Μήπως η οικονομία βρίσκεται στον πάτο;

Η κατήφεια και η απογοήτευση κυριαρχούν, όμως μερικοί πάνε κόντρα στο ρεύμα, δηλώνοντας αισιόδοξοι. Προφανώς, δεν μπορεί όλοι να έχουν δίκιο.

Δημοσιεύθηκε: 2 Ιουλίου 2010 - 07:51

Dr Money

Όταν η οικονομική δραστηριότητα πνέει τα λοίσθια και αρκετός κόσμος χάνει τη δουλειά του ή αισθάνεται ανασφάλεια για το αύριο, είναι επόμενο να κυριαρχεί η απαισιοδοξία.

Η κατάσταση στην πραγματική οικονομία της χώρας δεν είναι καλή και είναι γνωστό ότι ολόκληροι κλάδοι, όπως το λιανεμπόριο, η βιοτεχνία, οι κατασκευές και άλλοι συναφείς, πλήττονται.

Η πορεία του τουρισμού, που αποτελεί κεφάλαιο για την εθνική οικονομία, είναι ένα μεγάλο ερωτηματικό και είναι σχετικά νωρίς για να εκφέρει κάποιος άποψη.

Αναμφισβήτητα, οι «ανδραγαθίες» του ΠΑΜΕ και των λοιπών δυνάμεων δεν βοηθούν.

Ούτε φυσικά βοήθησαν οι εικόνες καταστροφής και οι θάνατοι στο κέντρο της Αθήνας που μετέφεραν τα ξένα ΜΜΕ στα τέσσερα σημεία της οικουμένης πριν από κάμποσο καιρό, όπως έδειξαν οι ακυρώσεις συνεδρίων κ.λπ.

Ούτε βοηθούν η συμπεριφορά και οι τιμές αρκετών από εκείνους που δραστηριοποιούνται στην τουριστική βιομηχανία.

Παρ’ όλα αυτά, η μείωση του τουριστικού συναλλάγματος ίσως δεν είναι τόσο μεγάλη όσο μερικοί περίμεναν πριν από λίγο καιρό.

Σημαντική τροχοπέδη στην ανάπτυξη της οικονομίας είναι επίσης ο βραχνάς της ρευστότητας και της αυστηρότερης δανειοδότησης των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών από τις τράπεζες, αν και οι ελληνικές είναι πιο γαλαντόμες σε σχέση με άλλες στην ευρωζώνη, π.χ. πορτογαλικές.

Αναμφισβήτητα, η ύφεση είναι κάτι καινούργιο σε μια χώρα που έχει να ζήσει κάτι παρόμοιο από τις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Όμως, όσοι έχουν ζήσει περιόδους ύφεσης σε χώρες του εξωτερικού γνωρίζουν τρία πράγματα:

Πρώτον, ότι είναι μια πολύ άσχημη εμπειρία. Δεύτερον, ότι η ύφεση δεν διαρκεί για πάντα και τρίτον, ότι κάποιος αντιλαμβάνεται τον πάτο της οικονομικής δραστηριότητας όταν πλέον βρίσκεται πίσω του.

Γι’ αυτόν τον λόγο δεν θα πρέπει να απορριφθούν ευθύς εξαρχής τα επιχειρήματα μιας μικρής μειοψηφίας αισιόδοξων που εκτιμούν ότι η ελληνική οικονομία δεν βυθίζεται, αλλά βρίσκεται ήδη στον πάτο.

Η θεωρία που θέλει η οικονομία να βρίσκεται στον πάτο βασίζεται σε ορισμένες παραδοχές:

Πρώτον, στην αντίληψη ότι τα ελληνικά νοικοκυριά έχουν σφίξει το ζωνάρι αρκετό καιρό πριν η κρίση γίνει ολότελα εμφανής, περιορίζοντας τα έξοδά τους.

Η προεξόφληση της κρίσης έχει συμπιέσει την κατανάλωση μια ώρα αρχύτερα και μόνο μια σημαντική άνοδος της ανεργίας τα επόμενα τρίμηνα θα μπορούσε να τη συμπιέσει σημαντικά περισσότερο.

Η αύξηση της ανεργίας είναι πιθανή, αλλά αρκετά νοικοκυριά έχουν αναβάλει αποφάσεις για αγορά διαρκών καταναλωτικών προϊόντων και άλλων για να διαπιστώσουν πώς εξελίσσεται η κατάσταση.

Είναι λοιπόν επόμενο να αρχίσουν να ξοδεύουν σταδιακά περισσότερα χρήματα αν αισθανθούν ότι η οικονομική κατάσταση σταθεροποιείται έστω και σε χαμηλότερα επίπεδα.

Δεύτερον, στην εντύπωση ότι οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν μπει σε φάση ανάρρωσης και ανάπτυξης που θα έχει ευεργετικές συνέπειες στις ελληνικές εξαγωγές προϊόντων και στον τουρισμό.

Τρίτον, στην αντίληψη ότι η κατακόρυφη πτώση της επενδυτικής δραστηριότητας σε κλάδους όπως η οικοδομή πλησιάζει στο τέλος της.

Φυσικά, όλα αυτά είναι ασκήσεις επί χάρτου.

Η πραγματικότητα δεν είναι ευχάριστη και πιθανόν να γίνει πιο δυσάρεστη το φθινόπωρο.

Αυτό ίσως σημαίνει ότι είμαστε όντως στον πάτο της ύφεσης.

Όμως, ακόμη κι αν ισχύει κάτι τέτοιο, κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει αν και για πόσο χρονικό διάστημα μπορεί να σερνόμαστε στον πάτο.

Είναι λοιπόν επόμενο η κόντρα των αισιόδοξων με τους απαισιόδοξους να μην έχει ακόμη νικητή.

Dr. Money

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.