To φάντασμα της χαμένης δεκαετίας!

Αρκετοί ανησυχούν μήπως η οικονομία έχει μπει σε τούνελ δεκαετίας. Όμως, η αναφορά δεν αφορά τόσο στην Ελλάδα. Το φάντασμα μιας παρατεταμένης οικονομικής ανομβρίας αφορά σε πολύ μεγάλο ψάρι και έχει συνέπειες.

Δημοσιεύθηκε: 10 Αυγούστου 2010 - 07:47

Dr Money

Από τη στιγμή όπου η ελληνική οικονομία κατέληξε υπό την κηδεμονία του ΔΝΤ και της Ε.Ε. ήταν επόμενο να κληθεί να εφαρμόσει μια αυστηρή πολιτική λιτότητας και διαρθρωτικών αλλαγών.

Κι αν μεν οι διαρθρωτικές αλλαγές εκτιμάται ότι θα δώσουν ώθηση στην ελληνική οικονομία μεσοπρόθεσμα, η περιοριστική δημοσιονομική πολιτική έχει αρχίσει να "δαγκώνει", συμπιέζοντας τη ζήτηση και βαθαίνοντας την ύφεση τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα.

Υπό αυτές τις συνθήκες και με δεδομένες τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής οικονομίας, δεν είναι λίγοι εκείνοι που προβλέπουν ότι θα περάσουν αρκετά χρόνια για να επανέλθει το βιοτικό μας επίπεδο εκεί όπου βρισκόταν στα τέλη του 2008.

Όμως, οι συμμετέχοντες στις αγορές έχουν έναν πολύ πιο μεγάλο πονοκέφαλο το τελευταίο διάστημα:

Το ενδεχόμενο να βιώσει η αμερικανική οικονομία την εμπειρία της χαμένης δεκαετίας της Ιαπωνίας.

Άλλωστε, δεν έχουν περάσει παρά λίγες μέρες από τότε που ο κ. James Bullard, πρόεδρος της Ομοσπονδιακής Τράπεζας του St. Louis, προειδοποίησε ότι η αμερικανική οικονομία είναι σήμερα πιο κοντά σε ένα αποτέλεσμα τύπου Ιαπωνίας από οποιαδήποτε άλλη στιγμή στη σύγχρονη Ιστορία.

Η χαμένη δεκαετία της Ιαπωνίας είναι ασφαλώς εκείνο που είχε στο μυαλό του ο κ. Bullard.

Πρόκειται για τη δεκαετία του 1990 που σημαδεύτηκε από το φαινόμενο του αποπληθωρισμού με τον αναιμικό ρυθμό ανάπτυξης και την υποχώρηση των τιμών των ακινήτων και των μετοχών.

Φυσικά, υπάρχουν διαφορές αλλά και ομοιότητες μεταξύ της αμερικανικής οικονομίας σήμερα και της ιαπωνικής τότε.

Κοινό χαρακτηριστικό και στις δύο περιπτώσεις είναι η κρίση του τραπεζικού τομέα, που προέκυψε μετά το σκάσιμο της φούσκας στην αγορά ακινήτων και στο χρηματιστήριο.

Η μεγάλη αύξηση του χρέους και οι υψηλές δαπάνες εξυπηρέτησής του, σε συνδυασμό με τον χαμηλότερο ρυθμό αύξησης του εισοδήματος και την κατάρρευση των τιμών, οδήγησαν σε χρεοκοπίες και σε βαθιά οικονομική κρίση.

Όμως, η αντίδραση των αμερικανικών νομισματικών και δημοσιονομικών αρχών στην κρίση ήταν πολύ πιο άμεση και δραστική, με αποτέλεσμα η ύφεση στις ΗΠΑ να έχει μεν μεγαλύτερο βάθος, αλλά μικρότερη διάρκεια σε σύγκριση με της Ιαπωνίας.

Από την άλλη πλευρά, η Ιαπωνία είναι μια χώρα με υψηλό ποσοστό αποταμίευσης, σε αντίθεση με τις ΗΠΑ.

Αυτή η πραγματικότητα αντανακλάται στο πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της Ιαπωνίας και στο έλλειμμα των ΗΠΑ.

Όμως, εκείνο που προβληματίζει στην προκειμένη περίπτωση είναι κάτι άλλο:

Το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1990 η Ιαπωνία πήρε πίσω τα μέτρα επεκτατικής δημοσιονομικής πολιτικής που είχε υιοθετήσει νωρίτερα, με αποτέλεσμα η οικονομία να κάνει τη λεγόμενη "διπλή βουτιά".

Κάτι ανάλογο ετοιμάζεται να πράξει η κυβέρνηση Ομπάμα την επόμενη δημοσιονομική χρονιά στις ΗΠΑ που ξεκινά τον Νοέμβριο. Δεν είναι λοιπόν λίγοι εκείνοι που ανησυχούν φέρνοντας στο μυαλό τους τι συνέβη στην Ιαπωνία.

Αυτός είναι ένας ακόμη λόγος που θα μπορούσε να ωθήσει τη Fed να χαλαρώσει τη νομισματική πολιτική της, επανεπενδύοντας σε πρώτη φάση τα κουπόνια των ομολόγων που έχει στο χαρτοφυλάκιό της και τα οποία εκτιμώνται σε 100 δισ. δολάρια και άνω.

Όμως, το κλειδί της δεκαετίας για τις ΗΠΑ πιθανόν κρατά ο ιδιωτικός τομέας.

Αν ο ιδιωτικός τομέας ανακάμψει, προχωρήσει σε επενδύσεις και δημιουργήσει πολλές νέες θέσεις εργασίας με τη βοήθεια της Fed, υπεραντισταθμίζοντας τις επιπτώσεις από την πιο αυστηρή δημοσιονομική πολιτική, το φάντασμα της χαμένης δεκαετίας για τις ΗΠΑ και τις χρηματιστηριακές αγορές πιθανόν να εξορκιστεί.

Αν όχι, το φάντασμα ίσως κάνει την εμφάνισή του.

Dr. Money

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.