Η πολιτική δολαρίου του Τραμπ 2.0 και οι BRICS

Πολλά έχουν αλλάξει από το 2017, όταν ο νεοεκλεγείς πρόεδρος Τραμπ αναλάμβανε τα ηνία των ΗΠΑ για πρώτη φορά. 

Ο πληθωρισμός ήταν σαφώς χαμηλότερος τότε σε σχέση με σήμερα και τα επιτόκια του δολαρίου επίσης. Όταν ο Τραμπ ορκιζόταν πρόεδρος για πρώτη φορά, το μεγάλο ράλι στην αγορά ομολόγων, το οποίο ξεκίνησε την δεκαετία του 1980 με πρόεδρο της Fed τον Πολ Βόλκερ, βρισκόταν ακόμη σε εξέλιξη και οι αποδόσεις των ομολόγων διολίσθαιναν ακόμη χαμηλότερα.

Ούτε το ένα ούτε το άλλο ισχύει σήμερα. Οι σημερινοί traders στις αγορές ομολόγων και συναλλάγματος δεν έχουν βρεθεί ξανά αντιμέτωποι με υψηλό πληθωρισμό, υψηλά επιτόκια και ανοδικά κινούμενες αποδόσεις ομολόγων.   

Οκτώ χρόνια πριν, ο πρόεδρος Τραμπ επιχειρηματολογούσε εναντίον του υπερτιμημένου δολαρίου, υποστηρίζοντας ότι έκανε την αμερικανική βιομηχανία λιγότερο ανταγωνιστική και θα διεύρυνε το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου.

Παρ’ όλα αυτά το δολάριο ισχυροποιήθηκε κατά τη διάρκεια της πρώτης προεδρικής θητείας του. 

Σήμερα, πολλοί αναρωτιούνται αν η κυβέρνηση Τράμπ 2.0 θέλει ένα ισχυρό ή αδύνατο δολάριο. Κι αυτό γιατί ο νέος πρόεδρος δεν έχει κάνει σαφές τι ακριβώς θέλει για το δολάριο, εκτός από την πρωτοκαθεδρία του ως το παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος. Υπενθυμίζεται ότι ο πρόεδρος Τραμπ έχει απειλήσει με την επιβολή δασμών στο 100% για τις χώρες που θα εγκαταλείψουν το δολάριο. 

Ο Σκοτ Μπέσεντ, ο νέος ΥΠΟΙΚ,  κινήθηκε στο ίδιο μήκος κύματος κατά την ακρόασή του στην αρμόδια επιτροπή του Κογκρέσου, λέγοντας ότι οι ΗΠΑ θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι το δολάριο παραμένει το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.   

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία έδωσε την ευκαιρία στη Δύση και κυρίως στις ΗΠΑ να χρησιμοποιήσουν το δολάριο ως γεωπολιτικό όπλο, επιβάλλοντας κυρώσεις στη Ρωσία. Μ’ αυτή την κίνηση ενεργοποίησαν τα αντανακλαστικά των χωρών που συμμετέχουν στις BRICS, καθώς δεν είδαν με καλό μάτι αυτή την κίνηση και άρχισαν να σκέφτονται τρόπους να αντιδράσουν.

Σημειώνεται ότι το μερίδιο των G7 χωρών στο παγκόσμιο ΑΕΠ ανέρχεται σε 45% ή 51,1 τρισ. δολάρια έναντι 27% ή 31,7 τρισ. δολάρια για τους BRICS, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΔΝΤ. Στις 5 ιδρυτικές χώρες των BRICS, δηλ. Βραζιλία, Κίνα, Ρωσία, Ν. Αφρική και Ινδία, έχουν προστεθεί 5 επιπλέον χώρες, δηλ. Ινδονησία, Ιράν, Αιθιοπία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) και η Αίγυπτος. Εκκρεμεί η πρόσκληση προς τη Σαουδική Αραβία που δεν έχει απαντήσει, ενώ την έχει απορρίψει η Αργεντινή. 

Όμως, οι BRICS είναι ένα πολύ ιδιόμορφο γκρουπ κρατών, με ξεχωριστά χαρακτηριστικά και συμφέροντα. Επομένως, ο συντονισμός για τη δημιουργία ενός εναλλακτικού νομίσματος δεν είναι εύκολη υπόθεση έτσι κι αλλιώς. Πόσο μάλλον όταν έχουν απέναντί τους τις ΗΠΑ.  

Πάντως, οι BRICS προσπαθούν να χρησιμοποιούν τα εθνικά τους νομίσματα στις μεταξύ τους εμπορικές συναλλαγές, π.χ. η Ινδία πληρώνει με ρούπι το πετρέλαιο που αγοράζει από τα ΗΑΕ.      

Οι απειλές Τραμπ για επιβολή δασμών 100% έχουν προφανώς επίπτωση. Δεν είναι τυχαίο ότι χώρες όπως το Βιετνάμ, που έχουν μεγάλες εμπορικές συναλλαγές με τις ΗΠΑ, δεν θέλουν να έχουν συμμετοχή στο εγχείρημα για ένα νέο νόμισμα.   

Επομένως, ο κίνδυνος εκτοπισμού του δολαρίου από την παγκόσμια πρωτοκαθεδρία του είναι μικρός. Από εκεί και πέρα, οι αναλυτές συμφωνούν ότι οι δασμοί θα ενισχύσουν το δολάριο.

Επίσης, η διαφορά επιτοκίων μεταξύ των ΗΠΑ και της ευρωζώνης συνεχίζει να ευνοεί το δολάριο. Το τελευταίο θεωρείται επίσης ασφαλές καταφύγιο σε περιόδους κρίσεων και γι’ αυτό επωφελείται όταν υπάρχει αναμπουμπούλα. 

Κοντολογίς, το πιθανότερο είναι ότι το δολάριο θα παραμείνει ισχυρό για μια περίοδο κατά το πρώτο διάστημα της δεύτερης θητείας του προέδρου Τραμπ και δεν θα αμφισβητηθεί ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα.

Τι θα γίνει αργότερα είναι μια άλλη ιστορία.