Το τίμημα της αναξιοπιστίας!

Τι άποψη θα είχατε για μία χώρα που υπόσχεται διάφορα αλλά δεν τα τηρεί; Περισσότερο λοιπόν κι από τη νέα κοινοτική επιτήρηση η Ελλάδα θα πρέπει να ανησυχεί για την έλλειψη αξιοπιστίας της. Τα όρια και οι συνέπειες.

Δημοσιεύθηκε: 28 Απριλίου 2009 - 07:59

Dr Money

Όταν πριν από πέντε χρόνια η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας αναλάμβανε τη διακυβέρνηση της χώρας πολλοί περίμεναν ότι θα έβαζε τα δημόσια οικονομικά σε τάξη.

Όμως, πώς μπορεί να κάνεις κάτι τέτοιο από τη μια πλευρά και από την άλλη να ικανοποιήσεις μεγάλο μέρος των προεκλογικών υποσχέσεων;

Η πολιτική επιλογή εκείνης της εποχής, όπως αποκάλυψε πρόσφατα ο κ. Αλογοσκούφης, ήταν η διενέργεια της περίφημης πλέον δημοσιονομικής απογραφής.

Η απογραφή δεν ήταν κακή ιδέα από τη στιγμή που η σωστή χάραξη της οικονομικής πολιτικής απαιτεί τη γνώση των πραγματικών δεδομένων των δημόσιων οικονομικών της χώρας.

Επιπλέον, θα έπρεπε να δοθεί μια πειστική απάντηση στη Eurostat για τα "μικρά γράμματα" της Eurostat, με τα οποία συνόδευε τους προηγούμενους προϋπολογισμούς.

Όμως, η δημοσιονομική απογραφή εξετράπη του σκοπού της από τη στιγμή που δεν σταμάτησε στην εγγραφή κονδυλίων τα οποία μέχρι τότε έμεναν έξω από τον προϋπολογισμό, όμως άλλαξε τον μέχρι τότε τρόπο καταγραφής των στρατιωτικών δαπανών επί το δυσμενέστερον, χωρίς να υπαγορεύεται από κανέναν.

Αν έμενε μόνο στα πρώτα το δημοσιονομικό έλλειμμα του 2004 θα ξεπερνούσε πιθανόν το 4% του ΑΕΠ και θα υπήρχε ανοδική αναθεώρηση των ελλειμμάτων των προηγούμενων ετών. Όμως σε καμία περίπτωση δεν θα έφτανε το 7,5% του ΑΕΠ το 2004 και το 5,7% το 2003.

Δυστυχώς, δεν συνέβη το πρώτο αλλά το δεύτερο.

Η μεν κυβέρνηση κέρδισε κάποιον χρόνο για να εκπληρώσει τις προεκλογικές της υποχρεώσεις, η δε χώρα κέρδισε το Όσκαρ της αναξιοπιστίας στους κύκλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς πολλοί θεώρησαν και θεωρούν ότι τους κοροϊδέψαμε, μαγειρεύοντας τα νούμερα για να μπούμε στην ευρωζώνη.

Βοηθούντων των μέτρων για αύξηση του ΦΠΑ και των φόρων στα τσιγάρα και τα ποτά την άνοιξη του 2005 από τη μια πλευρά και των ισχυρών ρυθμών ανάπτυξης από την άλλη, η χώρα κατόρθωσε να μειώσει το έλλειμμα της Γενικής Κυβέρνησης στο 5,1% του ΑΕΠ το 2005 και στο 2,8% το 2006, βγαίνοντας από την επιτήρηση.

Όμως, η ζημιά στην αξιοπιστία της χώρας είχε γίνει και ήταν μεγαλύτερη από τη συνηθισμένη γιατί η συχνά λαϊκίστικη και σίγουρα λανθασμένη οικονομική πολιτική της δεκαετίας του 1980, με εξαίρεση την περίοδο 1985 - 1987 επί υπουργίας Σημίτη, και των αρχών της δεκαετίας του 1990, με εξαίρεση ίσως κάποια μέτρα της περιόδου Μάνου είχαν καταστήσει την Ελλάδα το μαύρο πρόβατο της Ευρώπης.

Τα υπόλοιπα είναι πιο φρέσκα, άρα και πιο γνωστά.

Η αδυναμία ελέγχου των κρατικών δαπανών και η υστέρηση των εσόδων λόγω αδυναμίας του φοροεισπρακτικού μηχανισμού οδήγησαν το έλλειμμα του 2007 στο 3,5% του ΑΕΠ και μέσω της υποχώρησης του ρυθμού ανάπτυξης στο 5% το 2008.

Εδώ και λίγα 24ωρα ξεκίνησε επισήμως η νέα κοινοτική επιτήρηση της ελληνικής οικονομίας μαζί με εκείνες της Ιρλανδίας, της Ισπανίας και της Γαλλίας. Η Ελλάδα θα πρέπει να λάβει επαρκή μέτρα για να μειώσει το δημοσιονομικό της έλλειμμα κάτω του 3% του ΑΕΠ μέχρι τα τέλη του 2010.

Όμως, για μία ακόμη φορά η Ελλάδα στάθηκε τυχερή.

Όσο κι αν είναι η πλέον απείθαρχη χώρα στην ευρωζώνη, δεν θεωρείται πιθανόν να επιμείνουν οι κοινοτικοί αξιωματούχοι στη δραστική μείωση του ελλείμματος από φέτος όταν υπάρχει κρίση και άλλες χώρες αντιμετωπίζουν παρόμοια προβλήματα.

Αυτή τουλάχιστον είναι η άποψη γνωστών οικονομολόγων που γνωρίζουν λίγο-πολύ πώς έχει η κατάσταση εδώ και στις Βρυξέλλες.

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα ληφθούν μέτρα που θα οδηγήσουν το έλλειμμα κοντά στο 4% του ΑΕΠ φέτος, με την οικονομική δραστηριότητα να συρρικνώνεται ελαφρώς και κοντά στο 3% η λίγο πιο κάτω στα τέλη του 2010.

Η συγκράτηση των κρατικών δαπανών είναι ένας τρόπος για να ελεγχθεί η κατάσταση.

Ο άλλος είναι τα διάφορα εισπρακτικά μέτρα, όπως η αύξηση του φόρου κατανάλωσης στη βενζίνη, η μείωση των φορολογικών απαλλαγών, τα αυστηρότερα τεκμήρια διαβίωσης για ελεύθερους επαγγελματίες, η αύξηση του ΦΠΑ, η πιθανή κλιμακωτή αύξηση των συντελεστών ΕΤΑΚ κ.ά. που πιθανόν θα ληφθούν.

To ερώτημα είναι τι επίπτωση θα έχουν όλα αυτά τα περιοριστικά μέτρα στον ρυθμό ανάπτυξης, καθότι αν είναι να εισπράττει το κράτος έσοδα από τη μία πλευρά και να τα χάνει από την άλλη λόγω συρρίκνωσης της οικονομίας η δουλειά θα μείνει ημιτελής.

Επομένως, η νέα κοινοτική επιτήρηση έχει σημασία γιατί οδηγεί στη λήψη περιοριστικών μέτρων που θα επηρεάσουν τη ζωή πολλών από μας φέτος και τα επόμενα χρόνια.

Δεν πρόκειται όμως να αλλάξει την άσχημη εικόνα που έχουν σχηματίσει τα κοινοτικά όργανα και ο διεθνής Τύπος για την αδυναμία μας να βάλουμε τα δημόσια οικονομικά μας σε τάξη.

Επομένως, μπορεί να μην κερδίσουμε πολλά πράγματα αν εκπληρώσουμε αυτά που μας ζητάνε.

Θα χάσουμε όμως πολύ περισσότερα αν δεν συμμορφωθούμε, γιατί τότε θα πρέπει να λάβουμε ακόμη αυστηρότερα μέτρα και οι αγορές, δηλαδή οι δανειστές μας, θα μας περιμένουν στη γωνία.

Η αξιοπιστία αποκτάται με κόπους έπειτα από πολλά χρόνια κι εμείς φροντίσαμε πολύ απλά να βγάλουμε μόνοι μας τα μάτια μας.

Πάλι καλά, μάλιστα, που η αναξιοπιστία μας αποτυπώνεται μόνο στο υψηλότερο spread πάνω από τα επιτόκια της κεφαλαιαγοράς (mid-swaps) με τα οποία δανειζόμαστε σε σχέση με τις άλλες χώρες.

Θα μπορούσε να είναι πολύ χειρότερα αν δεν είμαστε μέλος της ευρωζώνης.

Dr. Money

[email protected]

Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.