Οι δυσοίωνες προβλέψεις ενός γκουρού για την ελληνική οικονομία

O ιταλικής καταγωγής Ray Dalio, γεννημένος στο Τζάκσον Χάιτς της Ν. Υόρκης το 1949, δεν είναι κάποιος τυχαίος επενδυτής. Είναι ο ιδρυτής του Bridgewater Associates, του μεγαλύτερου hedge fund στον κόσμο, και εκείνος ο οποίος πιστώνεται την ανακάλυψη του risk parity, μιας ξεχωριστής επενδυτικής πολιτικής διαχείρισης.

Ο Dalio έκανε αρκετές δουλειές όταν ήταν μικρός. Ενα καλοκαίρι δούλεψε στη χρηματιστηριακή εταιρεία ενός trader της Γουόλ Στριτ, όπου γνώρισε και φαίνεται πως κόλλησε το μικρόβιο, αγοράζοντας και πουλώντας μετοχές. Ηταν 12 ετών και μέχρι να μπει στο γυμνάσιο είχε σχηματίσει ένα μετοχικό χαρτοφυλάκιο μερικών χιλιάδων δολαρίων. Το 1975 ίδρυσε την Bridgewater, αρχικά ως εταιρεία συμβούλων διαχείρισης πλούτου, έχοντας απολυθεί από την προηγούμενη χρηματιστηριακή επενδυτική εταιρεία γιατί γρονθοκόπησε, μεθυσμένος, το αφεντικό του λόγω διαφωνίας σ’ ένα μπαρ.

Ο Ray Dalio είναι αρκετά παρεμβατικός, δημοσιεύοντας άρθρα για επίκαιρα θέματα.

Πρόσφατα, δημοσίευσε την έκθεση η οποία φέρει τον τίτλο «Great Powers Index 2024». Η έκθεση και οι δείκτες σ’ αυτή δείχνουν πώς τα πάει κάθε μια από τις 24 πιο σημαντικές χώρες και τις προοπτικές ανάπτυξής τους τα επόμενα 10 χρόνια. Τα κριτήρια δεν είναι αμιγώς οικονομικά καθώς λαμβάνονται υπόψη η καινοτομία, η τεχνολογία, η κλιματική αλλαγή, η υγεία κ.λπ. Συνολικά, εξετάζει 35 χώρες ανάμεσα στις οποίες βρίσκεται κι η Ελλάδα.

Αρχικά, η ανωτέρω έκθεση συντασσόταν για να βοηθήσει το hedge fund στις επενδύσεις του όπως αναφέρει. Ομως, διαπίστωσε ότι αρκετές εθνικές αρχές χρησιμοποιούσαν την έκθεση ως μπούσουλα για να αλλάξουν τις πολιτικές τους και να γίνουν οι χώρες τους πιο ελκυστικές.

Για να έλθουμε όμως στην ουσία. Η πρόσφατη έκθεση προβλέπει ότι η Ινδία θα αναπτυχθεί ταχύτερα την επόμενη 10ετία με μέσο ετήσιο ρυθμό 6% περίπου, ανάμεσα στις 24 πιο σημαντικές χώρες στον κόσμο. Ακολουθούν η Ινδονησία, η Τουρκία, η Κίνα και η Σαουδική Αραβία με 4%-5%.

Ας έλθουμε στην Ελλάδα, η οποία δεν συγκαταλέγεται στις 24 πιο σημαντικές οικονομίες αλλά στις 35 συνολικά που εξετάζει η έκθεση.

Σύμφωνα με την πρόβλεψη του Ray Dalio και της ομάδας του, η ελληνική οικονομία θα παραμείνει στάσιμη την επόμενη 10ετία, καταλαμβάνοντας την 33η θέση ανάμεσα σε 35 χώρες και τη 15η θέση ανάμεσα στις 17 ανεπτυγμένες χώρες.

Υπενθυμίζεται ότι ο μακροχρόνιος ρυθμός ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας είναι κοντά στο 1% ετησίως τα τελευταία 40 χρόνια.

Η πρόβλεψη για τις αναπτυξιακές προοπτικές της Ελλάδας δεν είναι η χειρότερη στην ανωτέρω έκθεση. Οι οικονομίες της Ιταλίας και της Γερμανίας εκτιμά ότι θα συρρικνωθούν με μέσο ετήσιο ρυθμό -0,5% την επόμενη 10ετία.

Ποιους λόγους επικαλείται η έκθεση γι’ αυτή την απογοητευτική πρόβλεψη για την ελληνική οικονομία;

Η συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού και η υπερχρέωση της ελληνικής οικονομίας θεωρούνται τα μεγαλύτερα συγκριτικά προβλήματα, αλλά δεν είναι τα μόνα. Η σχετικά υψηλή διαφθορά και το πολύ αδύναμο κράτος δικαίου είναι δύο ακόμη προβλήματα.

Ακόμη, η Ελλάδα μοιάζει να εκτιμά περισσότερο την καλή ζωή παρά την επιτυχία καθώς η εργασιακή ηθική είναι σχετικά χαμηλή (work ethics). Επίσης, η καινοτομία είναι πολύ αδύναμη. Επικαλείται λοιπόν (και) θέματα κουλτούρας.

Ας ελπίσουμε ότι ο Ray Dalio θα διαψευσθεί αυτή τη φορά. Κι αυτό γιατί αν ο Dalio έχει δίκιο, το χάσμα που μας χωρίζει από την Τουρκία, τόσο στο δημογραφικό μέτωπο όσο και στο οικονομικό, θα διευρυνθεί την επόμενη 10ετία. Υπενθυμίζουμε ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώνεται ενώ της γείτονος αυξάνεται και αναμένεται να φθάσει τα 120 εκατ. άτομα στο όχι τόσο μακρινό μέλλον.