Τι μπορεί να σημαίνει η προεδρία Τραμπ για την Ελλάδα

Οι εκτιμήσεις ενέχουν πάντοτε ρίσκο. Πολύ περισσότερο όταν δεν είναι σαφές τι ακριβώς θέλει να κάνει ο πρόεδρος Τραμπ ή καλύτερα τι μπορεί να κάνει.

Στο χθεσινό άρθρο αναφερθήκαμε στην απάντηση που έδωσε ο Jamie Dimon, CEO της JPMorgan, σε ερώτηση που του υποβλήθηκε πρόσφατα στην Ουάσιγκτον σχετικά με την επιβολή δασμών από την νέα διακυβέρνηση Τραμπ.  

Ο Dimon απάντησε ότι στενοί συνεργάτες του Τραμπ ήταν καθησυχαστικοί όταν τους είχε ρωτήσει, προσθέτοντας ότι οι διαπραγματεύσεις είναι χαρακτηριστικό του Ντόναλντ Τραμπ.

Αργά χθες το βράδυ πληροφορηθήκαμε κάτι που συμβαδίζει με τα ανωτέρω. Ο πρόεδρος Τραμπ είχε επικοινωνήσει προεκλογικά με μέλος του ΔΣ του ΔΝΤ στο οποίο φέρεται να αρνήθηκε ότι έχει δεσμευθεί ότι θα βάλει δασμούς οριζόντια, π.χ. 20% σε ευρωπαϊκά προϊόντα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών αντιπροσωπεύουν σχετικά μικρό ποσοστό του ΑΕΠ των ΗΠΑ, κάπου 10%-11%, αν και κάποιοι κλάδοι εξαρτώνται περισσότερο από άλλους. Άλλες χώρες, όπως η Γερμανία και η Κίνα, εξαρτώνται πολύ περισσότερο με ποσοστά 50% και 20% αντίστοιχα.   

Είναι γνωστό ότι ο Τραμπ θεωρεί ότι το καθεστώς του ελεύθερου εμπορίου που υπάρχει από τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο έως σήμερα δεν ευνοεί τις ΗΠΑ. Αρκετοί τον ψήφισαν γι’ αυτό τον λόγο. Η χρησιμοποίηση οικονομικών εργαλείων για την διαμόρφωση νέων σχέσεων με την Κίνα κ.τλ. αντικαθιστά επίσης σε κάποιο βαθμό τις  στρατιωτικές δαπάνες. Αυτό επιδεινώνει τις σχέσεις των ΗΠΑ με τις συμμάχους τους  αλλά ο πρόεδρος Τραμπ δείχνει να μην ενδιαφέρεται.

Επομένως, είναι πιο πιθανό να επιβάλει μεγαλύτερους δασμούς σε κινεζικά προϊόντα. Αν είναι μεγάλης κλίμακας, η κινεζική οικονομία θα επηρεασθεί αρνητικά και αυτό θα μεταφρασθεί σε μικρότερες εξαγωγές αγαθών π.χ. αυτοκινήτων από χώρες όπως η Γερμανία. Σ’ αυτή την περίπτωση, οι ευρωπαϊκές οικονομίες που εξάγουν στην Κίνα θα τραυματισθούν.

Με δεδομένο ότι οι μισές περίπου εξαγωγές της Ελλάδας πάνε σε τέτοιες ευρωπαϊκές χώρες, τυχόν μείωσή τους θα έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ελληνική οικονομία.  Η επίπτωση θα είναι πιο σημαντική αν συμπεριλάβουμε την πιθανή μείωση των τουριστών που έρχονται στην χώρα μας από Γερμανία, Γαλλία, Ιταλία κ.τ.λ. Γιατί να πάει κάποιος διακοπές στο εξωτερικό αν δεν έχει δουλειά; Ακόμη κι αν πάει θα ξοδεύει λιγότερα.

Κι όλα αυτά χωρίς να υποθέσουμε ότι οι ΗΠΑ θα επιβάλλουν δασμούς σε ευρωπαϊκά προϊόντα. Σ’ αυτό το δυσμενές σενάριο, η οικονομία της ευρωζώνης θα δεχθεί μεγαλύτερο πλήγμα που η ελληνική θα αισθανθεί περισσότερο έμμεσα καθότι το ύψος του εμπορίου Ελλάδος-ΗΠΑ είναι σχετικά μικρό και δεν ξεπερνά τα 6 δισ. δολάρια.  

Μια άλλη πιθανή επίπτωση των οικονομικών πολιτικών που εμφανίζεται να ενστερνίζεται δημοσίως ο πρόεδρος Τραμπ, δηλ. ελλείμματα, απελάσεις παράνομων μεταναστών και επομένως στενότερης αγορά εργασίας με άνοδο των μισθών,  είναι ο πληθωρισμός. Οι δασμοί συνεισφέρουν σ’ αυτό. Αν το σενάριο επιβεβαιωθεί, οι αγορές θα απαιτήσουν υψηλότερα επιτόκια δανεισμού.

Το τελευταίο θα πληγώσει τόσο τις ΗΠΑ που ήδη δαπανούν κοντά στο 1 τρισ. δολάρια ετησίως για τους τόκους του δημοσίου χρέους όσο και τις αναπτυσσόμενες χώρες που έχουν δανεισθεί σε δολάρια ή με ρήτρα δολαρίου. Επομένως, η αμερικανική οικονομική πολιτική έχει επίσης παγκόσμιο αντίκτυπο μέσω των υψηλότερων επιτοκίων του δολαρίου.

Αν μάλιστα, τα υψηλότερα επιτόκια οδηγήσουν σε ισχυρότερο δολάριο, οι ανωτέρω αναπτυσσόμενες χώρες θα πληγούν ακόμη περισσότερο. Οι ευρωπαϊκές χώρες θα επηρεασθούν στο μέτρο που έχουν εμπορικές συναλλαγές μαζί τους.

Πάντως, ενδεχόμενη ισχυροποίηση του δολαρίου θα γινόταν μάλλον ευμενώς δεκτή στην ευρωζώνη. Κι αυτό γιατί το αδύναμο ευρώ θα συνέβαλε στην ανάκαμψη της οικονομίας της στο μέτρο που δεν αύξανε τις πληθωριστικές πιέσεις. 

Από την πλευρά της, η Ελλάδα δεν εξάγει πολλά αγαθά στις ΗΠΑ αλλά εισάγει πετρέλαιο που τιμολογείται σε δολάρια. Επομένως, η άμεση επίπτωση ενός αποδυναμωμένου ευρώ στην ελληνική οικονομία δεν θα ήταν το ίδιο θετική με άλλων χωρών.

Κοντολογίς, η επίπτωση των πολιτικών Τραμπ όπως οι νέοι δασμοί- στην ελληνική οικονομία θα είναι από ουδέτερες έως αρνητικές κατά την ταπεινή μας  άποψη.

Ο χρόνος θα δείξει αν ο Τραμπ θα εφαρμόσει τις πολυδιαφημισθείσες πολιτικές καθ’ ότι υπάρχουν σημάδια π.χ. για τους δασμούς, ότι ίσως δεν είναι έτσι ακριβώς τα πράγματα.