Να μην πούμε το νερό, νεράκι

Σε πολλές από τις χώρες της Αφρικής με τις οποίες επικοινωνούμε συχνά  ακούμε συχνά την επωδό «υπάρχει ξηρασία, έχει χρόνια να βρέξει». Εκεί, το νερό, ιδίως το πόσιμο είναι είδος εν ανεπαρκεία. Γι’ αυτό οι άνθρωποι κάνουν αφενός οικονομία και αφετέρου ότι μπορούν, δηλ.  γεωτρήσεις, για να βγάλουν νερό.

Εδώ δεν έχουμε φθάσει ακόμη σε αυτό το σημείο και μακάρι να μην φθάσουμε. Ομως, με ευχές δεν λύνονται τα προβλήματα.  

Οι φωτογραφίες από την τεχνητή λίμνη του Μόρνου η οποία τροφοδοτεί μαζί με της Υλίκης με νερό την Αθήνα μιλάνε από μόνες τους. Η στάθμη του νερού έχει κατέβει αρκετά με αποτέλεσμα να φαίνονται κάποια από τα σπίτια του χωριού Κάλλιον στη Φωκίδα που εγκαταλείφθηκε όταν φτιάχτηκε η λίμνη.

Σε πολλούς, η σημερινή κατάσταση θυμίζει εκείνη των καλοκαιριών στις αρχές της δεκαετίας του 1990 αν και ακόμη η στάθμη του νερού δεν έχει πέσει τόσο χαμηλά. Αν όμως η λειψυδρία συνεχισθεί, η κατάσταση θα επιδεινωθεί . 

Σε όσους αρέσει η αρχαία ελληνική μυθολογία, ο Ποσειδώνας μοιάζει να παίρνει την εκδίκησή του.  Σύμφωνα με την μυθολογία, ο Ποσειδώνας και η θεά Αθηνά μονομάχησαν για την ονοματοδοσία της πόλης. Η Αθηνά κέρδισε προσφέροντας ένα κλάδο ελιάς στους κατοίκους της αλλά αυτό εκνεύρισε τον Ποσειδώνα που είχε προσφέρει νερό. Ο τελευταίος καταράστηκε την πόλη της Αθήνας να έχει λειψυδρία.

Δεν είναι όμως μόνο η Αττική και η Αθήνα που αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Το ίδιο φαίνεται ότι ισχύει με διάφορες αγροτικές περιοχές, π.χ. υπάρχουν αναφορές για την Κωπαίδα, και νησιά. Στη DW υπήρξε πρόσφατα ρεπορτάζ για την ανισορροπία μεταξύ αυξημένης ζήτησης νερού τους καλοκαιρινούς  μήνες που ο τουρισμός είναι στο φόρτε του και του πόσιμου νερού στα νησιά και ειδικότερα στις Κυκλάδες.

¨Όμως, η Ελλάδα περιβάλλεται από θάλασσα και με τις μονάδες αφαλάτωσης που θα μπορούσε να έχει τέτοιο πρόβλημα δεν θα έπρεπε να υφίσταται. Φυσικά, οι ανωτέρω μονάδες χρειάζονται ενέργεια για να λειτουργήσουν. ¨Ομως σε μέρη που ο ήλιος και ο αέρας περισσεύουν, τέτοιο θέμα δεν θα έπρεπε να υπάρχει. 

Θα πρέπει λοιπόν να υπάρξει ένα εθνικό σχέδιο για την δημιουργία περισσότερων σύγχρονων μονάδων αφαλάτωσης στα νησιά και σ’ άλλες περιοχές της χώρας ώστε να είναι αυτάρκεις σε νερό. Είμαστε σίγουροι ότι τέτοιες μονάδες θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν από κοινοτικούς πόρους, τουλάχιστον εν μέρει, καθώς μπορούν να ενταχθούν σε προγράμματα καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής.

Το ίδιο ισχύει για τις μονάδες βιολογικών καθαρισμών ώστε να παρέχεται νερό για αγροτικές καλλιέργειες. Υπάρχουν πλέον νανοτεχνολογίες που μπορούν να εξοικονομούν μεγάλες ποσότητες νερού και ταυτόχρονα να ποτίζουν επαρκώς τις καλλιέργειες επι μήνες.

Υπάρχουν χώρες που συνδυάζουν το νερό από τους βιολογικούς καθαρισμούς ή μη και τις νέες τεχνολογίες για να καλλιεργούν ολοένα και μεγαλύτερες εκτάσεις με ελιές και άλλα δένδρα π.χ. στην έρημο της Σαουδικής Αραβίας. Η τελευταία φιλοδοξεί να είναι ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγής ελαιολάδου μέσα στην επόμενη δεκαετία όπως μας έχουν αναφέρει οι ειδήμονες. 

Η χαρτογράφηση και η ανάλυση των συστημάτων διανομής νερού σε συνδυασμό με την χρήση ΙοΤ αισθητήρων που παρακολουθούν διαρκώς και καταγράφουν τις ροές ώστε να βελτιστοποιηθεί η προσφορά νερού είναι μέρος της λύσης. Το ίδιο ισχύει με την χρήση αλγορίθμων για την πρόβλεψη της μελλοντικής ζήτησης νερού.

Η νανοτεχνολογία και οι προηγμένες μέθοδοι καθαρισμού, π.χ. από τα νανοπλαστικά στο νερό, θα πρέπει να είναι επίσης μέρος της λύσης.

¨Όλα αυτά θα πρέπει να είναι μέρος ενός εθνικού σχεδίου δράσης με εξασφαλισμένη  χρηματοδότηση, ξεκάθαρους ποσοτικούς στόχους και χρονοδιάγραμμα. Από αυτά για τα οποία η Ελλάδα δεν φημίζεται.