βάση τα IAS (Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα) στην Ευρώπη, συνέβαλαν στη σταδιακή ομαλοποίηση της λειτουργίας της διατραπεζικής αγοράς.

Οι ελληνικές τράπεζες είτε δεν είχαν καθόλου τέτοια προϊόντα στα χαρτοφυλάκιά τους είτε συγκριτικά είχαν λιγότερα, όπως διατείνονταν εκείνη την περίοδο.

Πάντως, υπάρχουν Έλληνες τραπεζίτες, έστω και λίγοι, που υποστηρίζουν σήμερα ότι αυτό συνέβη επειδή οι περισσότερες εγχώριες τράπεζες δεν κατανοούσαν εκείνα τα προϊόντα και όχι επειδή δεν ήθελαν να αναλάβουν το ρίσκο.

Από τότε έχει χυθεί πολύ νερό στο αυλάκι.

Όμως, οι εγχώριες τράπεζες βρίσκονται αντιμέτωπες με σημαντικά προβλήματα λόγω της απομείωσης της αξίας των ελληνικών κρατικών ομολόγων και των προβληματικών δανείων που γεννά η οικονομική κρίση.

Πάντως, έχουν κατορθώσει να ξεπεράσουν το πρόβλημα ρευστότητας παρά τη σημαντική μείωση των καταθέσεών τους το ίδιο διάστημα και τον αποκλεισμό τους από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές χάρη στη φθηνή και άπλετη χρηματοδότησή τους από την ΕΚΤ.

Η τελευταία τους επιτρέπει επίσης να διατηρήσουν το καθαρό επιτοκιακό περιθώριο (NIM) σε ικανοποιητικά επίπεδα, αφού δανείζονται φθηνά στο 1% από την ΕΚΤ για να χρηματοδοτούν στοιχεία του ενεργητικού τους με υψηλότερη απόδοση.

Όμως, όλες γνωρίζουν ότι η μεγάλη εξάρτησή τους από την ΕΚΤ θα πρέπει σταδιακά να μειωθεί σε χαμηλότερα επίπεδα.

Υπό αυτήν την έννοια, είναι ενθαρρυντικό ότι ο δανεισμός των ελληνικών τραπεζών από την ΕΚΤ μειώθηκε κατά 3,2 δισ. ευρώ, στα 94,5 δισ. ευρώ, τον Ιανουάριο.

Με δεδομένο ότι οι συνολικές τραπεζικές καταθέσεις μειώθηκαν κατά 3,5 δισ. ευρώ περίπου τον ίδιο μήνα, είναι εύλογο να αναρωτιέται κανείς πώς εξηγείται κάτι τέτοιο.

Η απάντηση βρίσκεται στα στοιχεία για τις καταθέσεις των τραπεζών στην Τράπεζα της Ελλάδος, όπως μας επισήμανε γνωστός αναλυτής του κλάδου.

Πράγματι, οι καταθέσεις τους μειώθηκαν κατά 6,3 δισ. ευρώ περίπου και εξηγεί προφανώς το φαινόμενο.

Από την άλλη πλευρά, όμως, δημιουργείται ένα άλλο ερώτημα:

Γιατί οι τράπεζες προτιμούν να βάζουν τα λεφτά στην κεντρική τράπεζα και όχι να τα δανείζουν η μία στην άλλη;

Είναι το κόστος, ο εθισμός της φθηνής χρηματοδότησης από την ΕΚΤ ή μήπως ότι δεν εμπιστεύονται η μία την άλλη, όπως φαίνεται να διατείνεται ο αναλυτής;

Ίσως είναι λίγο απ’ όλα τα ανωτέρω.

Αν όμως επρόκειτο να στοιχηματίσουμε σε ένα από τους παραπάνω παράγοντες, μάλλον θα ποντάραμε στον τελευταίο, δηλαδή στην ύπαρξη ελλείμματος εμπιστοσύνης.

Dr. Money

* Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.