H αποδυνάμωση του δολαρίου κάνει καλό

Πώς τα φέρνει η ζωή ή καλύτερα οι αγορές. Τον Σεπτέμβριο-Οκτώβριο του 2022, με το δολάριο πολύ ισχυρό, αρκετοί μιλούσαν για μια νέα συμφωνία σαν εκείνη στο ξενοδοχείο Plaza της Ν. Υόρκης το 1985. Σ’ εκείνη τη συνάντηση κεντρικών τραπεζών και αξιωματούχων συμφωνήθηκε να υπάρξει συγχρονισμένη παρέμβαση των μεγάλων κεντρικών τραπεζών στις αγορές, με στόχο την αποδυνάμωση του δολαρίου -όπως κι έγινε. Βλέπετε, το πανίσχυρο δολάριο δεν είναι αναγκαστικά καλό για όλους στις ΗΠΑ. Μπορεί όμως να είναι καταστρεπτικό για άλλες χώρες. 

Κάπου δυο χρόνια αργότερα, τέτοια συζήτηση δεν γίνεται και για καλό λόγο. Απλοί πολίτες το διαπιστώνουν εν μέρει όταν βάζουν βενζίνη στο αυτοκίνητό τους. Όπως εμείς χθες το απόγευμα καθώς διαπιστώσαμε με ευχαρίστηση ότι η τιμή της είχε υποχωρήσει λίγο κάτω από 1,8 ευρώ το λίτρο.

Με δεδομένο ότι οι αυξημένες τιμές της ενέργειας τροφοδότησαν αρχικά τον πληθωρισμό στην Ελλάδα κι άλλες δυτικές χώρες, η ανωτέρω εξέλιξη είναι θετική. Συμβάλλει στην περαιτέρω αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων και ευνοεί τις μειώσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ και άλλες κεντρικές τράπεζες. 

Βλέποντας την τιμή, δυο πράγματα περνούν από το μυαλό. Πρώτον, η υποχώρηση της διεθνούς τιμής του πετρελαίου και δεύτερον, η αποδυνάμωση του δολαρίου έναντι του ευρώ και άλλων νομισμάτων.

Είναι αλήθεια ότι η πρόσφατη ομιλία του Τζερόμ Πάουελ, επικεφαλής της Fed, στη διάσκεψη των κεντρικών τραπεζιτών στο Τζάκσον Χολ του Γουαϊόμινγκ, ώθησε τον δείκτη του δολαρίου (dollar index) χαμηλότερα. Για την ακρίβεια, εκεί που ήταν ο δείκτης του δολαρίου μετά την πρώτη αύξηση επιτοκίων από τη Fed το πρώτο πεντάμηνο  του 2022.

Από τεχνικής άποψης, πιο σημαντικό ήταν η ακόμη μεγαλύτερη υποχώρηση του δείκτη του δολαρίου κάτω από τον κινητό μέσο όρο των 200 ημερών, το οποίο θεωρείται σημάδι περαιτέρω αδυναμίας. Η υποχώρηση του δολαρίου έναντι του ευρώ κι άλλων νομισμάτων θεωρείται καλό νέο για πολλούς και διαφόρους. Κατ’ αρχάς, συνδέεται με την ομαλή προσγείωση της αμερικανικής οικονομίας, που θεωρείται το καλό σενάριο για τις αγορές. 

Επιπλέον, είναι καλή εξέλιξη για τις χώρες, συνήθως αναπτυσσόμενες, και τις επιχειρήσεις που έχουν δανεισμό σε δολάρια. Η αποδυνάμωση του δολαρίου μειώνει το κόστος εξυπηρέτησης του δολαριακού χρέους τους. Επίσης, μειώνει το κόστος των ενεχύρων (collateral), τονώνοντας τη ρευστότητα. 

Φυσικά, πολλά θα εξαρτηθούν από τις μειώσεις επιτοκίων της Fed, την υγεία της αμερικανικής οικονομίας και της αγοράς εργασίας σε σχέση με την ευρωζώνη και άλλες χώρες. Προς το παρόν, η αποδυνάμωση του δολαρίου βοηθά πολύ περισσότερους, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, απ' όσους πληγώνει. 

Σε όλα αυτά δεν μπορεί να μην μπει ο γεωπολιτικός παράγοντας. Ως γνωστόν, το αμερικανικό δολάριο είναι το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα. Όμως, αρκετές μη δυτικές χώρες, π.χ. Κίνα, Ρωσία κ.λπ., θα ήθελαν αυτό να αλλάξει. Κι αυτό γιατί, αφενός, είναι σύμβολο της αμερικανικής ηγεμονίας και αφετέρου, γιατί έχουν διαπιστώσει ότι οι ΗΠΑ το χρησιμοποιούν ως γεωπολιτικό όπλο για την επιβολή κυρώσεων, όπως έγινε στην περίπτωση του Ιράν και της Ρωσίας μετά την εισβολή στην Ουκρανία.

Μέχρι στιγμής δεν τα έχουν καταφέρει. Ούτε κάποιο άλλο νόμισμα δείχνει ικανό να αναλάβει αυτό τον ρόλο. Όμως, αυτό δεν σημαίνει ότι μια αργή διαδικασία δεν μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα σε βάθος χρόνου.

Προς το παρόν, το δολάριο δείχνει μια αδυναμία για την οποία δεν θα πρέπει να παραπονιόμαστε.