Πληρώνουμε (και) το λάθος των επενδυτών!

Για την κρίση του ελληνικού χρέους δεν ευθύνονται μόνο οι ελληνικές κυβερνήσεις. Ευθύνονται επίσης οι επενδυτές που πίστεψαν τα λόγια των κοινοτικών αξιωματούχων και της ΕΚΤ στο παρελθόν.

Δημοσιεύθηκε: 15 Μαρτίου 2010 - 07:51

Dr Money

Πληρώνουμε (και) το λάθος των επενδυτών!

Δεν είναι μυστικό ότι οι κοινοτικοί αξιωματούχοι αντιμετώπισαν τη διεθνή χρηματοοικονομική κρίση που ξέσπασε το καλοκαίρι του 2007, υιοθετώντας την πολύ απλοϊκή άποψη, όπως αποδείχθηκε, ότι ήταν κυρίως αμερικανικό πρόβλημα.

Σύμφωνα με αυτήν τη λογική, που είχε υιοθετηθεί και στην Ελλάδα, οι όποιες επιπτώσεις στην ευρωζώνη θα ήταν περιορισμένες.

Το βασικό επιχείρημα ήθελε τα θεμελιώδη μεγέθη της οικονομίας των 10 τρισ. ευρώ να είναι πολύ καλύτερα και οι τράπεζες της ευρωζώνης να έχουν πολύ μικρότερη έκθεση στα "τοξικά" χρηματοοικονομικά προϊόντα σε σχέση με τις αμερικανικές.

Κάπου δύο χρόνια αργότερα το ίδιο επιχείρημα δεν μοιάζει τόσο ισχυρό όσο όταν πρωτοδιατυπώθηκε.

Η οικονομία της ευρωζώνης συρρικνώθηκε περισσότερο σε σχέση με την οικονομία των ΗΠΑ το 2009 και επιπλέον όλα δείχνουν ότι δεν θα ανακάμψει στον ίδιο βαθμό με την αμερικανική φέτος.

Όμως, το χειρότερο είναι άλλο.

Η κρίση του ελληνικού δημοσίου χρέους, που πυροδότησε η αναπάντεχη διόγκωση του ελλείμματος της γενικής κυβέρνησης στο 12,7% - 12,9% του ΑΕΠ το 2009, και η εν συνεχεία καθυστερημένη αντίδραση για την περιστολή του χτύπησε καμπανάκι στις αγορές.

Ο κίνδυνος να μην μπορούν μία ή περισσότερες χώρες της ευρωζώνης να εξυπηρετήσουν το δημόσιο χρέος τους έγινε αντιληπτός.

Με δεδομένο ότι η ελληνική οικονομία αντιπροσωπεύει μόλις το 2% του ΑΕΠ της ευρωζώνης, οι κοινοτικοί αξιωματούχοι εστίασαν την προσοχή τους σε αυτό το στοιχείο για να δείξουν ότι οι ανησυχίες των αγορών για τις επιπτώσεις από την κρίση του ελληνικού δημοσίου χρέους στην ευρωζώνη και το ευρώ ήταν υπερβολικές.

Για να γίνουν μάλιστα πιο πειστικοί επικαλέστηκαν το επιχείρημα της πολιτείας της Καλιφόρνιας, η οποία αντιστοιχεί στο 13% του αμερικανικού ΑΕΠ και αντιμετωπίζει επίσης δημοσιονομικά προβλήματα.

Όμως, δεν έμειναν μόνο εκεί.

Οι κοινοτικοί αξιωματούχοι και κυρίως οι της ΕΚΤ επισήμαναν επίσης ότι η δημοσιονομική κατάσταση της ευρωζώνης είναι πολύ καλύτερη σε σχέση με εκείνη των ΗΠΑ και της Ιαπωνίας, παραπέμποντας στις προβλέψεις του ΔΝΤ για τα κρατικά ελλείμματα.

Οι οικονομολόγοι του ΔΝΤ βλέπουν το δημοσιονομικό έλλειμμα της ευρωζώνης στο 6,5% του ΑΕΠ το 2010 έναντι 10% και πλέον στις ΗΠΑ και στην Ιαπωνία.

Το μήνυμα των κοινοτικών αξιωματούχων ήταν σαφές.

Οι αγορές θα έπρεπε να επικεντρωθούν στα οικονομικά της ευρωζώνης συνολικά και όχι κάθε κράτους ξεχωριστά.

Όμως, δεν εισακούστηκαν.

Ίσως γιατί οι αγορές είχαν ήδη πάρει το μάθημά τους, έχοντας ακούσει και έχοντας πιστέψει το ίδιο κήρυγμα παλαιότερα.

Ως γνωστόν, μετά την εισαγωγή του ευρώ, οι αγορές πόνταραν στη σύγκλιση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων των χωρών της ευρωζώνης, χωρίς να δώσουν μεγάλη σημασία στις διαφορές δημοσιονομικής κατάστασης και ανταγωνιστικότητας.

Έτσι, το ελληνικό 10ετές ομόλογο έφτασε σε κάποιο σημείο να είναι διαπραγματεύσιμο με spread μικρότερο των 20 μονάδων βάσης έναντι του αντίστοιχου γερμανικού, καθιστώντας τον δανεισμό του Δημοσίου εξαιρετικά φθηνό.

Όμως, το ποντάρισμα των επενδυτών και των κερδοσκόπων -που τότε ήταν μάλλον καλοί, με βάση τα ελληνικά κριτήρια- στη σύγκλιση των αποδόσεων βασιζόταν στην υπόθεση ότι τα θεμελιώδη μακροοικονομικά στοιχεία των χωρών της ευρωζώνης θα συνέκλιναν επίσης.

Κάτι τέτοιο προφανώς δεν έγινε.

Θα ήταν λοιπόν οξύμωρο αν οι αγορές αποδεχόντουσαν σήμερα τα ίδια επιχειρήματα των κοινοτικών αξιωματούχων και έβλεπαν την ευρωζώνη συνολικά και όχι κάθε χώρα ξεχωριστά.

Πολύ περισσότερο όταν δεν υπάρχουν μεγάλες θεσμικές αλλαγές στην Ε.Ε. στο τρόπο αντιμετώπισης κρίσεων χρέους.

Μάλιστα, εκ των υστέρων αποδεικνύεται ότι για την Ελλάδα και για άλλες χώρες της ευρωζώνης θα ήταν πιθανόν καλύτερα από δημοσιονομικής πλευράς αν οι αγορές τιμολογούσαν τα χρεόγραφά τους ακριβότερα στο παρελθόν, δίνοντας μεγαλύτερο ειδικό βάρος στα ιδιαίτερα μακροοικονομικά και δημοσιονομικά χαρακτηριστικά καθεμιάς.

Υπό αυτήν την έννοια, η χώρα πληρώνει και το λάθος των επενδυτών και των κερδοσκόπων που συμπίεσαν πάρα πολύ τα spreads στο παρελθόν, δίνοντας την εντύπωση στις κυβερνήσεις των συγκεκριμένων χωρών ότι θα μπορούσαν να χρηματοδοτήσουν τα ελλείμματά τους με φθηνό χρήμα για πάντα καθότι μέλη της ευρωζώνης.

Κοινώς, οι επενδυτές ενθάρρυναν τη δημοσιονομική απειθαρχία στο παρελθόν.

Dr. Money

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.