H EKT και το "κλειδί" του χρέους!

Η ιστορία των μεγάλων δημοσιονομικών προσαρμογών στην Ευρώπη δεν είναι υπέρ μας. Όμως τα ερωτήματα των αγορών για τη διατηρησιμότητα του χρέους θα πρέπει να απαντηθούν πειστικά.

Δημοσιεύθηκε: 25 Ιανουαρίου 2011 - 07:50

Dr Money

Για πολλούς ξένους παρατηρητές η προσέγγιση της ευρωζώνης στο πρόβλημα του δημοσίου χρέους της Ελλάδας, της Ιρλανδίας και γενικότερα του ευρωπαϊκού Νότου είναι λανθασμένη.

Το σχέδιο Α της ευρωζώνης, όπως πολλοί το αποκαλούν, δεν δίνει λύση γιατί αντιμετωπίζει ένα πρόβλημα φερεγγυότητας και ανταγωνιστικότητας χωρών σαν να ήταν πρόβλημα ρευστότητας, σύμφωνα με τους ίδιους.

Η παροχή δανείων για τη σωτηρία μιας χώρας από τη χρεοκοπία με αντάλλαγμα την εφαρμογή ενός φιλόδοξου προγράμματος δημοσιονομικής προσαρμογής και διαρθρωτικών αλλαγών μπορεί να είναι αποτελεσματικό βραχυπρόθεσμα.

Όμως, δεν λύνει το πρόβλημα φερεγγυότητας και ανταγωνιστικότητας μεσομακροπρόθεσμα αν οι χώρες δεν μπορούν να υποτιμήσουν το νόμισμά τους, ισχυρίζονται.

Οι ίδιοι επικαλούνται το πρόσφατο παράδειγμα της Ισλανδίας, η οποία εφαρμόζει ένα αυστηρό πρόγραμμα δημοσιονομικής λιτότητας, συνοδευόμενο από υποτίμηση του νομίσματος και από περιορισμούς στη διακίνηση των κεφαλαίων.

Η ιστορία των μεγάλων δημοσιονομικών προσαρμογών στην ευρωζώνη τους δικαιώνει, επίσης, σε πολύ μεγάλο βαθμό.

Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Ιρλανδίας και της Ελλάδας.

Η Ιρλανδία πέτυχε τη μεγαλύτερη μείωση του ελλείμματος του προϋπολογισμού κατά 20 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ μεταξύ των ετών 1976 και 1989, δηλαδή μέσα σε 11 χρόνια, που συνοδεύτηκε από συνολική αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ (Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος) κατά 38,5% τα τρία πρώτα χρόνια της δημοσιονομικής προσαρμογής.

Όμως, πιθανόν να μην το κατόρθωνε αν δεν υποτιμούσε το νόμισμά της κατά 16% συνολικά το διάστημα μεταξύ των 2 χρόνων που προηγήθηκαν και των 3 πρώτων χρόνων της προσαρμογής.

Η Ελλάδα μείωσε το έλλειμμα κατά 12,2 μονάδες του ΑΕΠ συνολικά μεταξύ των ετών 1989 και 1995 κι αφού στις αρχές της δεκαετίας -οι διαδόσεις θέλουν- ο τότε πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης έφτασε κοντά στην απόφαση να στείλει τη χώρα στο ΔΝΤ, αλλά δεν υπέγραψε τελικά.

Όμως, η μείωση του ελλείμματος συνοδεύτηκε από αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ κατά 49,1% τα τρία πρώτα χρόνια της προσαρμογής, υποστηριζόμενη από τη διολίσθηση της δραχμής κατά 36,2%.

Προφανώς, οι χώρες της ευρωζώνης δεν μπορούν να υποτιμήσουν το εθνικό τους νόμισμα για να τονώσουν την οικονομία τους τη σημερινή περίοδο.

Οι μεγάλες μεταφορές κοινοτικών κονδυλίων από τις πλούσιες χώρες του Βορρά ή από τον κοινοτικό προϋπολογισμό δεν είναι εφικτό να γίνουν είτε για πολιτικούς λόγους είτε για αντικειμενικούς.

Ο κοινοτικός προϋπολογισμός είναι μικρός.

Αν το ερώτημα περί ενισχυμένης ανταγωνιστικότητας απαντηθεί από τη συμπίεση των πραγματικών εισοδημάτων επί χρόνια και την εφαρμογή των διαρθρωτικών μέτρων του μνημονίου, εκείνο που απομένει είναι τι θα γίνει με το υψηλό δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Αναμφισβήτητα, η αναμενόμενη αναθεώρηση του ΑΕΠ κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες περίπου το 2011 θα μπορούσε να βάλει κάποιο φρένο στην αύξηση του λόγου χρέους προς ΑΕΠ.

Η εφαρμογή του φιλόδοξου δημοσιονομικού προγράμματος θα μπορούσε επίσης να συμβάλει προς την ίδια κατεύθυνση, αλλά πολλοί θεωρούν ότι θα πνίξει την οικονομική δραστηριότητα, δοκιμάζοντας τις αντοχές της κοινωνίας.

Όμως, δεν αρκεί για να πειστούν και οι πλέον δύσπιστοι ότι η Ελλάδα θα σταθεροποιήσει και μετά θα μειώσει το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Επομένως, κάτι άλλο θα έπρεπε να γίνει ώστε να μειωθεί ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ σε χαμηλότερα επίπεδα.

Το "κούρεμα" των ελληνικών ομολόγων που είναι σε ιδιωτικά χέρια θα μπορούσε να είναι μια λύση, όμως τα κόστη είναι μεγάλα γιατί θα έχει δυσμενείς συνέπειες στις εγχώριες τράπεζες, στον μελλοντικό δανεισμό της χώρας και πιθανόν στις άλλες χώρες της ευρωζώνης.

Τι απομένει;

Να συνεχίσει η ΕΚΤ τις αγορές ελληνικών και ιρλανδικών κυρίως ομολόγων στη δευτερογενή αγορά με εύρυθμο τρόπο, με σκοπό να αυξήσει το ποσό του ελληνικού χρέους που έχει στα βιβλία της.

Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να προκαλέσει άνοδο των τιμών των ομολόγων και συμπίεση των spreads, αλλά αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί κακό.

Φυσικά, κάποιος μπορεί να υποστηρίξει πως τέτοιες αγορές δεν συμβαδίζουν με την επιθυμία της ΕΚΤ για έξοδο από αυτήν τη διαδικασία.

Θα έχει αναμφισβήτητα δίκιο, αλλά θα πρόκειται για κινήσεις με ημερομηνία λήξης αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες συμφωνήσουν να ενισχυθεί το ταμείο στήριξης (EFSF) και εν συνεχεία χρηματοδοτήσει τις χώρες για να επαναγοράσουν τα ομόλογά τους, απαλλάσσοντας την ΕΚΤ από τον βραχνά.

Πολλοί ασφαλώς αντιδρούν σε αυτό το ενδεχόμενο.

Είναι, όμως, ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να διασκεδαστούν οι ανησυχίες των αγορών σχετικά με τη διατηρησιμότητα του ελληνικού και του ιρλανδικού χρέους, μειώνοντάς τα χωρίς να παραβιάζονται δύο αρχές:

Η αναδιάρθρωση με "κούρεμα" των ομολόγων που έχουν οι ιδιώτες στα χέρια τους και η μεταφορά πόρων στους αδύναμους κρίκους της περιφέρειας, που δεν επιθυμεί ο πυρήνας της ευρωζώνης.

Dr. Money

* Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.