H απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων και η διαφθορά

Το όχι τόσο μακρινό 2013, το ΔΣ της Κοινωνίας της Πληροφορίας (ΚτΠ) και ο τότε πρόεδρός του διενήργησαν δειγματοληπτικό έλεγχο σε κάποια ψηφιακά έργα τα οποία έκριναν ότι έχριζαν ψαξίματος και εντόπισαν χτυπητές παρατυπίες. 

Στις τελευταίες εμπλέκονταν κάπου 10-15 άτομα, από την ΚτΠ, τις ιδιωτικές εταιρείες και τα υπουργεία. Το τότε ΔΣ μπλόκαρε την κοινοτική χρηματοδότηση κάποιων έργων και δράσεων και προχώρησε σε αναφορά στις αρμόδιες ελληνικές αρχές και στην OLAF (την ευρωπαϊκή  υπηρεσία καταπολέμησης της απάτης). Είχαν μάλιστα υπάρξει δημοσιεύματα στον Τύπο της εποχής ότι ο τότε πρόεδρος της ΚτΠ είχε δεχθεί απειλές για την ζωή του.  

Σημειωτέον ότι είχαν ενημερωθεί από πρώτο χέρι και διεξοδικά ο τότε υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης και νυν πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και οι υφυπουργοί κ.κ. Βολουδάκης και Χριστοφιλοπούλου (εκ ΠΑΣΟΚ προερχόμενης και νυν ΝΔ) καθώς η ΚτΠ υπαγόταν εκεί. 

Η OLAF ήλθε στην Ελλάδα, έκανε έρευνα και συνέταξε πόρισμα το οποίο υπέβαλε στις ελληνικές φορολογικές και δικαστικές αρχές το 2014 ώστε να πράξουν τα δέοντα.  Οι φορολογικές αρχές έκαναν ότι ήταν να κάνουν αλλά ακόμη και σήμερα, κάπου 10-11 χρόνια μετά, δεν έχει βγει δικαστική απόφαση.

Η καθυστέρηση στην απονομή Δικαιοσύνης σε μια τόσο σημαντική υπόθεση  αναδεικνύει ακόμη μια φορά πόσο σοβαρό πρόβλημα υπάρχει.

Γιατί αναφερθήκαμε στην υπόθεση του 2013-2014; Γιατί αφενός δείχνει τις παθογένειες του συστήματος και αφετέρου γιατί στέλεχος της ΚτΠ που αποπέμφθηκε εκείνη την περίοδο φέρεται να συνδέεται στενά με μια από τις 10 εταιρείες που ελέγχθηκαν από την Επιτροπή Ανταγωνισμού τον Μάρτιο και βρίσκονται στο μικροσκόπιο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας σύμφωνα με το δημοσίευμα του Politico.

Σημειωτέον ότι πρώην στελέχη της ΚτΠ, τα οποία όμως δεν συνδέονται με το ανωτέρω θέμα, φέρονται να στελεχώνουν τα ICT τμήματα μερικών από τις 10 εταιρείες ενώ τους έχουν διαδεχθεί υφιστάμενοί τους στην ΚτΠ. Υπενθυμίζεται ότι η ΚτΠ παίζει καθοριστικό ρόλο στην ψηφιοποίηση του Δημοσίου στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης. Η Κοινωνία της Πληροφορίας συγκεντρώνει την θεματολογία με τις ανάγκες του Δημοσίου από τα υπουργεία και καθορίζει τις προδιαγραφές των έργων που χρειάζονται.

«Μας έφαγε η απορρόφηση των έργων. Άλλες χώρες είχαν ωριμότητα και κουλτούρα αλλά εμείς κοιτούσαμε τους δείκτες απόδοσης (KPI) και αδιαφορούσαμε για τα πολλά, υπερτιμολογημένα πρότζεκτς του ΕΣΠΑ και τώρα του Ταμείου Ανάκαμψης,» τονίζει έμπειρο στέλεχος του χώρου.    

Ο ίδιος προειδοποιεί ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να χαθούν σημαντικά κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης  που προορίζονται για τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Πάνω από 10 δισ. ευρώ προορίζονται για εκεί. 

«Με το Ταμείο Ανάκαμψης λύθηκε το πρόβλημα των καθυστερήσεων με τις συμβασιοποιήσεις του ΕΣΠΑ αλλά υπάρχει πρόβλημα με την υλοποίηση και επομένως την εκταμίευση των κοινοτικών κονδυλίων. Λίγες εταιρείες  έχουν μεγάλα ανεκτέλεστα υπόλοιπα (backlog) και είναι αδύνατο να τα καταφέρουν ενώ βγαίνουν κι άλλα έργα,» συμπλήρωσε. «Τα καρτέλ και η έλλειψη προσωπικού είναι μεγάλα προβλήματα.»

Ο ίδιος συμφωνεί με στέλεχος επενδυτικής τραπεζικής ο οποίος θεωρεί ότι η Ελλάδα δεν έχει αρκετούς ανθρώπινους πόρους για την υλοποίηση τόσων πολλών ψηφιακών έργων του Ταμείου Ανάκαμψης μέχρι το τέλος του 2026. Κι οι δυο το αποδίδουν στον πλημμελή σχεδιασμό του Ταμείου Ανάκαμψης ευθύς εξ’ αρχής καθώς δεν έλαβε υπόψη του αυτά τα περιοριστικά δεδομένα.         

Κοντολογίς, καλή η απορρόφηση των κοινοτικών κονδυλίων. Αν όμως είναι να περιλαμβάνει την υλοποίηση πολλών υπερτιμολογημένων έργων από λίγους, ίσως θα ήταν καλύτερα να διαλυθεί αυτό το σύστημα και να φτιαχτεί νέο, σωστά από την αρχή. Ακόμη, κι αν χάνονταν κάποια κοινοτικά χρήματα ενδιάμεσα.