Χρέος: Ανάπτυξη vs πρωτογενή πλεονάσματα

Η μείωση του χρέους προς το ΑΕΠ απαιτεί ανάπτυξη και υψηλά πρωτογενή πλεονάσματα, αλλά οι αγορές αμφισβητούν τη συνύπαρξη των δύο τελευταίων. Μία επιλογή.

Δημοσιεύθηκε: 24 Ιανουαρίου 2011 - 07:49

Dr Money

Χρέος: Ανάπτυξη vs πρωτογενή πλεονάσματα

Η ιστορία είναι λίγο-πολύ γνωστή.

Η Ιρλανδία έφθασε στο σημείο να ζητήσει οικονομική βοήθεια το τελευταίο δίμηνο του 2010 λόγω των τραγικών επιλογών των τραπεζών της τα προηγούμενα χρόνια.

Η Ελλάδα έφθασε στο σημείο μηδέν μερικούς μήνες νωρίτερα λόγω της αδυναμίας δανεισμού από τις διεθνείς αγορές, σε μια στιγμή όπου έπρεπε να καλυφθούν οι ανάγκες του προϋπολογισμού.

Στην περίπτωση της Ιρλανδίας, ο μεγάλος άρρωστος ήταν οι τράπεζες, οι οποίες μόλυναν την υπόλοιπη οικονομία και εξώθησαν την κυβέρνηση στην υιοθέτηση αυστηρών μέτρων λιτότητας, για να μειωθεί το δημοσιονομικό έλλειμμα.

Όμως, τα μέτρα λιτότητας δεν απέφεραν το επιθυμητό αποτέλεσμα στο δημοσιονομικό έλλειμμα τα τελευταία χρόνια γιατί προκάλεσαν μεγάλη μείωση του ΑΕΠ κατά 10% και πλέον.

Όσοι εναντιώνονταν στη λήψη αυστηρών μέτρων λιτότητας, εκτιμώντας ότι θα ξεκινήσουν έναν φαύλο κύκλο αποπληθωρισμού, που θα υπονόμευε τον ρυθμό ανάπτυξης και συνάμα τον στόχο για περιορισμό του ελλείμματος, αισθάνονται δικαιωμένοι.

Στην περίπτωση της Ελλάδας, το 2011 θα σημάνει τον τρίτο συνεχόμενο χρόνο συρρίκνωσης της οικονομίας και θα συνοδευθεί από περαιτέρω μείωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης αλλά και από αύξηση του δημοσίου χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ.

Επιπλέον, η χώρα έχει το μειονέκτημα να ξεκινά από πολύ υψηλότερο λόγο δημοσίου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Αυτό την καθιστά πιο ευάλωτη στις συνθήκες που επικρατούν στις διεθνείς κεφαλαιαγορές και την παγκόσμια οικονομία, σε μια περίοδο όπου εφαρμόζει το πρόγραμμα δημοσιονομικής λιτότητας και διαρθρωτικών αλλαγών.

Κρίνοντας από τις μεταβολές των spreads στα ελληνικά ομόλογα και CDSs, είναι φανερό ότι οι αγορές δεν δίνουν μεγάλες πιθανότητες στο καλό σενάριο της σταθεροποίησης και, κατόπιν, μείωσης του δημοσίου χρέους προς το ΑΕΠ λόγω της ανάπτυξης και των υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων στον προϋπολογισμό τα επόμενα χρόνια.

Ίσως επηρεασμένοι από την περίπτωση της Ιρλανδίας οι επενδυτές θεωρούν αυτήν τη στιγμή ότι ικανοποιητικοί ρυθμοί ανάπτυξης και επίτευξη υψηλών πρωτογενών πλεονασμάτων δεν πάνε μαζί.

Η διαφαινόμενη τάση για ταχεία επέκταση του φαινομένου της μείωσης των μισθών στον ιδιωτικό τομέα, και όχι μόνο σε προβληματικές ιδιωτικές επιχειρήσεις, ενισχύει την ανωτέρω εντύπωση, γιατί στερεί αγοραστική δύναμη από πολλά νοικοκυριά, σε μια εποχή κατά την οποία η ανεργία αυξάνεται αλματωδώς.

Από την άλλη πλευρά, η μείωση των μισθών ευνοεί, θεωρητικά τουλάχιστον, την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και επομένως τις μελλοντικές αναπτυξιακές προοπτικές της, γιατί μειώνει το εργατικό κόστος ανά μονάδα προϊόντος υπό συνθήκες σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών.

Είναι όμως ιδιαίτερα αμφίβολο κατά πόσον οι αγορές θα δώσουν μεγαλύτερη βαρύτητα στο δεύτερο επιχείρημα περί ενισχυμένης ανταγωνιστικότητας σε μια μικρή, ανοιχτή οικονομία σε σχέση με το πρώτο επιχείρημα περί υπονόμευσης της ιδιωτικής κατανάλωσης και της ανάπτυξης.

Υπό αυτές τις συνθήκες, η απάντηση θα πρέπει να είναι διαφορετική, αλλά δεν είναι στο χέρι του ιδιωτικού τομέα να την επιβάλει.

Αναφερόμαστε στη μείωση του μη μισθολογικού κόστους, και πιο συγκεκριμένα στις ασφαλιστικές εισφορές που είναι αρκετά πιο πάνω από τον μέσο όρο της ευρωζώνης.

Η μείωση των ασφαλιστικών εισφορών -η κυβέρνηση συζητά μία περιορισμένη εύρους για τον Ιούνιο- θα μπορούσε να βοηθήσει αφενός την ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας και αφετέρου την ανάπτυξη, γιατί θα περιόριζε την ανάγκη για μειώσεις μισθών σε ιδιωτικές επιχειρήσεις.

Αν μάλιστα υπήρχαν αντισταθμιστικά δημοσιονομικά μέτρα, κάτι τέτοιο θα συνέβαλλε στην εδραίωση της αντίληψης στις αγορές ότι ανάπτυξη, ανταγωνιστικότητα και πρωτογενή πλεονάσματα μπορούν να συνυπάρχουν.

Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την απάντηση στο ερώτημα περί διατηρησιμότητας του δημοσίου χρέους της χώρας.

Dr. Money

* Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.