Ηλεκτρονικός πόλεμος και drones made in Greece

Αφού δεν έχουμε ό,τι χρειάζεται, καλύτερα να αναπτύξουμε εγχωρίως οπλικά συστήματα, όπως τα μη επανδρωμένα οχήματα, παρά να τα εισάγουμε από το εξωτερικό χωρίς αντισταθμιστικά οφέλη, όπως κάνουμε κατά κόρον.

Προφανώς, δεν συνιστά τιμή για το υπουργείο Εθνικής Άμυνας ότι  ο στόχος για τη συμμετοχή της Ελληνικής Αμυντικής Βιομηχανίας στην προμήθεια οπλικών συστημάτων και παρεχόμενων υπηρεσιών των Ενόπλων Δυνάμεων είχε οριστεί στο 2,7% (!!!) του συνόλου το 2023.

Αναμφίβολα, η γεωγραφία παίζει καθοριστικό ρόλο στις διεθνείς σχέσεις. Η Ελλάδα έχει γείτονα την Τουρκία, η οποία έχει περιφερειακές ηγεμονικές βλέψεις, και αναπόφευκτα η σχέση των δύο χωρών είναι ανταγωνιστική, παρότι μέλη του ΝΑΤΟ.

Επομένως, η Ελλάδα δεν μπορεί να το ρισκάρει, ελπίζοντας ότι οι σχέσεις των δύο χωρών θα είναι πάντοτε καλές. Η ιστορία διδάσκει ότι υπάρχουν πολλοί λόγοι που ενίοτε δεν θα είναι καθόλου καλές και τίποτα δεν μπορεί να αποκλεισθεί. 

Όμως, η Ελλάδα δεν μπορεί να έχει ισχυρή εθνική άμυνα χωρίς  ανθηρή οικονομία που θα τη χρηματοδοτεί. Ούτε όμως η οικονομία μπορεί να αναπτύσσεται με υγιή ρυθμό, αν τίθεται θέμα ασφάλειας. Πόσες επενδύσεις μπορεί να προσελκύσει μια τέτοια χώρα;

Ο πόλεμος στην Ουκρανία κι αλλού, π.χ. Ναγκόρνο Καραμπάχ, Λιβύη και τώρα στη Μέση Ανατολή, δείχνει ότι η κατάσταση στο πεδίο της μάχης αλλάζει. Τα μη επανδρωμένα οχήματα (drones) παίζουν ολοένα και μεγαλύτερο ρόλο. Το είδαμε επίσης στην επίθεση του Ιράν εναντίον του Ισραήλ. 

Τέτοια οχήματα χαμηλού κόστους μπορούν να προκαλέσουν τεράστια ζημιά, όπως έδειξε η βύθιση της ναυαρχίδας του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας από ουκρανικά drones.

Με την Τουρκία να είναι από τις μεγαλύτερες δυνάμεις παγκοσμίως σε τέτοια συστήματα, η Ελλάδα δεν μπορεί να περιμένει. Θα πρέπει λοιπόν να επενδύσει κατ’ αρχάς σε οικονομικές λύσεις όπως είναι ο ηλεκτρονικός πόλεμος με μεγάλη εγχώρια προστιθέμενη αξία. Μηχανικοί ισχυρίζονται ότι έχουμε τη δυνατότητα να σχεδιάσουμε και να αναπτύξουμε ένα εθνικό σύστημα ηλεκτρονικών παρεμβολών (jammer) εντός 2 ετών. Φυσικά, τους ημιαγωγούς και τις λυχνίες που χρειάζονται για να έχει μεγάλη ισχύ το σήμα θα τις εισάγουμε.

Οι ηλεκτρονικές παρεμβολές είναι μέρος μιας πολυεπίπεδης άμυνας. Η κατάρριψη των drones είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος όπως έδειξε το Ισραήλ. Η χρήση ακτίνων λέιζερ και κυρίως τα πυραυλικά συστήματα, π.χ. πύραυλοι Patriots, Hawks και οι μικρής εμβέλειας Stinger που υπάρχουν ήδη στο ελληνικό οπλοστάσιο είναι για κατάρριψη.

Από εκεί και πέρα υπάρχει μεγάλη ανάγκη να αναπτύξει η χώρα μη επανδρωμένα οχήματα. Είναι πραγματικά ειρωνεία ότι η Ελλάδα δεν είναι στην πρωτοπορία κατασκευής τέτοιων πλατφορμών και είναι η Τουρκία.

Ήδη, από τη δεκαετία του 1980, στο πεδίο βολής Κρήτης, πύραυλοι Νίκη και Hawks χρησιμοποιούνταν σε ασκήσεις, βάζοντας στόχο αμερικανικά drones της εποχής που κατασκεύαζε η αμερικανική Northrop. Oι Αμερικανοί πρότειναν τότε συμπαραγωγή και ανάπτυξη του UAV αλλά οι της ΕΑΒ δίστασαν, τονίζουν τότε εμπλεκόμενοι.

Τη δεκαετία του 1990, το Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογίας της Αεροπορίας (ΚΕΤΑ) μαζί με την ΕΑΒ ανέπτυξαν τον Πήγασο, ένα τακτικό εναέριο μη επανδρωμένο όχημα (UAV) που μπορούσε να πετάξει στις 10 με 15 χιλ. πόδια, με μέγιστο βάρος τα 200-300 κιλά κατά την απογείωση, όπως λένε. Παρότι αξιόπιστο, εγκαταλείφθηκε.

Κι αντί να προχωρήσουμε σε αναβάθμιση του Πήγασου, όπου είχαμε εμπειρία και ήταν δοκιμασμένο σε αεροδυναμική, για να γλιτώσουμε χρόνο, το ΥΠΕΘΟ  ξεκίνησε να χρηματοδοτεί ένα νέο πρόγραμμα κατασκευής UAV, ονόματι Αρχύτας, από τον Σεπτέμβριο του 2021.           

Ο σχεδιασμός ανατέθηκε σε πανεπιστήμια -παρότι ειδικοί προειδοποιούσαν ότι οι ακαδημαϊκοί είναι για έρευνα και όχι για σχεδιασμό και ανάπτυξη προϊόντων. Οι αρχικές εκτιμήσεις ότι θα πετάει στις αρχές του 2024 αποδείχθηκαν αβάσιμες. Τον σχεδιασμό φαίνεται πως έχει αναλάβει πλέον η ΕΑΒ, αλλά έχει χαθεί χρόνος πέραν των χρημάτων. «Από την 1η πτήση του πρωτότυπου μέχρι να γίνει αξιόπιστο προϊόν, μεσολαβούν 2-3 χρόνια», τονίζει ειδικός με εμπειρία από το εξωτερικό. 

Η Ελλάδα χρειάζεται να αυξήσει την εγχώρια προστιθέμενη αξία σε οπλικά συστήματα, ιδίως για ηλεκτρονικό πόλεμο και την ανάπτυξη μη επανδρωμένων οχημάτων, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα τους εμπόρους όπλων. Όμως, αυτό είτε θα καθυστερήσει είτε δεν θα γίνει, αν κάνουμε τα ίδια λάθη που κάναμε με το πρόγραμμα Αρχύτας.