Είμαστε σε ανοδική αγορά;

Η Fed ξεκίνησε χθες τον κύκλο μείωσης των επιτοκίων του δολαρίου, μειώνοντας το βασικό της επιτόκιο (fed funds rate)  κατά μισή μονάδα για πρώτη φορά από το 2020, εναρμονιζόμενη με τις προσδοκίες της αγοράς. Εχει προηγηθεί η ΕΚΤ με δυο μειώσεις επιτοκίων, συνολικά μισή μονάδα από το καλοκαίρι μέχρι σήμερα.

Τα συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης (futures) δείχνουν το βασικό επιτόκιο της Fed στο 2,94% στο τέλος του 2025 παρότι τα μέλη του ΔΣ της το βλέπουν στο 3,4% σύμφωνα με τα πρακτικά της τελευταίας συνεδρίασης.

Σε κάποιους εκτός ΗΠΑ ίσως φαίνεται ασυνήθιστο να αλλάζει η κεντρική τράπεζα το επιτόκιο παρέμβασης ενώ απομένουν λιγότερες από 7 εβδομάδες μέχρι τις προεδρικές εκλογές. Όμως, τα στοιχεία δείχνουν ότι αυτό είναι σύνηθες από το 1972 μέχρι σήμερα. Από την άλλη πλευρά, να αρχίζουν κύκλοι μείωσης των επιτοκίων σε διάστημα μικρότερο από 10 εβδομάδες πριν από τις εκλογές έχει ξανασυμβεί μόνο το 1976 και το 1984 εκτός από φέτος σύμφωνα με το Reuters.

Πιο δυσοίωνη είναι η πρόβλεψη για το Δημοκρατικό Κόμμα το οποίο βρίσκεται στην εξουσία και την υποψήφιά του Καμαλα Χάρις με βάση την προϊστορία. Στις 5 από τις 6 εκλογικές χρονιές που η Fed μείωσε το βασικό επιτόκιο, το κυβερνών κόμμα έχασε τις προεδρικές εκλογές.  

Αν όμως οι μειώσεις επιτοκίων έχουν επίπτωση στην οικονομική δραστηριότητα με καθυστέρηση 12 με 18 μήνες, δεν συμβαίνει το ίδιο με τις αγορές μετοχών και ομολόγων.

Υπενθυμίζεται ότι οι αυξήσεις επιτοκίων από τις μεγάλες κεντρικές τράπεζες το 2022 είχαν αρχικά αρνητικό αντίκτυπο στις αγορές. Σήμερα, οι μετοχές έχουν ενσωματώσει σε μεγάλο βαθμό τις προσδοκίες για μείωση των επιτοκίων από την ΕΚΤ και την Fed. Η χθεσινή υποτονική αντίδραση της Γουόλ Στρίτ στη μείωση της Fed μιλάει από μόνη της.   

Επίσης, οι αμερικανικές μετοχές είναι πιο ακριβά αποτιμημένες σε σύγκριση τόσο με τα αμερικανικά ομόλογα όσο και τις ευρωπαϊκές μετοχές. Η σύγκριση της απόδοσης των κερδών (το αντίστροφο του Ρ/Ε)  του S&P 500 με την απόδοση του 10ετούς αμερικανικού ομολόγου και την απόδοση κερδών (earnings yield) του ευρωπαϊκού χρηματιστηριακού δείκτη Euro Stoxx 50 είναι αποκαλυπτική.

Επίσης, μια σύγκριση της μερισματικής απόδοση με το επιτόκιο του 3μηνου εντόκου δίνει μια γεύση για τον πιο βραχυπρόθεσμο ορίζοντα. Όταν η μερισματική απόδοση του S&P 500 είναι περίπου 1,32% και η απόδοση του 3μηνου εντόκου είναι 4,78% περίπου, προφανώς το έντοκο είναι φθηνότερο. Εκ διαμέτρου αντίθετο μήνυμα στέλνει ο πανευρωπαϊκός δείκτης  Euro Stoxx 50 με μερισματική απόδοση 6,2% και το 3μηνο γερμανικό έντοκο στο 3,12%. 

Όμως, η πορεία των χρηματιστηριακών αγορών είναι στενά συνδεδεμένη με τις επικρατούσες χρηματοοικονομικές συνθήκες και την ρευστότητα. Η πορεία της απόδοσης των κερδών του S&P 500 και του δείκτη CDX (Credit Default Swaps) υψηλού ρίσκου το δείχνει. Όταν τα πιστωτικά spreads μειώνονται, αυτό θεωρείται καλό σημάδι για τις μετοχές και το αντίστροφο.

Σύμφωνα μ’ αυτή τη λογική, μειώνοντας τα επιτόκια, η Fed ρισκάρει να χαλαρώσουν ακόμη περισσότερο οι χρηματοοικονομικές συνθήκες και να δει τον πληθωρισμό να σηκώνει κεφάλι μετά τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου. Ιδίως, αν ληφθεί υπόψη ότι τόσο ο Τραμπ, όσο και η Χάρις δεν τάσσονται υπέρ της δημοσιονομικής πειθαρχίας.

Αναλυτές της Gavelak Research και άλλοι έχουν επισημάνει τον ρόλο-κλειδί που έχει η τιμή του πετρελαίου στις πληθωριστικές προσδοκίες. Η τελευταία έχει μειωθεί, αλλά τα φυσικά αποθέματα πετρελαίου μειώνονται κι αυτό μπορεί να αλλάξει πολλά τους επόμενους μήνες.  

Οι περισσότερες χρηματιστηριακές αγορές καταγράφουν κέρδη από την αρχή της χρονιάς και αρκετά μεγαλύτερα σε σύγκριση με το Φθινόπωρο του 2022 που έφθασαν στο ναδίρ. Παρ’ όλα αυτά δεν είναι εύκολο να πει κάποιος ότι τα χρηματιστήρια βρίσκονται σε ανοδική τροχιά αν θυμηθεί κάποιος τι έγινε την 1η δεκαετία  του 21ου αιώνα.