Από τους δασμούς στο καλαμπόκι τον 19ο αιώνα στους δασμούς του Τραμπ 

Ο πρόεδρος Τραμπ θεωρεί ότι μπορεί να θεραπεύσει μερικά από τα οικονομικά προβλήματα των ΗΠΑ και να εδραιώσει την γεωπολιτική της πρωτοκαθεδρία, επιβάλλοντας δασμούς. Όμως, μια ματιά στην ιστορία θα έπειθε ότι συχνά τέτοιοι δασμοί οδηγούν στο αντίθετο αποτέλεσμα.

Από τους δασμούς στο καλαμπόκι τον 19ο αιώνα στους δασμούς του Τραμπ

Οι δασμοί, κυρίως οι υψηλοί, κάνουν καλό ή κακό;  Η ιστορία δίνει μερικές φορές την απάντηση.  

Η επιβολή δασμών ως μέσο άσκησης γεωπολιτικής και οικονομικής πολιτικής προς όφελος των ΗΠΑ είναι ψηλά στην ατζέντα του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ με βάση τις δημόσιες τοποθετήσεις του. 

Ο ίδιος δεν δίστασε να κάνει πρόσφατα χρήση αυτού του όπλου εναντίον της Κολομβίας όταν ο πρόεδρος της τελευταίας έφερε αντιρρήσεις στην επιστροφή αλυσοδεμένων συμπατριωτών του με αμερικανικά στρατιωτικά αεροσκάφη. Η υποχώρηση της Κολομβίας μπροστά στην επιβολή υψηλών δασμών στα προϊόντα που εξάγει στις ΗΠΑ απέδειξε την δύναμη επιβολής που έχουν οι δασμοί.  Τουλάχιστον, σε μερικές χώρες.  

Δεν είναι τυχαίο ότι αρκετοί χαρακτηρίζουν ήδη τον Τραμπ «μερκαντιλιστή πρόεδρο». Κι αυτό γιατί είναι ο πρώτος ο οποίος επιχειρεί να αντιστρέψει την κυρίαρχη τάση ενός αιώνα και πλέον που θέλει τους δασμούς να υποχωρούν ως ποσοστό του ΑΕΠ και του παγκόσμιου εμπορίου. Ο Τραμπ δίνει ιδιαίτερη σημασία στα ελλείμματα του εμπορικού ισοζυγίου των ΗΠΑ έναντι άλλων χωρών όπως η ΕΕ.  

Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο. Από τον 17ο αιώνα, όταν οι Ενωμένες Επαρχίες των Κάτω Χωρών κατάφεραν να τα πάνε πολύ καλά και να γίνουν η πλουσιότερη χώρα στον κόσμο χωρίς να έχουν φυσικούς πόρους, τράβηξαν πάνω τους τα βλέμματα των τρίτων. Από τις βασιλικές αυλές της Γαλλίας, της Ισπανίας και της Βρετανίας  μέχρι τους μερκαντιλιστές σχολιαστές της εποχής.  

Οι τελευταίοι δεν πίστευαν ότι μπορούν να υπάρχουν αμοιβαία ωφελημένοι από το εμπόριο. Απλά, θεωρούσαν ότι οι εξαγωγείς κερδίζουν και οι εισαγωγείς χάνουν από αυτό. Επομένως, το εμπόριο ήταν ένα είδος πολέμου μιας χώρας εναντίον μιας άλλης και η ανισορροπία στο εμπορικό ισοζύγιο ήταν η απόδειξη. Οι μερκαντιλιστές της εποχής, κυρίως εκτός Βρετανίας, θεωρούσαν ότι το κράτος θα έπρεπε να παρέμβει με προστατευτικά μέτρα για να αποκαταστήσει την ανισορροπία.  

Οι νόμοι (δασμοί, περιορισμοί) του καλαμποκιού στη Βρετανία τον 19ο αιώνα είναι χαρακτηριστική περίπτωση. Με το τέλος των Ναπολεόντειων Πολέμων το 1815, η τιμή του καλαμποκιού υποχώρησε και η κυβέρνηση αποφάσισε να περάσει νόμο με τον οποίο απέκλειε τις εισαγωγές καλαμποκιού (πρακτικά σιτηρών) από το εξωτερικό μέχρις ότου η τιμή του βρετανικού ξεπεράσει μια καθορισθείσα τιμή. 

Η συλλογιστική (Thomas Malthus) ήταν πως θα ήταν επικίνδυνο για την Βρετανία να βασιστεί στο εισαγόμενο καλαμπόκι, στάρι, βρώμη, κριθάρι  καθώς οι χαμηλότερες τιμές θα οδηγούσαν σε μείωση των μισθών των εργαζομένων. Χαμένοι θα έβγαιναν επίσης οι βιομήχανοι λόγω της μείωσης της αγοραστικής δύναμης των γεωργών και των μεγαλοκτημόνων.  

Όμως, στην πράξη, συνέβη κάτι άλλο. Οι δασμοί και περιορισμοί στο εμπόριο αύξησαν τις τιμές των τροφίμων και το κόστος διαβίωσης για τον πολύ κόσμο, μείωσαν την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών και υπονόμευσαν κλάδους της οικονομίας όπως  ο βιομηχανικός. Τελικά, το 1846, ο συντηρητικός πρωθυπουργός Sir Robert Peel πήγε κόντρα στο κόμμα του, ανακαλώντας τους Νόμους του Καλαμποκιού (Corn Laws) με την βοήθεια της αντιπολίτευσης και επαναφέροντας την χώρα στο ελεύθερο εμπόριο.  

Μελέτη του 2021 έδειξε ότι η ανάκληση των Νόμων βοήθησε το κατώτατο 90% των εισοδηματιών ενώ έχασε το υπόλοιπο 10%. Δεν ξέρουμε ασφαλώς τι θα γίνει στις ΗΠΑ κι αλλού από την πρόθεση του προέδρου Τραμπ να επιβάλλει δασμούς. Ο χρόνος θα δείξει. 

Αν όμως η ιστορία με τους περιορισμούς στο εμπόριο δημητριακών στη Βρετανία του 19ου αιώνα μπορεί να διδάξει κάτι, αυτό είναι πως τα ακριβώς αντίθετα από αυτά που περιμένουν όσοι βάζουν δασμούς στο εμπόριο μπορεί να συμβούν. 

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.grFOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin

Θα είναι δύσκολο όμως να πεισθεί ο πρόεδρος Τραμπ. 


Oι απόψεις που διατυπώνονται σε ενυπόγραφο άρθρο γνώμης ανήκουν στον συγγραφέα και δεν αντιπροσωπεύουν αναγκαστικά, μερικώς ή στο σύνολο, απόψεις του Euro2day.gr.

ΣΧΟΛΙΑ ΧΡΗΣΤΩΝ

v