Ο κύκλος των διαψευσμένων προσδοκιών!

Η μεγαλύτερη απειλή για την κοινωνική συνοχή και τη χώρα ίσως δεν βρίσκεται στο επόμενο δύσκολο πεντάμηνο, όπως πολλοί πιστεύουν, αλλά αργότερα. Αρκετά αργότερα.

Δημοσιεύθηκε: 20 Ιανουαρίου 2011 - 07:50

Dr Money

Η ικανότητα της Ελλάδας να αντεπεξέλθει στις επιταγές του μνημονίου και στον στενό οικονομικό κορσέ που θέλει η Γερμανία να φορέσει στις δημοσιονομικά απείθαρχες χώρες της ευρωζώνης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις αντοχές της κοινωνίας.

Η μέχρι στιγμής αντίδραση των διαφόρων κοινωνικών ομάδων στα μέτρα λιτότητας είναι αρκετά ήπια, εκπλήσσοντας τους παρατηρητές των ελληνικών πραγμάτων στο εξωτερικό.

Αναμφισβήτητα, οι σχέσεις της συνδικαλιστικής ηγεσίας με το κυβερνών κόμμα έχουν παίξει καθοριστικό ρόλο. Οποιοσδήποτε μπορεί να σκεφτεί τι θα γινόταν αν στη θέση της σημερινής κυβέρνησης βρισκόταν το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης.

Ρόλο επίσης έχει παίξει η απαξίωση των συνδικαλιστικών, όπως και των πολιτικών, ηγεσιών στα μάτια της μεγάλης μάζας του κόσμου.

Όμως, ούτε αυτά θα μπορούσαν να συγκρατήσουν τη λαϊκή οργή αν μεγάλο μέρος του πληθυσμού είχε φτάσει στα πρόθυρα της οικονομικής εξάντλησης.

Προφανώς δεν είμαστε εκεί ακόμη.

Αν και υπάρχουν θύλακες απόγνωσης, η οικογενειακή αλληλεγγύη, η παραοικονομία και το σωρευμένο "λίπος" από τα καλά χρόνια έχουν συμβάλει στην άμβλυνση της οργής, αφού προηγείται ο φόβος για το αύριο.

Δικαιώνονται λοιπόν, κατά κάποιον τρόπο, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, όσοι θεωρούσαν ότι ήταν άτοπο να συγκρίνεται η περίπτωση της Ελλάδας με την αντίστοιχη της Αργεντινής.

Πρώτον, γιατί η Ελλάδα έχει τη στήριξη των Ευρωπαίων εταίρων της.

Δεύτερον, γιατί οι Έλληνες έχουν πολύ μεγαλύτερο "λίπος" να κάψουν σε σχέση με τους πιο "λιτοδίαιτους" Αργεντινούς.

Κοινώς, υψηλότερα εισοδήματα, καταθέσεις και γενικότερα περιουσιακά στοιχεία.

Όμως, όλα αυτά είναι σχετικά, καθότι είναι επίσης παραδεκτό ότι ο χρόνος δεν είναι σύμμαχος από τη στιγμή όπου η ύφεση συνεχίζεται, η επίσημη ανεργία ανεβαίνει πλησιάζοντας τα 700 χιλιάδες άτομα και η αγοραστική δύναμη του μέσου νοικοκυριού μειώνεται.

Το "λίπος" μπορεί να βοηθήσει μια κοινωνία ή ομάδες του πληθυσμού να τα βγάλουν πέρα σε μια δύσκολη χρονική συγκυρία, αλλά συνήθως εξαντλείται όταν η εθνική οικονομία δεν μπορεί να σταθεί στα πόδια της για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Οι θιασώτες του οικονομικού προγράμματος εκτιμούν ότι η Ελλάδα θα μπορέσει να επανέλθει σε έναν ενάρετο οικονομικό κύκλο σιγά-σιγά, αρχής γενομένης από τα τέλη του 2011, έχοντας βάλει σε τάξη τα δημόσια οικονομικά της.

Μακάρι να αποδειχτεί ότι έχουν δίκιο.

Όμως, υπάρχουν άλλοι που θεωρούν ότι η ελληνική οικονομία έχει μπει σε τούνελ, από το οποίο θα αργήσει να βγει, ακόμη κι αν τιναχτεί κάποια χρονιά απότομα προς τα πάνω, όπως το πιεσμένο ελατήριο.

Οι τελευταίοι δεν θεωρούν ότι η ελληνική οικονομία θα συρρικνώνεται εσαεί.

Θεωρούν, όμως, πολύ πιθανό η δεκαετία που διανύουμε να χαρακτηριστεί από χαμηλούς ετήσιους ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 1% - 2% κατά μέσο όρο.

Αυτή ίσως αποδειχτεί πολύ μεγαλύτερη δοκιμασία για μεγάλα τμήματα του πληθυσμού που "καίνε λίπος", ελπίζοντας ακόμη ότι θα επανέλθουμε στον ρυθμό του δεύτερου ήμισυ της δεκαετίας του 1990 και της πρώτης δεκαετίας του νέου αιώνα, ύστερα από ένα μικρό διάλειμμα.

Η Ελλάδα είναι φτωχή χώρα, αλλά οι Έλληνες είναι πλούσιοι, ισχυρίζονται μερικοί και σε κάποιον βαθμό ίσως έχουν δίκιο.

Όμως, με βάση το κατά κεφαλήν εισόδημα, είναι μία από τις 30 - 35 πλουσιότερες στον πλανήτη.

Όμως, υπάρχουν χώρες που ήταν πλούσιες στο παρελθόν και χρειάστηκαν μία ή δύο δεκαετίες για να αλλάξουν κατηγορία.

Ίσως, λοιπόν, η μεγαλύτερη απειλή για την ελληνική κοινωνία να έρθει αργότερα, σε μια ενδεχόμενη διάψευση των θετικών προσδοκιών, και όχι το επόμενο πεντάμηνο, παρά τις παράπλευρες απώλειες που θα επιφέρει η ύφεση.

Dr. Money

* Συμφωνείτε ή διαφωνείτε με τον αρθρογράφο; Τι γνώμη έχετε;

To Εuro2day.gr ενθαρρύνει τον διάλογο και την έκφραση απόψεων από τους αναγνώστες. Σχολιάστε το άρθρο και πείτε την άποψή σας δημόσια για όσα συμβαίνουν και μας αφορούν όλους. Αν θεωρείτε το άρθρο σημαντικό, διαδώστε το με τα εργαλεία κοινωνικής δικτύωσης.

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.