Από την άνοδο του δολαρίου και του χρυσού στην πτώση το 2025;

Το 1971, ο τότε υπουργός Οικονομικών Τζον Κόναλυ στη κυβέρνηση του προέδρου Ρίτσαρντ Νίξον  είχε κάνει την περίφημη δήλωση «το δολάριο είναι το νόμισμά μας και το πρόβλημά σας». 

Ήταν η περίοδος που το μεταπολεμικό σύστημα των σταθερών συναλλαγματικών ισοτιμιών του Μπρέτον Γούντς εγκαταλείπετο. Ο Νίξον είχε βάλει την ταφόπλακα, ανακοινώνοντας την «προσωρινή» μη μετατροπή του χρυσού σε δολάρια. 

Τα νομίσματα ξεκινούσαν την ελεύθερη διακύμανση και κάθε χώρα με την κεντρική της τράπεζα προσπαθούσε να διαχειρισθεί το εθνικό νόμισμα κατά το δοκούν. Ο κ. Κόναλυ εννοούσε ότι οι ΗΠΑ θα μεταχειρίζονταν το δολάριο για τα δικά τους συμφέροντα αν και επηρέαζε κι άλλες χώρες καθώς ήταν το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα. 

Όπερ και εγένετο. Από τότε έχει περάσει πολύς καιρός αλλά τα παράπονα πολλών μη Δυτικών κρατών για το παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα και την χρήση του δολαρίου ως «όπλου» επιβολής της θέλησης των ΗΠΑ έχουν ενταθεί. Ιδίως μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις δυτικές κυρώσεις που ακολούθησαν.  

Η αναζήτηση εναλλακτικών απέναντι στο δολάριο περιελάμβανε ανέφικτες προτάσεις όπως η δημιουργία ενός νέου νομίσματος. Όμως, οδήγησε επίσης σε αγορές χρυσού από τις κεντρικές τους τράπεζες, δίνοντας σημαντική ώθηση στην τιμή του πολύτιμου μετάλλου.    

Δεν είναι τυχαίο ότι δυο από τα σημαντικότερα γεγονότα στις αγορές το 2024 ήταν η ισχυροποίηση του δολαρίου και του χρυσού. Μάλιστα, με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, το φετινό ράλι του δολαρίου μπορεί να είναι το μεγαλύτερο σε ετήσια βάση από το 2015. 

Από την άλλη πλευρά, η τιμή του χρυσού έχει υποχωρήσει από το ιστορικό υψηλό των 2800 δολαρίων η ουγγιά στο οποίο βρέθηκε στο τέλος Οκτωβρίου, έχοντας καταρρίψει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο από τις αρχές του 2024.  Όμως, καταγράψει διψήφια κέρδη από την αρχή της χρονιάς. 

Ως γνωστόν, το φετινό  ισχυρό δολάριο αντανακλά την καλή πορεία της αμερικανικής οικονομίας και την επιβράδυνση του ρυθμού μείωσης των επιτοκίων του δολαρίου από την Fed σύμφωνα με τους αναλυτές.  Όλα αυτά σε σχέση με τις επιδόσεις των άλλων οικονομιών π.χ. της ευρωζώνης, και των νομισμάτων τους.  

Για το 2025, οι προβλέψεις των μεγάλων επενδυτικών οίκων για το δολάριο δεν είναι θετικές. Από την πιο αρνητική Societe Generale μέχρι την Morgan Stanley, την JPMorgan Chase και την Bank of America, όλες προβλέπουν διολίσθηση του δολαρίου το 2025, π.χ. από 3% έως 7% έναντι του ευρώ.  

Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πέσουν μέσα. Τέτοια εποχή πέρυσι, αρκετοί προέβλεπαν διολίσθηση του δολαρίου το 2024 και συνέβη το ακριβώς αντίθετο. Γιατί να μην επαναληφθεί η ίδια λανθασμένη πρόβλεψη το 2025, αν η Fed μειώσει τα επιτόκια του δολαρίου λιγότερο και οι αποδόσεις των μακροπρόθεσμων ομολόγων κρατηθούν στα τωρινά επίπεδα με τον πληθωρισμό να παραμένει αρκετά πάνω από το 2%; Ιδίως, αν η δεύτερη προεδρία Τραμπ τροφοδοτήσει τον πληθωρισμό με τους δασμούς στα εισαγόμενα προϊόντα; 

Όσο πάντως υπάρχει όρεξη για ανάληψη ρίσκου και οι επιτοκιακές διαφορές ευνοούν το δολάριο, το αμερικανικό νόμισμα θα επωφελείται, προκαλώντας πόνο σε άλλες χώρες, κυρίως αναπτυσσόμενες. Υπό αυτή την έννοια, το δολάριο μπορεί να ισχυροποιηθεί κι άλλο πριν αρχίσει η διολίσθησή του εντός του 2025 όπως προβλέπουν οι αναλυτές του αποκαλούμενου sell side. 

Τι θα κάνει ο χρυσός; Το 2024, το δολάριο και ο χρυσός έκαναν ράλι. Κι αυτό γιατί ο χρυσός κέρδισε έδαφος καθώς πολλοί αναζητούσαν εναλλακτική απέναντι στο δολάριο που θα μπορούσε να είναι επίσης μέρος των συναλλαγματικών αποθεμάτων τους.  Ταυτόχρονα, αντισταθμίζει τον κίνδυνο των χαρτοφυλακίων.

Η μείωση των επιτοκίων του δολαρίου ευνοεί επίσης τον χρυσό. Όμως, οι αγορές ή μη χρυσού από εκείνους που θέλουν ένα δεύτερο πόλο στο παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα θα παίξουν πιο σημαντικό ρόλο στον προσδιορισμό της τιμής του χρυσού.