Ο Τραμπ, οι Κινέζοι και οι Έλληνες καπετάνιοι

Η αμερικανική ελίτ αναγνωρίζει εδώ και χρόνια ότι η Κίνα είναι ο βασικός γεωπολιτικός αντίπαλος των ΗΠΑ. Οι σκληροπυρηνικοί τραμπιστές συμφωνούν και επαυξάνουν.  

Αναμφισβήτητα, η Κίνα παίζει σημαντικό ρόλο στις θαλάσσιες μεταφορές, στις οποίες στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό το διεθνές εμπόριο και κατ’ επέκταση η διεθνής οικονομία. 

Είναι εύλογο για μια μεγάλη χώρα με γεωπολιτικές φιλοδοξίες όπως η Κίνα, η οποία ξεπέρασε την Ιαπωνία πριν δυο-τρία χρόνια στη ναυτιλία και είναι πλέον δεύτερη πίσω από την Ελλάδα σε τονάζ (deadweight), να θέλει να πάρει τα ηνία. Σήμερα, ο ελληνόκτητος στόλος εκτιμάται στο 20% περίπου παγκοσμίως, έναντι 15%-16% του κινεζικού, δηλαδή εταιρειών και εφοπλιστών.

Σε κατ’ ιδίαν συνομιλίες τους,  οι Κινέζοι εκφράζουν τον θαυμασμό τους και επαινούν τους Έλληνες για την πρωτοκαθεδρία τους στη ναυτιλία. Από την άλλη πλευρά όμως διατυπώνουν την άποψη ότι η Κίνα θα είναι η πρώτη δύναμη μέχρι το 2027-2028.

Δεν είναι η πρώτη φορά που προβλέπουν κάτι τέτοιο. Σε παρόμοιες εκτιμήσεις προέβαιναν υψηλόβαθμα στελέχη κινεζικών ναυπηγείων το 2006. Τότε, έβλεπαν να παίρνουν τα ηνία το 2010-2011. 

Όλα αυτά δεν ήταν τυχαία. Η Κίνα άρχισε να ενσωματώνεται στη διεθνή  οικονομία από το δεύτερο μισό της δεκαετίας του 1990. Όλη αυτή την περίοδο μέχρι το 2006-2007, που προέβαιναν στις ανωτέρω αισιόδοξες προβλέψεις, η ποντοπόρος ναυτιλία πήγαινε πολύ καλά.

Με τους ημερήσιους ναύλους να κυμαίνονται μεταξύ 30 και 60 χιλ. δολάρια και τις οργανικές δαπάνες συνήθως μεταξύ 8 και 12 χιλ. δολάρια συν τόκους 5 με 8 χιλ. δολάρια για τα δάνεια που είχαν πάρει, οι πλοιοκτήτες έβγαζαν πολλά λεφτά σε καθημερινή βάση. Ήταν λοιπόν εύλογο να νομίσουν οι Κινέζοι ότι στη ναυτιλία βγάζει κάποιος εύκολα λεφτά.

Κι όταν βγάζεις λεφτά και έχεις πρόσβαση σε τραπεζικό δανεισμό, μπορείς να παραγγείλεις πλοία και να μεγαλώσεις τον στόλο σου, εξ ου και η αισιόδοξη πρόβλεψη. Όμως, τον Σεπτέμβριο του 2008, με την κατάρρευση της Lehman Brothers, ήλθαν τα πάνω κάτω. Οι ναύλοι κατέρρευσαν στις 4 με 5 χιλ. δολάρια ημερησίως και οι πλοιοκτήτες άρχισαν να γράφουν μεγάλες ζημιές.

Το κινεζικό κράτος, όπως κι άλλα, π.χ. Ιαπωνία, Δανία, Ν. Κορέα, έσπευσαν να ενισχύσουν τις εταιρείες και τους υπηκόους τους για να αντεπεξέλθουν. Όμως, τα χρόνια περνούσαν και οι ζημιές συνεχίζονταν. Σε κάποιο σημείο, η Κίνα θυμήθηκε τον Κομφούκιο και είπε στους εμπλεκόμενους  υπηκόους της ότι δεν μπορούσε να συνεχίσει να τους ενισχύει με δάνεια. Πολύ περισσότερο όταν θα μπορούσε να μεταφέρει τα προϊόντα της φθηνότερα με ελληνόκτητα, κατά βάση, πλοία. Οι Έλληνες, γνωρίζοντας για τα πάνω και κάτω της ναυτιλιακής αγοράς, είχαν αποθησαυρίσει τα καλά χρόνια και κάλυπταν τις ζημιές εξ ιδίας, χωρίς φυσικά ελληνική κρατική βοήθεια.   

Κάπως έτσι, το τότε σχέδιο των Κινέζων για πρωτοκαθεδρία στην ποντοπόρο  ματαιώθηκε. Όμως, δεν εγκαταλείφθηκε. Τα τελευταία χρόνια είναι κερδοφόρα για τον κλάδο και οι Κινέζοι έχουν επανακάμψει, βγάζοντας λεφτά και παραγγέλνοντας νέα πλοία. Η μπουνάτσα στη ναυτιλία τούς έχει ενθαρρύνει και αναβιώσει τα σχέδια για εκτοπισμό της Ελλάδας από την πρώτη θέση.                

Έλληνες εφοπλιστές παραδέχονται κατ’ ιδίαν πως αν συνεχισθεί η μπουνάτσα, η Κίνα μπορεί κάλλιστα να γίνει 1η δύναμη τα επόμενα χρόνια. Όμως, αυτό είναι κάτι που σίγουρα οι ΗΠΑ και ο πρόεδρος Τραμπ δεν θα ήθελαν να συμβεί.  

Είναι επίσης πολύ πιθανό αυτό να μη συμβεί αν οι φουρτούνες επανέλθουν. Κι αυτό γιατί οι καλοί καπετάνιοι στις φουρτούνες φαίνονται και η ιστορία έχει δείξει πως τέτοιοι είναι με διαφορά οι Έλληνες.